Στον λαμπερό κόσμο της μόδας λίγα ονόματα μπορούν να συναγωνιστούν σε εμβληματικότητα τον Salvatore Ferragamo. Ο Ιταλός σχεδιαστής μόδας υπήρξε ο δημιουργός των πιο διαχρονικών στυλ του 20ού αιώνα και το επώνυμο brand του εξακολουθεί να αποτελεί έναν από τους λίγους οίκους μόδας που παραμένουν ιδιοκτησιακά ανεξάρτητοι..
Πώς ο Ferragamo, όμως, έγινε μία από τις πιο επιδραστικές προσωπικότητες στον χώρο της μόδας; Με αφορμή τον έναν αιώνα του Οίκου, αλλά και την έκθεση που πραγματοποιείται στην Φλωρεντία, θα «σκαλίσουμε» τον μύθο ενός από τους πιο ταλαντούχους σχεδιαστές υποδημάτων στην ιστορία, αλλά και τους λόγους που το brand Ferragamo συγκαταλέγεται στα πολυτελέστερα brands μέχρι και σήμερα.
Στα 9 του χρόνια έφτιαξε το πρώτο ζευγάρι
Ο Salvatore Ferragamo γεννήθηκε στις 5 Ιουνίου 1898 στο μικρό χωριουδάκι Bonito έξω από τη Νάπολι. Ήταν ένα από τα 14 παιδιά του Αντόνιο και της Μαριαντόνια Φεραγκάμο, δύο βιοπαλαιστών, που εργάζονταν ακάματα για να υποστηρίξουν την πολύτεκνη οικογένειά τους.
Για τον Σαλβατόρε τη τέχνη της υποδηματοποιΐας είχε μία ιδιαίτερη γοητεία που ξεπερνούσε τις απλή πρακτικότητα και τις φόρμες. Ενώ ο πατέρας του δεν ενέκρινε αυτήν την αγάπη του γιου του για την κατασκευή παπουτσιών, ο ίδιος περνούσε ατελείωτες ώρες με έναν τοπικό τσαγκάρη της περιοχής, παρατηρώντας με προσήλωση τόσο τη διαδικασία, όσο και το τελικό προϊόν. Παρά τις αντιδράσεις του πατέρα του, για τον Σαλβαυτόρε η υποδηματοποιία ήταν μονόδρομος. Θα γινόταν το πάθος της ζωής του.
Όλα ξεκίνησαν, όταν ο Σαλβατόρε έμαθε, ότι η οικογένειά του δεν μπορούσε να αγοράσει ένα ζευγάρι λευκά παπούτσια για την πρώτη θεία κοινωνία της αδελφής του. Αποφασισμένος να σώσει αυτήν την μέρα, ο 9χρονος Σαλβατόρε δανείστηκε καρφιά, κλωστές και έναν λευκό καμβά και δούλεψε σκληρά για να φτιάξει ένα ζευγάρι παπούτσια για την αδελφή του. Το αποτέλεσμα δδεν είχε να ζηλέψει τίποτα από το θαύμα. Η αδελφή του πήγε στην πρώτη της Κοινωνία φορώντας ένα πανέμορφο ζευγάρι λευκά, χειροποίητα παπούτσια. Το πρώτο ζευγάρι παπουτσιών ενός μετέπειτα θρύλου.
Το 1909, σε ηλικία 11 ετών, ο Φεραγκάμο αποφάσισε να μάθει πολλά περισσότερα για την τέχνη της υποδηματοποιΐας. Με μόνο λίγα σεντς στην τσέπη, πήτε στη Νάπολι, μία πόλη που τότε θεωρούνταν από τις πρωτεύουσες των πολυτελών παπουτσιών και ρούχων. Παρά το πολύ μικρό της ηλικίας του, γρήγορα έμαθε κοντά στους καλύτερους τεχνίτες της πόλης. Μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα επέστρεψε στο χωριό του και άνοιξε το δικό του μαγαζάκι έξω από το πατρικό του σπίτι. Τα επόμενα χρόνια, έχτισε μία ακμάζουσα επιχείρηση και στα 16 του χρόνια αποφάσισε, ότι ήρθε η ώρα να ενωθεί με τα μεγαλύτερα αδέλφια του, που είχαν μεταναστεύσει στην Αμερική.
Από τις καουμπόικες μπότες στο Χόλιγουντ
Όταν ξεκίνησε το ταξίδι του για τις ΗΠΑ, το 1915, είχε ένα κίνητρο: να πετύχει. Αν και ήταν μόλις 16 ετών, διέθετε ένα ισχυρό επιχειρηματικό πνεύμα και μία ακατανίκητη επιθυμία για την τελειότητα. Είχε φιλοδοξία, ήθελε να πετύχει.
