Παντρευτήκαμε νέοι, όταν ακόμα σπουδάζαμε. Όταν φτάσαμε στα 30, δεν είχαμε κάνει ακόμα παιδιά και οι άλλοι είχαν αρχίσει ήδη να υποθέτουν διάφορα για τους λόγους που «κρύβονταν» πίσω από το γεγονός ότι δεν είχαμε παιδιά. Ορισμένοι άνθρωποι φαίνεται πως θεωρούσαν ότι η ζωή μας δεν ήταν πλήρης χωρίς παιδιά, ενώ άλλοι εξέφραζαν ανοιχτά τη ζήλια τους για την ελευθερία μας. Σε όλες αυτές τις στάσεις υπονοούταν ότι θα είμαστε για πάντα εγωιστές και εγωκεντρικοί εκτός κι αν κάναμε παιδιά.
Όμως, δεν χρειάζεται να πω ότι αυτό δεν ίσχυε. Μήπως, λοιπόν, θα έπρεπε να γνωρίσουμε ποιοι μύθοι κυκλοφορούν για τους ανθρώπους που επιλέγουν να μην κάνουν παιδιά και γιατί χρειάζεται να τους καταρρίψουμε;
6 μύθοι που δεν ισχύουν για όσους επιλέγουν να μην κάνουν παιδιά
1. Είναι ασυνήθιστοι
Η απουσία παιδιών θεωρείται σπάνια και μη φυσιολογική. Η ατεκνία όμως είναι πολύ συχνότερη απ’ ότι συνειδητοποιούμε. Στις ΗΠΑ το 15% περίπου των γυναικών φτάνουν 45 χρόνων χωρίς να έχουν παιδιά, είτε από επιλογή είτε επειδή δεν μπορούν. Σε κάποιες χώρες, όπως στην Ελβετία και στη Γερμανία, τα ποσοστά ατεκνίας είναι ακόμα ψηλότερα, σχεδόν 1 στις 4 γυναίκες.
2. Είναι εγωιστές
Λένε ότι ο γονεϊκός ρόλος είναι το αντίδοτο στον εγωισμό. Αν και ο γονέας είναι μια 24ωρη εργασία χωρίς διαλείμματα, δεν σημαίνει ότι μόνοι όσοι έχουν αυτό τον ρόλο δεν είναι εγωιστές. Πρόκειται για μια πολύ στενόμυαλη οπτική. Άλλωστε, είμαι σχεδόν βέβαιος πως θα έχετε γνωρίσει πολλούς εγωιστές γονείς, όπως και ανθρώπους χωρίς παιδιά που είναι καλοσυνάτοι, γενναιόδωροι και προσφέρουν πολλά περισσότερα στην ανθρωπότητα. Επομένως, από πού προέρχεται αυτή η κατηγορία;
3. Είναι προϊόν των σύγχρονων φεμινιστικών κινημάτων
Ένα συνηθισμένο αφήγημα είναι ότι όλοι έκαναν παιδιά μέχρι που ήρθε η αντισύλληψη και η χειραφέτηση των γυναικών. Αλλά η αλήθεια είναι ότι οι γυναίκες σε όλη την πορεία της ιστορίας επέλεγαν να μην κάνουν παιδιά. Η αντισύλληψη και η χειραφέτηση απλά βοήθησε τις γυναίκες να αποφύγουν ευκολότερα αυτό που επιθυμούσαν και να έχουν έλεγχο του σώματός τους.
3. Η ζωή μας δεν είναι πλήρης
Πολλοί άνθρωποι ισχυρίζονται ότι τα παιδιά είναι το αποκορύφωμα της ύπαρξης κάποιου. Έτσι, λοιπόν, θεωρούν ότι η ατεκνία στερεί από την εμπειρία της ζωής, ότι οι άτεκνοι άνθρωποι στρέφουν λανθασμένα αλλού τον χρόνο και τους πόρους τους. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις ότι οι γονείς είναι πιο ικανοποιημένοι με τη ζωή τους σε σύγκριση με τους μη γονείς. Άλλωστε, η αίσθηση ικανοποίησης από τη ζωή βιώνεται διαφορετικά από τους ανθρώπους.
4. Αντιμετωπίζουν περισσότερη μοναξιά και οικονομικές δυσχέρειες αργότερα στη ζωή
Είναι τα παιδιά μια εγγύηση ότι κάποιος θα μας φροντίζει όταν μεγαλώσουμε; Μήπως αυτό σημαίνει ότι οι άτεκνοι μεγαλώνουν και μόνοι τους; Σίγουρα όχι. Τα ευρήματα μελετών υποδεικνύουν ότι η τρίτη ηλικία είναι μια πρόκληση για όλους τους ανθρώπους και οι άτεκνοι άνθρωποι δεν είναι πιο ευάλωτοι σε τέτοιου είδους προβλήματα (οικονομικά, υγείας και κοινωνικά).
Ένας κύριος παράγοντας είναι ότι οι γυναίκες που είναι άτεκνες τείνουν να έχουν καλύτερη οικονομική κατάσταση από τις μητέρες της ίδιας ηλικίας, καθώς γενικά εργάζονται περισσότερα χρόνια και έχουν λιγότερα έξοδα. Και όλοι, ασχέτως του αν είναι γονείς ή όχι, χρειάζεται να βρουν τρόπους να μείνουν κοινωνικά συνδεδεμένοι σε κάθε ηλικία.
5. Δεν συνεισφέρουν στη διαιώνιση του είδους μας
Οι γονείς και μη γονείς συχνά μπαίνουν στη διαδικασία να επανεξετάσουν τις επιλογές της ζωής τους. Η διαιώνιση του είδους μας όμως απαιτεί πολλά παραπάνω από το να κάνουμε εμείς παιδιά. Απαιτεί την επίλυση σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε στους καιρούς μας, τη δημιουργία τέχνης που θα προσδίδει ομορφιά στην ύπαρξή μας, τη φιλοσοφία που θα καθοδηγεί τις πράξεις μας. Υπάρχουν αμέτρητες φιγούρες στην ιστορία, οι οποίες συνεισέφεραν στην ανθρωπότητα χωρίς να έχουν κάνει παιδιά.
Πηγή: Chrastil, R. (2019). How to be childless: A history and philosophy of life without children. New York: Oxford University Press.