Το πηγάδι της έμπνευσης
Η τέχνη είναι ένα σύστημα που χρησιμοποιεί εικόνες. Για να δημιουργήσουμε, αντλούμε πληροφορίες και ενέργεια από το εσωτερικό μας πηγάδι. Το εσωτερικό αυτό πηγάδι, ενός είδους καλλιτεχνικό ντεπόζιτο, μοιάζει σαν καλοδιατηρημένη λιμνούλα με ψάρια. Έχουμε μεγάλα ψάρια, μικρά ψάρια, παχιά ψάρια, άπαχα ψάρια –μια πληθώρα από καλλιτεχνικά ψάρια για πιάσιμο–, και ως καλλιτέχνες οφείλουμε να διατηρήσουμε την ισορροπία αυτού του καλλιτεχνικού οικοσυστήματος. Χωρίς φροντίδα, το νερό κινδυνεύει να στερέψει, να λιμνάσει, να βαλτώσει.
Οι δημιουργικές περίοδοι τροφοδοτούνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το καλλιτεχνικό μας πηγάδι. Το υπερβολικό στράγγισμα, όπως και το υπερβολικό ψάρεμα στη λιμνούλα, μειώνει αισθητά τους φυσικούς μας πόρους. Μετά, η προσπάθεια να ψαρέψουμε κάποια ιδέα γίνεται μάταιη. Η δουλειά μας στεγνώνει και αναρωτιόμαστε γιατί, «αφού πήγαινε τόσο καλά». Η αλήθεια είναι ότι η δουλειά μπορεί να στεγνώσει ακριβώς επειδή πήγαινε τόσο καλά.
Ως καλλιτέχνες πρέπει να μάθουμε να φροντίζουμε οι ίδιοι τους εαυτούς μας. Οφείλουμε να είμαστε συνειδητά σε ετοιμότητα ώστε να ξαναγεμίζουμε το καλλιτεχνικό μας πηγάδι όταν πάει να αδειάσει.
Το γέμισμα του πηγαδιού γίνεται με την ενεργή αναζήτηση εικόνων. Η τέχνη γεννιέται μέσα σε κατάσταση προσήλωσης, μέσα από τη λεπτομέρεια. Μπορεί να μοιάζει ότι δημιουργείται μέσα από τον πόνο, αλλά ίσως αυτό να συμβαίνει επειδή ο πόνος εστιάζει την προσοχή μας στις λεπτομέρειες (όπως, για παράδειγμα, στην επίπονα όμορφη καμπύλη του λαιμού ενός παλιού εραστή). Η τέχνη δείχνει να αποτελείται από γενναίες πινελιές, μεγαλεπήβολα σχέδια, σπουδαίο σχεδιασμό. Αλλά αυτό που μένει μαζί μας είναι η προσοχή στη λεπτομέρεια. Η μεμονωμένη νοητική εικόνα είναι αυτή που μας στοιχειώνει και μετατρέπεται σε τέχνη.
Ακόμα και μέσα στη δύνη του πόνου, η μεμονωμένη εικόνα μάς προκαλεί ευχαρίστηση, και όποιος καλλιτέχνης το αρνείται αυτό λέει ψέματα.
Για να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε τη γλώσσα της τέχνης, πρέπει να μάθουμε να ζούμε μέσα της με άνεση. Η γλώσσα της τέχνης είναι οι εικόνες, τα σύμβολα. Είναι μια γλώσσα χωρίς λέξεις, ακόμα κι αν η ίδια μας η τέχνη κυνηγά αυτή τη γλώσσα των συμβόλων με λέξεις. Η γλώσσα του καλλιτέχνη είναι μια γλώσσα αισθαντική, μια γλώσσα βιωμένης εμπειρίας. Όταν δουλεύουμε με την τέχνη μας, βουτάμε στο πηγάδι των εμπειριών μας και ψαρεύουμε εικόνες. Γι’ αυτόν τον λόγο, πρέπει να μάθουμε πώς να τις ξανατοποθετούμε.
Πώς γεμίζουμε το πηγάδι; Το τρέφουμε με εικόνες. Η τέχνη είναι μια ενασχόληση του καλλιτεχνικού μυαλού. Το καλλιτεχνικό μυαλό είναι το μυαλό με τις εικόνες, το καταφύγιο και το απάγκιο των καλύτερων δημιουργικών μας παρορμήσεων. Το καλλιτεχνικό μυαλό δεν προσεγγίζεται αποτελεσματικά με τη χρήση λέξεων. Το καλλιτεχνικό μυαλό είναι το μυαλό των αισθήσεων: όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση, αφή. Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία της μαγείας και η μαγεία είναι το βασικό στοιχείο της τέχνης.
Για το γέμισμα του πηγαδιού σκεφτείτε μαγεία, απόλαυση, διασκέδαση. Μην σκέφτεστε καθήκον. Μην κάνετε αυτό που οφείλετε να κάνετε, όπως το να διαβάσετε ένα προτεινόμενο αλλά βαρετό άρθρο. Κάντε κάτι που σας εμπνέει, εξερευνήστε κάτι που σας ενδιαφέρει. Σκεφτείτε μυστήριο, όχι μαεστρία. Το μυστήριο μας τραβάει, μας γοητεύει, μας παρασύρει. (Το καθήκον μπορεί να μας μουδιάσει, να μας ξενερώσει, να μας αποσυντονίσει.)
Για το γέμισμα του πηγαδιού ακολουθήστε αυτό που σας φαίνεται μυστηριώδες, όχι αυτό για το οποίο πρέπει να μάθετε περισσότερα. Το μυστήριο μπορεί να είναι κάτι πολύ απλό: αν πάρω αυτό τον δρόμο σήμερα και όχι τον συνηθισμένο μου, τι θα δω; Αλλάζοντας μια γνωστή διαδρομή, η προσοχή μας εστιάζεται στο τώρα, στον εμφανή, ορατό κόσμο. Η όραση οδηγεί στην ενόραση. Το μυστήριο μπορεί να είναι και κάτι ακόμα απλούστερο: αν ανάψω αυτό το αρωματικό στικάκι, τι θα νιώσω; Η όσφρηση είναι μια αίσθηση που συνήθως παραβλέπεται, αν και προκαλεί πολύ έντονες συσχετίσεις.
Η μυρωδιά των Χριστουγέννων οποιαδήποτε μέρα του χρόνου, ακόμα και η μυρωδιά του φρέσκου ψωμιού ή της σπιτικής σούπας, μπορεί να θρέψει τον εσωτερικό πεινασμένο καλλιτέχνη σας.
Κάποιοι ήχοι μας αποκοιμίζουν, άλλοι μας τονώνουν. Δέκα λεπτά υπέροχης μουσικής μπορούν να λειτουργήσουν σαν τον καλύτερο διαλογισμό. Πέντε λεπτά αυθόρμητου και ξυπόλυτου χορού στους ήχους κρουστών μπορούν να αναζωογονήσουν τον καλλιτέχνη σας.
Απόσπασμα από το διεθνές bestseller της Julia Cameron «O Δρόμος του καλλιτέχνη» από την Key Boοks. Δείτε περισσότερα εδώ