Το αρκτικόλεξο PrEP σημαίνει «προφύλαξη πριν την έκθεση» και αναφέρεται σε φαρμακευτική αγωγή που βοηθά στην πρόληψη από μόλυνση με HIV σε άτομα που έχουν υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον ιό HIV μέσω της σεξουαλικής επαφής ή της χρήσης ενέσιμων ναρκωτικών ουσιών.
Ο HIV είναι ένας ιός που στοχεύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Αν και ο HIV μπορεί να γίνει διαχειρίσιμος μέσω φαρμάκων, προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία. Χωρίς την σωστή αντιμετώπιση ο HIV εξελίσσεται σε AIDS (σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας). Όταν λαμβάνεται σωστά η προφύλαξη πριν την έκθεση, μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης από HIV μέσω του σεξ κατά 99% και τον κίνδυνο μόλυνσης από σύριγγες τουλάχιστον κατά 74% (σύμφωνα με στοιχεία του αμερικανικού CDC).
Η φαρμακευτική προφύλαξη πριν την έκθεση (PrEP) δεν θα πρέπει να συγχέεται με την προφύλαξη μετά την έκθεση (PEP). Η προφύλαξη μετά την έκθεση περιλαμβάνει αγωγή έκτακτης ανάγκης αφού έχει εκτεθεί (ή υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες να έχει εκτεθεί) στον HIV.
Η προφύλαξη πριν την έκθεση προορίζεται για άτομα με υψηλό κίνδυνο μόλυνσης από HIV, είτε μέσω της σεξουαλικής επαφής, είτε λόγω χρήσης ναρκωτικών ουσιών. Κάποιες κατηγορίες ανθρώπων στους οποίες απευθύνεται αυτή η αγωγή είναι οι ακόλουθες:
- Άτομα που έχουν σεξουαλικές επαφές με οροθετικά άτομα.
- Άτομα που έχουν σεξουαλικές επαφές με άτομα τα οποία δεν είναι επιβεβαιωμένα αρνητικά στον HIV.
- Άτομα που έχουν πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους.
- Άτομα που έχουν διαγνωστεί με κάποιο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα μέσα στους τελευταίους 6 μήνες.
- Άτομα που δεν χρησιμοποιούν τακτικά προφυλακτικά ή δεν τα χρησιμοποιούν σωστά.
- Άτομα που μοιράζονται σύριγγες για την χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών.
- Άτομα που έχουν χρησιμοποιήσει προφύλαξη μετά την έκθεση κατά το παρελθόν.
- Άτομα που εξασκούν σταθερά ριψοκίνδυνες σεξουαλικές πρακτικές.
Οι παρενέργειες της προφύλαξης πριν την έκθεση περιλαμβάνουν ναυτία, πονοκέφαλο, διάρροια, κόπωση και πόνο στο στομάχι. Συνήθως, αυτές οι παρενέργειες είναι παροδικές. Οι άνθρωποι που εμφανίζουν πιο σοβαρές παρενέργειες θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους το συντομότερο δυνατόν.
Όταν κάποιος ξεκινήσει να λαμβάνει προφύλαξη πριν την έκθεση θα πρέπει να επανελέγχεται τακτικά από τον γιατρό κάθε τρεις μήνες.
Για να είναι αποτελεσματική η προφύλαξη πριν την έκθεση, θα πρέπει να λαμβάνεται με συνέπεια, καθημερινά, ακριβώς όπως έχει συστήσει ο γιατρός. Είναι φυσικά διαθέσιμη μόνο με συνταγή γιατρού.
Μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος για να δράσει πλήρως η φαρμακευτική αυτή αγωγή. Για παράδειγμα μπορεί να χρειάζονται έως και 21 μέρες στις γυναίκες που έχουν κολπικές επαφές και σε όσους κάνουν χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών.
Σημαντική σημείωση: Η προφύλαξη πριν την έκθεση δεν σας προστατεύει από άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.
Και πάλι θα πρέπει να τονιστεί ότι τα φάρμακα αυτά χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή. Αν πιστεύετε ότι μπορεί να χρειάζεται να λάβετε προφύλαξη πριν την έκθεση, απευθυνθείτε στον γιατρό σας.
Αν δεν λαμβάνεται προφύλαξη πριν την έκθεση και έχετε λόγους να πιστεύετε ότι μπορεί να έχετε μολυνθεί από HIV μέσα στις τελευταίες 72 ώρες, μεταβείτε άμεσα σε γιατρό ή σε τμήμα επειγόντων περιστατικών. Η προφύλαξη μετά την έκθεση μπορεί να είναι η λύση σε αυτή την περίπτωση.
Για να μειώσετε τον κίνδυνο μόλυνσης από HIV και άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα:
- Χρησιμοποιείτε προφυλακτικό σε κάθε σας σεξουαλική δραστηριότητα.
- Περιορίστε τον αριθμό των σεξουαλικών σας συντρόφων.
- Ενημερωθείτε για το σεξουαλικό ιστορικό των συντρόφων σας.
- Προβείτε σε τακτικούς ελέγχους για HIV και σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.
- Μην μοιράζεστε σύριγγες.