«Ο δάσκαλός μας» τον αποκαλούσε ο Christian Dior, ενώ η Coco Chanel είχε αναφέρει: «είναι couturier με την πραγματική έννοια της λέξης, οι άλλοι είναι απλά σχεδιαστές μόδας».
Η Έλσα Σκιαπαρέλι είχε τονίσει, ότι «είναι ο μόνος που τολμά να κάνει αυτό που του αρέσει» και ο φωτογράφος και καλλιτέχνης Σέσιλ Μπίτον τον είχε χαρακτηρίσει «Picasso της μόδας».
Όλα αυτά και πολλά περισσότερα ήταν ο Cristobal Balenciaga.
Γεννημένος στις 21 Ιανουαρίου 1895 στη μικρή βασκική πόλη Getaria της βόρειας Ισπανίας από μία οικογένεια της εργατικής τάξης, ο Balenciaga κληρονόμησε το ταλέντο από τη μητέρα του, η οποία είχε τη φήμη της επιδέξιας μοδίστρας και είχε αναλάβει να ράβει ρούχα για αριστοκράτισσες της περιοχής, ανάμεσά τους και την περίφημη Blanca Carrillo de Albornoz y Elio, Μαρκησία του Casa Torres.
Τα πρώτα χρόνια
Ξεκίνησε τα πρώτα του σχέδια ως έφηβος και σύντομα απέκτησε τον πρώτο του «χορηγό», μία ισχυρή γυναίκα της πόλης του, η οποία τον έστειλε σε σχολή στη Μαδρίτη και φόρεσε τις δημιουργίες του. Στην ηλικία των 22 ετών, ο Balenciaga άνοξε την πρώτη του μπουτίκ στην παραθαλάσσια πόλη Σαν Σεμπαστιάν και ακολούθησαν η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη.
Το ξέσπασμα του Ισπανικού Εμφυλίου, ωστόσο, τον ανάγκασε να κλείσει τα καταστήματά του στην Ισπανία και το 1937 μετακόμισε στο Παρίσι με τολμηρές φιλοδοξίες: να ιδρύσει τον δικό του οίκο μόδας και να ακολουθήσει τον δρόμο των Coco Chanel, Elsa Schiaparelli και άλλων μεγάλων του κόσμου της γαλλικής υψηλής ραπτικής.
Άνοιξε το ατελιέ του στην Avenue George V στο Παρίσι και οι συλλογές του είχαν σαφή αναφορά στην κουλτούρα του και την ισπανική τέχνη, με μαύρες και καφέ αποχρώσεις που παρέπεμπαν στους πίνακες του Ντιέγο Βελάθκεθ και του Φρανθίθκο Γκόγια.
Ακόμα και στη διάρκεια του B’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν υπήρχαν περιορισμοί στη χρήση των υφασμάτων, εκείνος είχε βρει τρόπους να προμηθεύεται (παράνομα) υλικά και υφάσματα από την Ισπανία, όπου δεν ίσχυαν τα δελτία, τα οποία χρειαζόταν ώστε να μην κάνει καμία έκπτωση στο τελικό αποτέλεσμα.
Λέγεται, ότι όταν οι Ναζί, που είχαν καταλάβει το Παρίσι, έβαλαν στο στόχαστρο τα εκκεντρικά καπέλα του, τα οποία λάτρευε και θεωρούσε, ότι ολοκληρώνουν μία εμφάνιση, αναγκάστηκε να κλείσει για κάποιους μήνες τα εργαστήρια του. Ωστόσο, φρόντιζε Κατοχής να μην παίρνει θέση, να μην εκτίθεται και να κάνει απλά τη δουλειά του.
Ο άνθρωπος που επαναπροσδιόρισε τη γυναικεία σιλουέτα
Μετά τον Πόλεμο το ταλέντο του Balenciaga αναγνωριζόταν όλο και περισσότερο. Η πρωτοτυπία του επέτρεπε να περάσει από τις δημοφιλείς γυναικείες σιλουέτες με σχήμα κλεψύδρας στην δημιουργία ρούχων, που ήταν περισσότερο κατάλληλα για όλα τα γυναικεία σώματα.
Τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, επαναπροσδιόρισε την γυναικεία σιλουέτα, όταν πρόσθεσε μία φαρδιά και αφηρημένη δομή στους ώμους, καθώς και τις ριχτές γραμμές, μετατοπίζοντας το ενδιαφέρον από το “New Look” με την πολύ στενή μέση, που πρότεινε ο οίκος Dior.
Τα επόμενα χρόνια λάνσαρε τα«Baby doll Dress» και «Balloon Jacket». Όσον αφορά το πρώτο, δεν όριζε καμία από τις καμπύλες του σώματος, ριχτό, ενώ το δεύτερο, δομημένο με τέτοιο τρόπο ώστε να αναδομεί τις καμπύλες και να δίνει στη γυναίκα μια τελείως πρωτόγνωρη και πρωτότυπη σιλουέτα.
Κατά την επόμενη δεκαετία συνέχισε να ενσαρκώνει πρωτότυπες ιδέες στις συλλογές του με περίεργα υφάσματα και εκκεντρικά αξεσουάρ, διατηρώντας πιστή την υψηλής κοινωνίας πελατεία που είχε αποκτήσει.
