Ελληνικά ψάρια Ν-Χ & πως τρώγονται – Β’ μέρος

Το Β’ μέρος με τα κυριότερα ψάρια που συναντάμε στα ελληνικά θαλασσινά νερά. Τα χαρακτηριστικά τους, την γευστική τους αξία και στοιχεία της φυσιολογίας τους: πχ. με πολλά κόκαλα ή λίγα, πώς ξεχωρίζουμε την κουτσομούρα απ’ το μπαρμπούνι ή ποιος σκορπιός κάνει καλύτερη σούπα. Επίσης, το πρακτικό σκέλος: πώς τα μαγειρεύουμε, με παραδείγματα και συνταγές του pandespani. Ποιά ψήνουμε, ποιά κάνουμε βραστά ή τηγανητά, μαριναρισμένα ή πχ. παστά.

Ολοκληρώνεται έτσι ο κατάλογος με τα σημαντικότερα ελληνικά ψάρια αλφαβητικά και πως τρώγονται. Δείτε και το Α’ μέρος, με τα ψάρια από Α έως και Μ.

Κυριότερα ελληνικά ψάρια αλφαβητικά: Ν – Χ & πως τρώγονται

Ντορίκι

Βλ. Παλαμίδα. Λέγεται και ρίκι.

Ξιφίας ή ξιφιός

Πολύ μεγάλο άγριο, ταχύτατο ψάρι, με σκούρα γαλαζοπράσινη ράχη και ασημένια κοιλιά. Στα ελληνικά νερά έρχεται από την Μαύρη Θάλασσα την άνοιξη για να γεννήσει. Από αυτή την άποψη δεν θεωρείται ακριβώς ντόπιο ψάρι, αλλά το συναντάμε στην αγορά από την αναπαραγωγική του περίοδο μέχρι πριν το χειμώνα, μια και το ψαρεύουν οι ανεμότρατες και τα γρι-γρί.

Το μήκος του φτάνει τα 3-4 μέτρα, από τα οποία το 1/3 είναι το ξίφος του, που αποτελεί προέκταση της σιαγόνας. Το κρέας του κόβεται σε φέτες. Είναι σφιχτό, παχύ και γευστικό. Οι μικροί ξιφίες είναι νοστιμότεροι και η σάρκα τους συγκριτικά πιο τρυφερή. Ο ξιφίας μαγειρεύεται σε σύντομο χρόνο στο τηγάνι, στη σχάρα ή στο φούρνο, με μυρωδικά ή/και λαχανικά, αλλά και με σάλτσα. Είθισται επίσης να γίνεται σουβλάκι.

Παλαμίδα

Λιπαρό αφρόψαρο με πολύ αίμα. Έχει επίμηκες, κυλινδρικό, ατρακτοειδές, κυανόμαυρο σώμα με ασημένια κοιλιά και μυτερό ρύγχος. Το βάρος της συχνά ξεπερνάει τα 600 γρ. Η σάρκα της έχει κάπως βαριά γεύση. Γίνεται πάντα ψητή. Επίσης, η  παλαμίδα παστώνεται και μας δίνει έναν ωραιότατο μεζέ, την λακέρδα.

Παντελής

Βλ. Σηκιός (παρακάτω).

Πέρκα

Πετρόψαρο μικρό με μακρουλό, κάπως πλακέ σώμα, έγχρωμο: κόκκινο, γαλάζιο, πορτοκαλί πάνω σε καφέ ρίγες. Συγγενεύει με τον χάνο.  Η μικρή πέρκα λέγεται και πέρδικα και φτάνει ως 12 εκ. Η μεγαλύτερη φτάνει τα 20-25 εκ. Το κρέας της είναι αρκετά νόστιμο και αποδίδει καλή ψαρόσουπα. Γίνεται όμως πολύ ωραία και ψητή στη σχάρα ή στο φούρνο.