Λίγο αφότου έφτασε στην Αμερική, ακολούθησε τα αδέλφια του, τα οποία εργάζονταν σε ένα εργοστάσιο, που κατασκεύαζε καουμπόικες μπότες.
Παρόλο που θεωρούνταν μία από τις κορυφαίες επιχειρήσεις υποδημάτων στην Ανατολική Ακτή, ο Φεραγκάμο διαπίστωσε, ότι δεν ήταν και τόσο δεξιοτέχνες και απογοητεύτηκε. Ενώ τα παπούτσια που φτιάχνονταν από μηχανές ήταν φτηνότερα και ευκολότερα στην παραγωγή από τα χειροποίητα, είχαν πολύ μικρότερη ποιότητα ενός χειροποίητου, που έφτιαχναν οι απλοί τσαγκάρηδες στην ιταλία.
Αυτή η συνειδητοποίησε βοήθησε τον Σαλβατόρε να δημιουργήσει τη δική του σειρά υπόδησης και του άνοιξε τον δρόμο για να γίνει ένας από τους πιο διάσημους σχεδιαστές υποδημάτων στην ιστορία. Και δη στο Χόλιγουντ.
Το 1923, ο φιλόδοξος Σαλβατόρε βρήκε τον δρόμο του στην Καλιφόρνια και «προσγειώθηκε» στο Χόλιγουντ, έπειτα από μία σύντομη διαμονή στη Σάντα Μπάρμπαρα. Άνοιξε το Hollywood Boot Shop στη γωνία της Las Palmas Avenue, φτιάχνοντας χειροποίητα παπούτσια και μπότες για την κινηματογραφική βιομηχανία του Χόλιγουντ. Σε όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920, είχε τεράστια επιτυχία στην αποκατάσταση και τον σχεδιασμό υποδημάτων για τον κινηματογράφο και ήταν εκεί που έγινε γνωστός για τον ταλέντο του και στον σχεδιασμό. Σχεδίασε παπούτσια για τις εμβληματικές ταινίες “Way Down East” (1920), «Οι Δέκα Εντολές» (1923), “Sadie Thompson” (1923) και «Ο Βασιλέας των Βασιλέων» (1927).
Και την περίοδο που έζησε στο Χόλιγουντ άρχισε να πειραματίζεται με νέα σχέδια και υλικά. Έγινε γνωστός για την καινοτομία του στη χρήση του χρώματος και την ικανότητά του να δημιουργεί custom-made παπούτσια, που ήταν ταυτόχρονα στιλάτα και άνετα. Για να διασφαλίσει τη βέλτιστη εφαρμογή, δημιούργησε ξύλινα καλούπια για κάθε πελάτη του. Με τη γοητευτική του τεχνική ένα custom made παπούτσι Ferragamo μπορούσε να πάρει και πέντε πρόβες για την τέλεια εφαρμογή στο πόδι.
Ο «Υποδηματοποιός των Σταρ»
Η ελίτ του Χόλιγουντ δεν θα μπορούσε να μην μείνει έκθαμβη από την ποιότητα των παπουτσιών του. Διάσημοι σταρ, από τη Μαίρη Πίκφορντ και τη Τζόαν Κρόφορντ και τη Γκρέτα Γκάρμπο έως τη Τζούντι Γκάρλαντ ήταν στη λίστα για να αποκτήσουν το δικό τους ζευγάρι παπουτσιών και δικαίως ο Φεραγκάμο πήρε τον τίτλο του «Υποδηματοποιού των Σταρ».
Ίσως ένα από τα πιο αξιοσημείωτα σχέδιά του ήταν το Rainbow Sandal, το οποίο σχεδιάστηκε για την Τζούντι Γκάρλαντ ως μία ωδή στο θρυλικό τραγούδι “Over the Rainbow”. Σήμερα, το κλασικό αυτό παπούτσι είναι ένα από τα πιο αγαπημένα σχέδια του Φεραγκάμο, που αποδεικνύει την διαφορετική, δημιουριγική ματιά του, η οποία συνεχίζει να κρατά στην κορυφή το brand.
