Πολλοί άνθρωποι τριγύρω μας είναι δυνατοί. Ίσως κι εσύ που διαβάζεις αυτές τις γραμμές να είσαι από αυτούς, ίσως να κλίκαρες στο κείμενο με τον αποκλειστικό σκοπό να βρεις πόσο έξω έχουμε πέσει. Οκέι, θεμιτό. Εμείς αυτά που έχουμε να πούμε, θα τα πούμε ούτως ή άλλως.
Που λες, η δύναμη του χαρακτήρα, ο τσαμπουκάς, όπως θες πες το, είναι καλό πράγμα. Σε κάνει να μην δέχεσαι κακομεταχείριση από τους άλλους, σε βοηθά να θυμάσαι συνεχώς ποια είναι η αξία σου και πώς να διεκδικήσεις αυτά που αξίζεις. Πολλές φορές όμως ο τσαμπουκάς αυτός δεν είναι έμφυτος, ούτε απόρροια θετικών, δυναμικών παραδειγμάτων από το οικογενειακό περιβάλλον. Είναι μια αντίδραση σε κακές καταστάσεις. Ή απόρροια αρνητικών παραδειγμάτων, συγγνώμη για την επανάληψη, δεν βρήκαμε τρόπο να το γράψουμε με εναλλακτικό τρόπο.
Ας πάμε να εξηγήσουμε τι εννοούμε, και να σου δώσουμε παραδείγματα.
“Οι δυνατοί δεν κλαίνε”
Από πού κι ως πού; Μπορεί να κλαίνε στα κρυφά, αλλά η πραγματικότητα είναι πως ο μέσος άνθρωπος που πληγώνεται θα θέλει να ξεσπάσει. Να γκρινιάξει, έστω. Το να καταπιέζεις τα συναισθήματά σου στο όνομα του τσαμπουκά δεν θα οδηγήσει σε καλά μονοπάτια. Έπειτα, ας μην ξεχνάμε ότι οι άνθρωποι που θα το πουν αυτό μπορεί να έχουν περίεργα ζητήματα με το κοινωνικό τους φύλο – σκέψου δηλαδή έναν άντρα που θέλει να προβάλει συνεχώς τον εαυτό του ως “δυνατό”. Μάλλον μπλέκονται θέματα με το τι σημαίνει ανδρισμός από πίσω. Και για να μην πείτε ότι γενικεύουμε με άσχημο τρόπο, το ίδιο μπορεί να ισχύει φουλ και στις γυναίκες – ίσως και ακόμα πιο περίπλοκο αν αναλογιστούμε όλη την σύγχρονη συζήτηση περί του τι σημαίνει “δυνατή γυναίκα”. Σε κάθε περίπτωση, και γιατί πολύ κουλτουριάρικα αρχίσαμε να τα λέμε, ο λαός λέει “Όπου ακούς πολλά κεράσια”.
“Έτσι μεγάλωσα, έτσι έμαθα”
Ναι, και όπως είπαμε αυτά μπορεί να είναι θετικά παραδείγματα. Γονείς που σκίζονταν στη δουλειά για να μη σου λείψει τίποτα και δεν σ’ το κοπάνησαν ποτέ. Πατέρας που δεν έχασε ποτέ την αισιοδοξία του. Μητέρα που δέχτηκε κουβέντα από κανένα αφεντικό. Ή μπορεί απλώς να μεγάλωσες με συναισθηματικά απόμακρους γονείς και να έμαθες να είσαι σκληρόπετσος επειδή δεν υπήρχε περιθώριο να νιώσεις μαλακός. Κι αυτά δεν είναι καλά μαντάτα για την ενηλικίωση, επειδή τα παιδιά πρέπει να νιώθουν μαλακά, να πέφτουν στα μαλακά, γενικά να μην τα αναγκάζουμε να μεγαλώνουν πριν την ώρα τους. Γιατί οι ικανότητές τους στη μίμιση μπορεί να είναι καλές, στην κατανόηση όμως όχι. Κι έτσι καταλήγεις με 40χρονα κακέκτυπα ήδη κακών 80s γονιών.
“Έχω πιο σοβαρά πράγματα να ασχοληθώ”
Εδώ δεν θα γράψουμε μεγάλη παράγραφο, επειδή ήδη έχουμε υπερβεί το όριο λέξεων που αντέχει να διαβάσει ο μέσος αναγνώστης, αλλά επίσης επειδή αυτή η δήλωση είναι μπούρδα: Η συναισθηματική σου υγεία είναι υγεία. Και αν την παραμελείς, το σώμα σου μακροπρόθεσμα θα υποφέρει. Αφού πρώτα υποφέρουν όλες οι σχέσεις σου. Μίλα, εκφράσου, ξέσπασε, κάνε κι ένα διάλειμμα για να μη σκοτωθείς.
Επειδή φοβάσαι την απόρριψη
Βλέπεις ότι εδώ δεν βάλαμε ατάκα σαν τίτλο. Αυτό είναι επειδή σπάνια θα ακούσεις κάποιον να λέει σοβαρά (τουλάχιστον όχι στο πλαίσιο ψυχοθεραπείας) ότι ο λόγος που δεν εκφράζει συναισθήματα είναι ότι μέχρι τώρα στη ζωή του είχε ανθρώπους που υποτιμούσαν, κατέκριναν ή χλεύαζαν την συναισθηματική διαφάνεια. Να, δεν τα γλυτώσαμε πάλι τα κουλτουριάρικα. Γι’ αυτό συζητιούνται στη ψυχοθεραπεία αυτά και όχι στις κουβέντες μεταξύ μας – επειδή δεν υπάρχει απλός τρόπος να το πεις, χωρίς να αποκαλύψεις μια τεράστια και άβολη αλήθεια για εσένα: Ότι φοβάσαι τους άλλους ανθρώπους.