Ροφός

Μεγάλο πετρόψαρο με χοντροκομμένο σώμα, ευμέγεθες κεφάλι και χορταστικά μάγουλα – με πολύ κρέας. Το δέρμα του είναι χονδρό με ανθεκτικά λέπια. Το βάρος φτάνει και τα 40 κιλά.

Διαθέτει σφιχτή σάρκα, εξ ου και απαιτεί συγκριτικά περισσότερο χρόνο κατά το μαγείρεμα/ψήσιμο. Ο ροφός κάνει ωραία σούπα. Τα μάγουλά του κάνουν επίσης για συνταγές με σάλτσα. Δείτε και τη συνταγή: χράιμι καυτερό για τους γενναίους.

Οι μικρότεροι ροφοί γίνονται και ψητοί. Το κεφάλι του κομμένο στη μέση και ανοιχτό (σαν πεταλούδα) ψήνεται και στη σχάρα.

Σαλάχι ή σελάχι

Ψάρι βεντάλια με πλατύ, απλωμένο σώμα και ουρά σαν μαστίγιο, στην αρχή της οποίας αποφύεται επικίνδυνο κεντρί. Το μήκος του μπορεί να ξεπεράσει το 1 μέτρο. Λέγεται και ράσσα. Διαθέτει σκληρό δέρμα, που αφαιρείται.

Το σαλάχι  γίνεται τηγανητό. Δείτε τη συνταγή: Ράσσες μενιέρ. Επίσης, γίνεται βραστό και κάνει ωραία ψαροσαλάτα, το γνωστό σαλατούρι, που συνηθίζεται στις Κυκλάδες.

Σάλπα

Μικρό συνήθως σταχτόχρωμο ψάρι με χρυσές ρίγες κατά μήκος του σώματος. Φτάνει σε μέγεθος τα 20-40 εκατ. Συγγενεύει με την γόπα, έχει όμως πολλά έντερα. Το κρέας της σάλπας, ειδικά της μικρής, είναι άνοστο. Οι μεγάλες σάλπες, που πιάνονται κατά καιρούς στα ανοιχτά είναι πιο νόστιμες. Ενδείκνυται να γίνεται ψητή ή τηγανητή ή πλακί.

Σαλούβαρδος

Μακρουλό, σταχτοκίτρινο ψάρι, μάλλον άσχημο, που φτάνει τα 2,5 -3,5 κιλά. Λέγεται και «ποντίκι». Το κρέας του είναι τρυφερό αλλά άνοστο. Γίνεται πλακί.

Σαργός

Ωραίο, ασημόχρωμο ψάρι με χρυσές ρίγες στο πλατύ και κοντό σώμα του και λεπτές μαύρες γραμμές από τη ράχη προς την κοιλιά. Στο κεφάλι και στην ουρά διαθέτει δύο μαύρες κορδέλες. Το σύνηθες βάρος του δεν ξεπερνάει τα 1200 γρ.

Ο σαργός είναι ερμαφρόδιτος, πρώτα αρσενικός και μετά θηλυκός. Το κρέας του είναι πολύ νόστιμο. Μαγειρεύεται εν δυνάμει με όλους τους τρόπους, καλύτερος είναι ψητός και πλακί στο φούρνο.

Σαρδέλα

Μικρό, στρογγυλόσωμο, ασημογάλαζο ψαράκι με μαλακά κόκαλα, από τα πλέον αγαπημένα της ελληνικής κουζίνας. Αλιεύεται σε πολύ μεγάλες ποσότητες και καταναλώνεται όλο σχεδόν τον χρόνο. Η σαρδέλα είναι νοστιμότατη και πλούσια σε Ω-3 λιπαρά οξέα. Τρώγεται με όλους τους τρόπους: φρέσκια/νωπή ψητή στο φούρνο ή στη σχάρα, ή απλώς μαριναρισμένη, παστή, σε κονσέρβα, καπνιστή.