Η πελατεία του απαρτιζόταν από μεγάλα ονόματα του Ευρωπαϊκού και Αμερικανικού κινηματογράφου, αλλά και γαλαζοαίματους. Μάρλεν Ντίτριχ, Γκρέτα Γκάρμπο, Γκρέις Κέλι, Όντρεϊ Χέμπορν και Τζάκι Κένεντι ανήκαν στις πιστές του πελάτισσες, ενώ η βασίλισσα του Βελγίου Fabiola, μαγεύτηκε εξ’ αρχής από τα σχέδιά του.
Ήταν τόσο τελειομανής και ανήσυχος με τη δουλειά του, που απεχθανόταν τις κακες αντιγραφές, ενώ δεν δίσταζε να πλησιάζει κάποια γυναίκα που φορούσε κάτι που ένιωθε ότι αδικεί το όνομα Balenciaga, για να διαμαρτυρηθεί.
Η προσωπική του ζωή και η απόσυρση
Ελάχιστα είναι γνωστά για την προσωπική ζωή του Cristobal Balenciaga. Άλλωστε, ο ίδιος είχε επιλέξει να μένει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Ζούσε ως ομοφυλόφιλος σε μία εποχή που αυτός ο σεξουαλικός προσδιορισμός ήταν έως και επικίνδυνος.
Αποτέλεσμα αυτού ήταν να προστατεύει τον άνθρωπό του, υπμ Wladzio Jawrorowski d’Attainville, με τον οποίο ήταν αχώριστοι και ζούσαν μαζί και με τη μητέρα του σχεδιαστή. Ο θάνατος του συντρόφου του ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για τον σχεδιαστή, που σκέφτηκε ακόμη και να κλείσει τον οίκο.
Ο Cristobal Balenciaga έκλεισε τον οίκο του το 1968, απογοητευμένος από τον δρόμο που είχε πάρει η μόδα.
Παραμένει, ωστόσο, ένας από τους πιο αντιπροσωπευτικούς εκφραστές της μόδας του 20ού αιώνα και εξακολουθεί να επηρεάζει τους σύγχρονους σχεδιαστές, μεταξύ των οποίων οι Oscar de la Renta και Givenchy.
Το 2011 εγκαινιάστηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του την Getaria, το Μουσείο Balenciaga, όπου εκτίθενται ημιουργίες και αξεσουάρ του θρυλικού δημιουργού.
Η μυστικοπαθής, σκοτεινή πλευρά του
Αφορμή για να σκαλίσουμε την ιστορία του μεγάλου Βάσκου σχεδιαστή ήταν μία νέα σειρά, που έκανε πρεμιέρα στo Disney+, στις 19 Ιανουαρίου
Η ιστορία ξεκινά το 1937, τη χρονιά που ο σχεδιαστής παρουσίασε την πρώτη του Parisian Haute Couture συλλογή, καταγράφοντας τη μετακόμισή του στη γαλλική πρωτεύουσα και αφήνοντας πίσω του μια επιτυχημένη καριέρα στα ατελιέ του στη Μαδρίτη και το San Sebastian, όπου έντυνε ισπανική ελίτ και αριστοκρατία.
Η σειρά αφήνει υπονοούμενα για τις σκιές της ζωής του: Τον δεσποτικό χαρακτήρα του, τη συναινετική σιωπή του κατά τη διάρκεια της κατοχής της Γαλλίας από τις δυνάμεις του Άξονα, την προδοσία των συνεργατών του, αλλά και τους στενούς δεσμούς του με τις ελίτ του καθεστώτος του δικτάτορα Φράνκο .
Η Carmen Polo, η Carmen Franco και η Μαρκησία του Llanzol, ερωμένη του Ramón Serrano Suñer, ήταν τακτικές πελάτισσες του, ενώ το 1972, τέσσερα χρόνια μετά τη συνταξιοδότησή του, δέχθηκε την ανάθεση να σχεδιάσει το νυφικό της Carmen Martínez-Bordiú, εγγονής του δικτάτορα.
Δημιούργημα της Lourdes Iglesias και των 12 φορές βραβευμένων με Goya Aitor Arregi, Jon Garaño και Jose Mari Goenaga, ο πρωταγωνιστής της σειράς San Juan πλαισιώνεται από ένα διεθνές cast, μεταξύ των οποίων η Anna-Victoire Olivier ως ηθοποιός Audrey Hepburn, η οποία υπήρξε και μούσα του σχεδιαστή, ο Patrice Thibaud ως Christian Dior και η Anouk Grinberg ως Coco Chanel.
Ο Balenciaga ήθελε ο οίκος του να πεθάνει μαζί του, αλλά αυτό δεν συνέβη. Δεν του άρεσε να βρίσκεται στο προσκήνιο, αλλά τώρα έχει τη δική του τηλεοπτική σειρά.
«Ίσως να πάθαινε σοκ», παραδέχεται η Nine d’Urso. «Αλλά όλοι έχουν δουλέψει σκληρά γι’ αυτό το έργο: Οι σκηνοθέτες, η Bina, οι ηθοποιοί… Ο Balenciaga είχε εμμονή με τη δουλειά και ήξερε πώς να εκτιμά την προσπάθεια. Δεν θέλω να μιλήσω εκ μέρους του, αλλά ίσως να έβλεπε όλη τη δουλειά πίσω από τη σειρά. Ίσως να ήταν περήφανος».
Διαβάστε επίσης:
Ένα ξεχωριστό «Ταίριασμα» παρουσιάζεται στον Σταυρό του Νότου
Κέιτ Μίντλετον: Τα τρία χειρότερα σενάρια για την υγεία της πριγκίπισσας της Ουαλίας