Υπάρχει στη γλωσσολογία μια σχολή που λέει πως, όσο συνεννοούμαστε, λάθη στη γλώσσα δεν υπάρχουν. Οι γλώσσες, γενικώς, είναι πριν και πάνω απ’ όλα, τρόπος επικοινωνίας: Όσο επιτυγχάνουν τον σκοπό τους, δεν έχεις να ανησυχείς για τίποτα. Τώρα, το πώς θα γράφουμε τις ξένες λέξεις, αν είναι burger ή μπέργκερ, μπορεί να μην αποτελεί μέγιστο γλωσσικό ζήτημα σε εποχές που έχουμε άλλα μεγαλύτερα προβλήματα, ωστόσο κατά την ταπεινή μας άποψη εμπίπτει στον παραπάνω κανόνα.
Αν ωστόσο μας έβαζες ένα υποθετικό μαχαίρι στο λαιμό και έπρεπε να διαλέξουμε, τότε σαφώς θα παίρναμε θέση υπέρ του μπέργκερ ειδικώς και τον ήνγκλις γενικώς –των ξένων λέξεων που, ως κομμάτι της γλώσσας και της καθημερινότητάς μας, γράφονται με ελληνικούς χαρακτήρες.
Τι λέει, πάμε κανένα cinema;
Δεν σου φαίνεται ανατριχιαστικά δήθεν, μανταμ-Σουσούδικη και λιγάκι θεία από το Σικάγο η παραπάνω πρόταση; Ακριβώς επειδή λέμε σινεμά και όχι cinema, γράφουμε και σινεμά και όχι cinema. Με τον ίδιο τρόπο, όταν βλέπουμε το κοκτέιλ γραμμένο cocktail (συγνώμη αλλά) στο μυαλό μας το ακούμε με αστεία αμερικάνικη προφορά με τραβηγμένο t και γυριστό l. Αφού δεν το λέμε έτσι, γιατί να το γράφουμε έτσι;
Λίγη chantilly θα πάρετε;
Αν δεν είσαι γαλλομαθής, παίρνει λίγα δευτερόλεπτα να αναγνωρίσεις ότι εκεί γράφει σαντιγί και όχι τσαντίλι. Και αντίστοιχα, αν θέλεις να μείνεις πιστός/η στην ορίτζιναλ ορθογραφία, θα πρέπει κάθε φορά να θυμάσαι ότι το έρμο το ροκφόρ γράφεται στη γλώσσα του Roquefort και το καμαμπέρ Camembert, γιατί οι Γάλλοι είναι διαβόητοι στο «άλλα γράφουμε, άλλα διαβάζουμε». Γιατί να κάνεις τη ζωή σου πιο δύσκολη απ’ ό,τι είναι ήδη;
Δεν υπάρχουν ξένες λέξεις
Είναι κομμάτι προβοκατόρικος ο μεσότιτλός μας, αλλά τώρα που τραβήξαμε την προσοχή σου, άκουσέ μας: Οι γλώσσες που δεν αφομοιώνουν στοιχεία από άλλες καταλήγουν να (αργο)πεθαίνουν, και όχι το ανάποδο όπως ίσως νομίζεις. Δεν απειλείται η τρισχιλιετής επειδή λέμε «πάμε σινεμά» αντί για «πάμε κινηματογράφο». Θα απειλούταν αν δεν είχε την ευελιξία να ενσωματώνει τις εξελίξεις στο καθημερινό της λεξιλόγιο –αν δεν λέγαμε πχ γκουγκλάρω, αλλά google it, καταλήγοντας σταδιακά να μιλάμε όντως όλο και περισσότερο αγγλικά.
Ωραία βέβαια η θεωρία, αλλά ας είμαστε ειλικρινείς…
Το φαινόμενο να γράφουμε ολοένα περισσότερες, ίσως τελικά και όλες τις λέξεις με το ελληνικό αλφάβητο παρατηρείται εντονότερα τα τελευταία χρόνια, καθώς τα κινητά κερδίζουν έδαφος έναντι των λάπτοπ και των PC μας. Στο κινητό η αλλαγή από το ένα πληκτρολόγιο στο άλλο παίρνει πολύτιμο χρόνο, ο οποίος με τη σειρά του στερεί κάτι από την αμεσότητα του τσαταρίσματος. Ειδικά αν έχεις την τύχη/ατυχία να μιλάς και κάποια γλώσσα που γράφεται με άλλο αλφάβητο πέρα από το ελληνικό και το λατινικό, σιγά μην πατήσεις έξι φορές το συμβολάκι με την υδρόγειο για να γράψεις την πρόταση «έλα στο bar που θα πάμε το βράδυ, έχει τέλεια cocktail». Όλα ελληνικά και τέρμα η ιστορία.