Γράφει ο Ανδρέας Ζουρδός, Διατροφολόγος
Κάνει να τρώμε κρέας κάθε μέρα;
Προτού απαντήσουμε με ένα απλό ναι ή όχι ας δούμε πρώτα τι είναι το κρέας σαν μία γενική εικόνα.
Το κρέας είναι ένα μείγμα από διάφορα συστατικά, κυρίως πρωτεΐνες, νερό, λίπος και σε μικρότερη κλίμακα βιταμίνες και μέταλλα. Όλα τα συστατικά αυτά έχουν διακυμάνσεις στις τιμές τους, ανάλογα το ζώο, αλλά και το κομμάτι που διαλέγουμε.
Σε γενικές γραμμές τα ζωτικά όργανα όπως το συκώτι περιέχουν περισσότερες βιταμίνες, ενώ οι μύες του ζώου είναι πιο φτωχοί από άποψη βιταμινών, αλλά και αυτοί περιέχουν βιταμίνες. Σίδηρος περιέχεται κυρίως στο κόκκινο κρέας.
Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι το κρέας έχει πολλά θρεπτικά συστατικά που τα χρειαζόμαστε. Μπορούμε να τα βρούμε και αλλού; Ναι αλλά με πιο δύσκολο τρόπο. Π.χ. ο σίδηρος βρίσκεται και στις φακές. Όμως ο φυτικής προέλευσης σίδηρος, γνωστός και ως μη-αιμικός έχει πολύ φτωχή βιοδιαθεσιμότητα με αποτέλεσμα να χρειάζονται τεράστιες ποσότητες από φακές για να δώσουν την ίδια ποσότητα σιδήρου που θα έδινε μία μοσχαρίσια μπριζόλα.
Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για την βιταμίνη Α, αλλά και για τις πρωτεΐνες του κρέατος. Οπότε το κρέας είναι μία εύκολη πηγή θρεπτικών συστατικών.
Επειδή όμως όλοι οι κανόνες έχουν μία εξαίρεση, οι έγκυες πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση συκωτιού ακριβώς γιατί έχει πολλή βιταμίνη Α, την οποία το έμβρυο δεν μπορεί να αποθηκεύσει. Έτσι, όσο θρεπτικό και να είναι το συκώτι, δεν συνιστάται στις εγκύους.
Σε παγκόσμια κλίμακα, η κατανάλωση κρέατος είναι συσχετισμένη με το υψηλό προσδόκιμο ζωής. Για να είμαστε δίκαιοι, το προσδόκιμο ζωής δεν είναι μόνο θέμα διατροφής, αλλά ένα πολύ σύνθετο πολυπαραγοντικό ζήτημα.
Όσο πιο οικονομικά ανεπτυγμένη είναι μία κοινωνία, τόσο περισσότερο κρέας καταναλώνει. Στην Ελλάδα η μέση κατανάλωση ανά άτομο είναι γύρω στα 71 κιλά και έχει μειωθεί κατά 10% σε σύγκριση με 20 χρόνια πριν. Η Κύπρος είναι στα ίδια επίπεδα με την Ελλάδα. Δεν είναι εύκολο να απομονώσουμε εάν είναι το κρέας αυτό που αυξάνει το προσδόκιμο ζωής. Παρ’ όλα αυτά, σίγουρα δεν το μειώνει.
Όσον αφορά τα ζωικά λίπη, όλες οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι μάλλον δεν προκαλούν όλα αυτά τα προβλήματα τα οποία τους αποδίδονταν και ότι πρέπει να γίνει μία σοβαρή αναθεώρηση της οδηγίας που υπήρχε για την αποφυγή τους.
Στον αντίλογο, για την καθημερινή κατανάλωση κρέατος υπάρχουν οι Μπλε Ζώνες. Στις λεγόμενες Μπλε Ζώνες, στις περιοχές που οι άνθρωποι ζουν κοντά ή πάνω από 100 χρόνια, η κατανάλωση κρέατος δεν είναι σε καμία περίπτωση καθημερινή. Πάλι αυτό δεν σημαίνει ότι το κρέας κάνει κακό, αλλά το προφανές, ότι δηλαδή δεν χρειάζεται να τρώμε κάθε μέρα κρέας, ή ότι ενδεχομένως δεν υπάρχει κάποιο επιπλέον όφελος μετά από ένα επίπεδο κατανάλωσης και μετά.
Το πώς μαγειρεύεται το κρέας είναι σημαντικό. Το μαγείρεμα του κρέατος σε υψηλές θερμοκρασίες (όπως στα κάρβουνα) δημιουργεί ετεροκυκλικές αμίνες, ουσίες που έχουν καρκινογόνο δράση. Ακόμα και έτσι, έχει αποδειχτεί ότι με το μαρινάρισμα του κρέατος μπορεί να μειώσει αισθητά τη συγκέντρωσή τους.
Όμως ήρθε η ώρα να απαντήσουμε στην ερώτηση.
Αν διατυπώναμε το ερώτημα διαφορετικά, π.χ. “Μπορώ να τρώω κάθε μέρα κάτι που είναι πλούσια πηγή πρωτεϊνών και ιχνοστοιχείων”, η απάντηση θα ήταν ναι. Όμως, όπως όλες οι καλές ιδέες, πολλοί τις παίρνουν και διαστρεβλώνουν τόσο πολύ το νόημά τους, που στο τέλος δημιουργούν κάτι τελείως λάθος και ενίοτε επικίνδυνο.
Δίαιτες όπως η Carnivore είναι ακριβώς αυτό. Το να τρώμε κρέας δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποκλείουμε από τη διατροφή μας οτιδήποτε άλλο. Όσο λιγότερο στερητική η διατροφή ενός ανθρώπου τόσο πιο πιθανό είναι να την ακολουθήσει μακροχρόνια.