Όμως, ο ίδιος παρέμενε ανήσυχο πνεύμα και όλη αυτή η χολιγουντιανή φήμη και δόξα δεν του πήραν τα μυαλά. Είχε πάθος με την ποιότητα και ήθελε να προσεγγίσει την τέχνη της υποδηματοποιίας στο επίπεδο της επιστήμης. Είχε την πεποίθηση, ότι τα όμορφα παπούτσια δεν πρέπει να είναι επώδυνα στην εποχή του και για τον λόγο αυτό σπούδασε Χημικός Μηχανικός, μελέτησε ανατομια και μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόνια, προκειμένου να πάει την ικανότητά του ένα βήμα παρακάτω και να φτιάχνει παπούτσια που θα χάριζαν επιπλέον άνεση.
Η επιστροφή στην Ιταλία, ο Β΄ Παγκόσμιος και η επάνοδος
Το 1926, μην μπορώντας να διαχειρσιτεί την ζήτηση στο Hollywood Boot Shop, επέστρεψε στην Ιταλία, για να βελτιώσει περαιτέρω την τέχνη του και άνοιξε το δικό του κατάστημα στην Ιταλία, το οποίο έγινε γωστό για την υψηλή δεξιοτεχνία του.
Εκεί επέκτεινε τη λειτουργία του, απασχολώντας εκατοντάδες τεχνίτες, που έφτιαχναν χειροποίητα παπούτσια με τον εντυπωσιακό ρυθμό των 350 ζευγαριών την ημέρα.
Όταν το δέρμα και άλλα υλικά άρχισαν να σπανίζουν την δεκαετία του ’30, άνοιξε τον δρόο για μία νέα εφεύρεση. Ο Φεραγκάμο άρχισε να πειραματίζεται με μη παραδοσιακά υλικά, όπως ο φελλός, σχεδιάζοντας με αυτόν τον τρόπο μία από τις πιο γνωστές καινοτομίες του: το παπούτσι με σόλα από φελλό.
Το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου σταμάτησε προσωρινά την επιτυχία του Ferragamo. Πολλά από τα καταστήματά του καταστράφηκαν κι εκείνος αναγκάστηκε να ξεκινήσει από την αρχή. Με τεράστια επιμονή και αγάπη σε αυτό που έκανε, μέχρι τη δεκαετία του ’50 είχε ανακτήσει τη φήμη του και ήταν πάλι ένας από τους πιο περιζήτητους σχεδιαστές παπουτσιών στον κόσμο.
Από τις γόβες στιλέτο, που φορούσαν μεγάλες σταρ όπως η Μέριλιν Μονρό, μέχρι τα «αόρατα» σανδάλια, τα καινοτόμα παπούτσια του ήταν πολύ δημοφιλή σε διασημότητες, από την Όντρεϊ Χέπμπορν και τη Μέριλιν μέχρι τη Σοφία Λόρεν και τη Σοράγια της Περσίας.
Aξιοσημείωτες καινοτομίες του υπήρξαν επίσης οι πλατφόρμες, τα παπούτσια με σόλα σε σχήμα κελύφους, τα μεταλλικά τακούνια, που έμοιαζαν με κλουβί (Cage Heel Shoe) και οι σόλες, το 18 καρατίων χρυσό σανδάλι, το παπούτσι-κάλτσα, τα αγαλμάτινα τακούνια, και το παπούτσι με την καμάρα σαν γάντι το οποίο δημιουργήθηκε για την Indira Devi, γυναίκα του μαχαραγιά του Cooch Behar το 1938.
Το όνομα του Salvatore Ferragamo έγινε συνώνυμο του στυλ, της κομψότητας και της ποιότητας. Έφυγε πρόωρα από τη ζωή στις 7 Αυγούστου 1960 σε ηλικία 62 ετών.
Όμως, η κληρονομιά του συνεχίζεται μέχρι σήμερα μέσω της εταιρείας που ίδρυσε και η οποία παράγει μία μεγάλη γκάμα προϊόντων πολυτελείας, όπως παπούτσια, τσάντες, αξεσουάρ, γυαλιά, ρολόγια και αρώματα.
Μία εταιρεία πιστή στις ρίζες της, εξακολουθεί να παραμένει οικογενειακή και δημιουργεί είδη πολυτελείας, περιζήτητα παγκοσμίως.
Η ζωή του έγινε ντοκιμαντέρ το 2020 με την υπογραφή του Ιταλού σκηνοθέτη Λούκα Γκουαντανίνο και τίτλο με τίτλο «Ferragamo, ο υποδηματοποιός των ονείρων».
Η ταινία «Ferragamo, ο υποδηματοποιός των ονείρων» προβλήθηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας. Στα διαφημιστικά τρέιλερ του ντοκιμαντέρ, εμφανίζονται η χήρα του Salvatore, η οποία μιλά με συγκίνηση για το σύζυγό της, ενώ αξιοσημείωτη είναι η παρουσία του ως αφηγητή του Μάρτιν Σκορσέζε.
