«Νιώθω τύψεις που δεν έκανα πολλά σήμερα», «Όλα φαίνεται να χρειάζονται περισσότερο χρόνο απ’ όσο είχα σχεδιάσει». Ακούω συνεχώς τέτοια σχόλια από φοιτητές και πελάτες μου – και τα έχω πει κι εγώ πολλάκις.
Έχει αποδειχθεί ότι οι περισσότεροι έχουμε επώδυνα υψηλά στάνταρ της προσωπικής μας παραγωγικότητας. Κι ακόμη χειρότερα, όταν δεν φτάνουμε τους μη ρεαλιστικούς μας στόχους, καταλήγουμε να νιώθουμε άσχημα με τον εαυτό μας και απογοητευμένοι στο τέλος της μέρας.
Πίσω από όλες τις αυτο-επιβαλλόμενες απαιτήσεις παραγωγικότητας, θεωρώ ότι βρίσκονται κρυμμένες αντιλήψεις για την αξία της αποδοτικότητας. Για κάποιο λόγο, πιστεύουμε ότι καμία εργασία δεν πρέπει να μας παίρνει περισσότερο απ’ όσο έχουμε υπολογίσει.
Οι υπολογισμοί μας για το τι προλαβαίνουμε να κάνουμε μέσα στη μέρα συνήθως είναι εκτός πραγματικότητας, βασισμένοι σε έναν συνδυασμό αισιοδοξίας και φαντασίας παρά σε δεδομένα. Όταν σχεδιάζουμε τις μέρες μας, λίγοι από μας θυμόμαστε να προγραμματίσουμε χρόνο για τις βασικές δραστηριότητες της ζωής, όπως το φαγητό ή η επίσκεψη στην τουαλέτα, πόσο μάλλον τα διαλείμματα για ξεκούραση.
Φαίνεται να έχουμε εσωτερικεύσει τη νοοτροπία ενός βιομήχανου, που προσπαθεί να αυξήσει όσο περισσότερο μπορεί την παραγωγικότητα κάθε ώρα που περνά. Φερόμαστε το σώμα μας σαν να είναι μηχανές που απλώς τις ανάβουμε στις 8 το πρωί και τις απενεργοποιούμε 12 ώρες μετά. Μετράμε την αξία των ημερών μας με το πόσα πολλά καταφέρνουμε παρά για άλλες ποιότητες, όπως τη χαρά, τη εκτίμηση, την σύνδεση ή την ικανοποίηση.
Τα τοξικά μηνύματα της νοοτροπίας αυτής δεν είναι και τόσο καλά κρυμμένα και μόλις αρχίζετε να προσέχετε, θα τα αντιληφθείτε παντού. Αποτελούν την υποβόσκουσα αντίληψη σε κάθε εργασιακά περιβάλλον και είναι προτεραιότητα όλων των ηγετών σε κάθε θέση εξουσίας. Θα τα βρείτε ακόμα και στο δείπνο, όταν συζητάτε με την οικογένεια, για το αν τα παιδιά ολοκλήρωσαν τις εργασίες τους ή στο πώς θα περάσετε το σαββατοκύριακο.
Αν δείτε αυτό το μοτίβο στη δική σας ζωή, σας προτείνω να αρχίσετε να αμφισβητείτε την αξία της αποδοτικότητας. Μπορεί να έχει νόημα για ένα εργοστάσιο, αλλά τείνει να είναι υπερεκτιμημένη και δυσλειτουργική στην καθημερινή μας ζωή.
Η αχρείαστη εστίαση στην αποδοτικότητα καταλήγει τυραννική για εμάς, αγχωτική και συχνά επιδρά αρνητικά στους αγαπημένους μας. Να κάποια tips που θα μας βοηθήσουν να μειώσουμε την «τυραννία» της αποδοτικότητας στην καθημερινότητά μας:
– Τοποθετήστε μια λίστα των πιο βαθιών σας αξιών σε ένα ορατό σε εσάς σημείο, ώστε να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας τι έχει μεγαλύτερη αξία.
– Αφού καταγράψετε τη συνηθισμένη λίστα με τις υποχρεώσεις της ημέρας ή της εβδομάδας, αφαιρέστε τουλάχιστον το 10% αυτών.
– Για μία εβδομάδα, καταγράψτε πόση ώρα σας παίρνουν πραγματικά οι εργασίες σας. Χρησιμοποιήστε αυτά τα δεδομένα και όχι τη φαντασία σας για να προσχεδιάσετε.
– Πάρτε όλα τα διαλείμματα που δικαιούστε στην εργασία σας, ακόμα κι αν νομίζετε ότι δεν τα χρειάζεστε.
– Κάθε φορά που έρχεται η στιγμή να αλλάξετε δραστηριότητα, δώστε στον εαυτό σας ένα μικρό πνευματικό διάλειμμα πριν συνεχίσετε.
– Δώστε στον εαυτό σας χρόνο να αναλογίζεται, να σκέφτεται και έτσι να δημιουργεί.
Kathering King, Psy.D., ψυχολόγος