Ένας αιώνας Ferragamo
Έμπνευση για την ιστορία του Φεραγκάμο μας έδωσε η έκθεση που πραγματοποιείται στην Φλωρεντία όπου ο εμβληματικός οίκος υποδημάτων Σαλβατόρε Φεραγκάμο γιορτάζει τον ένα αιώνα από τα εγκαίνια του πρώτου καταστήματος του στο Χόλιγουντ.
Στην έκθεση στο ομώνυμο μουσείο παρουσιάζεται λεπτομερώς η ζωή και η επαγγελματική πορεία του θρυλικού σχεδιαστή υποδημάτων.
Η έκθεση «Salvatore Ferragamo 1898-1960» στο Μουσείο Φεραγκάμο στη Φλωρεντία εξυμνεί το πρωτοποριακό πνεύμα του οραματιστή σχεδιαστή από την Ιταλία, τις εμβληματικές δημιουργίες και τις σχέσεις του. Η τάση του σχεδιαστή για εφεύρεση και καινοτομία ξεδιπλώνεται σε εννέα ενότητες.
Εκτιθενται αρχειακά σχέδια και η έρευνα του Φεραγκάμο, η οποία τελικά οδήγησε σε πολυάριθμες καινοτόμες στιγμές στην καριέρα του.
Επίσης, αναδεικνύονται οι σπουδές του στην ανατομία, η εμπειρία του στην κατασκευή και τη διακόσμηση, ο πειραματισμός με το χρώμα καθώς και η τολμηρή έρευνά του σε σχήματα και υλικά.
Ο επισκέπτης του μουσείου μπορεί να δει τις ποικίλες καλλιτεχνικές και πολιτιστικές εμπνεύσεις του σχεδιαστή που τελικά τον οδήγησαν πίσω στη Φλωρεντία το 1927.
Αρχικά, προβάλλεται η προσωπική ιστορία του ιδρυτή του οίκου, από τη γέννησή του στο Μπονίτο το 1898 έως τον πρόωρο θάνατό του το 1960.
Στη συνέχεια με φωτογραφίες, βίντεο και υποδήματα περιγράφεται η εποχή του σχεδιαστή στο Χόλιγουντ, από το 1923 έως το 1927. Σε άλλη ενότητα της πλούσιας έκθεσης περιλαμβάνονται τα υλικά και οι πηγές έμπνευσής του.
Άλλη ενότητα της έκθεσης είναι αφιερωμένη στις επιστημονικές μελέτες του Φεραγκάμο σχετικά με τη δομή του ποδιού, τις λύσεις για την υποστήριξη υποδημάτων με βάση το σωματικό βάρος και την κατανομή. Επίσης παρουσιάζονται τα ανατομικά σχέδια που είχε δημιουργήσει και τα κορυφαία συμπεράσματά του στον κλάδο.
Μέρος της έκθεσης είναι όλες οι εφευρέσεις του σχεδιαστή και οι πατέντες που απέκτησε για αυτές, όπως τα υποδήματα με τακούνι πλατφόρμα από φελλό, τα πέδιλα με λουριά.
Ακόμα, τα χρώματα από το αρχείο του, ζωηρό κίτρινο, μαύρο, σμαραγδί, μπλε, χρυσού, ασημί και το αγαπημένο του, το κόκκινο παρουσιάζονται επίσης στην έκθεση.
Οι επισκέπτες του μουσείου μπορούν επίσης να απολαύσουν φωτογραφίες του Σαλβατόρε Φεραγκάμο με διάσημους αστέρες του κινηματογράφου, αριστοκράτες και εκπροσώπους του τζετ σετ να φορούν δημιουργίες του.
Η έκθεση «Salvatore Ferragamo 1898-1960» θα φιλοξενείται έως τον Νοέμβριο του 2024 στο Museo Ferragamo που βρίσκετι στην Piazza di Santa Trinita τη Φλωρεντίας.
Με πληροφορίες από Uncommon & Curated, ΑΠΕ-ΜΠΕ
Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: “Salvatore Ferragamo, ‘The Shoemaker of Dreams’”
Διαβάστε επίσης:
Δημοσιεύθηκε η προκήρυξη για τους διοικητές των Νοσοκομείων – Αρμοδιότητες, προσόντα και οδηγίες
Διαλύεται το «Ναυάγιο» της Ζακύνθου: Κόπηκε στη μέση το πλοίο «Παναγιώτης»
Roya Heshmati: Μαστιγώθηκε 74 φορές για το δικαίωμά της να ζει ελεύθερη