Στη σαρδέλα, την διατροφική της αξία, πως καθαρίζεται και μαγειρεύεται έχουμε αναφερθεί ξεχωριστά στο άρθρο: Σαρδέλα: Η μικροσκοπική βασίλισσα της διατροφής.

Συνταγές με σαρδέλες:

Συγγενής της σαρδέλας είναι η σαρδελομάνα ή φρίσσα (βλ. παρακάτω).

Σαβρίδι ή σαφρίδι

Μακρουλό, πελαγίσιο αφρόψαρο που φτάνει ως 40 εκατ. Στην Ελλάδα έχουμε τα είδη:  Ασπροσαύριδο, Μαυροσαύριδο και Γκριζοσαύριδο. Έχει αρκετό κρέας αλλά άνοστο, και ενοχλητικά κόκαλα, αν τα σαφρίδια είναι σχετικά μικρά. Τα πολύ μικρά σαβρίδια (ενός χρόνου) ονόματι σαμπανιοί γίνονται και παστά.

Σηκιός ή σικιός ή Παντελής

Μοιάζει με το λαβράκι, όμως το σώμα του είναι πιο πλατύ και το χρώμα του πιο σκούρο, μολυβί. Στα Επτάνησα αποκαλείται οσκιός. Στην Άνδρο λέγεται και σκιόνα. Συγγενεύει με το μυλοκόπι και τον κρανιό, μπορεί να φτάσει τα 70 εκ. και τα 5 κιλά, αλλά συνήθως τον βρίσκουμε γύρω στο ένα κιλό ή λιγότερο.

Ο σηκιός διαθέτει αρκετά νόστιμη σάρκα, όχι όμως όσο το μυλοκόπι και ο κρανιός. Μαγειρεύεται κατά βούληση: ψητός, τηγανητός, βραστός. Δείτε και τις συνταγές με κρανιό.

Σκαθάρι

Γκριζόχρωμο ψάρι από αυτά που αφθονούν στις ελληνικές θάλασσες. Συγγενεύει και μοιάζει με το μελανούρι, την τσιπούρα και τον σαργό. Μπορεί να φτάσει τα 40-45 εκ., αν και συνήθως βρίσκουμε τα σκαθάρια μικρότερα. Το κρέας τους είναι άνοστο, εξ ου και ενδείκνυνται συνταγές με μεστή σάλτσα όπως το πλακί.

Σκάρος

Ιδιαίτερα γευστικό ψάρι, κοκκινωπό το θηλυκό και κιτρινωπό το αρσενικό. Μοιάζει με το μελανούρι. Θεωρείται πολύ καθαρό και τρώγεται ολόκληρο με τα εντόσθια, αφού αφαιρεθεί μόνον η χολή. Αφθονεί στο νοτιοανατολικό Αιγαίο (Δωδεκάνησα και Κρήτη) και σπανίζει στα υπόλοιπα παράλια ή απουσιάζει παντελώς. Ο σκάρος γίνεται συνήθως ψητός.

Σκορπίνα και σκορπιός

Μιλάμε για τα ίδια πετρόψαρα σε διαφορετικά μεγέθη. Λέγονται και χάφτες. Το σχήμα τους είναι κάπως κοντόχοντρο με συγκριτικά μεγάλο κεφάλι. Η σκορπίνα είναι αισθητά μεγαλύτερη (2πλάσια ως 4πλάσια του σκορπιού) και κοκκινόχρωμη. Ο σκορπιός είναι μικρός (ως 20-30 εκ.) και κάπως μαυριδερός – καστανόμαυρος.

Και τα δύο είδη έχουν πολλά κόκαλα, φέρουν αγκαθωτές προεξοχές και πτερύγια με δηλητηριώδεις ακτίνες, όπως η δράκαινα. Το κρέας τους είναι λευκό. Ειδικά ο μικρός μαύρος σκορπιός είναι ιδιαίτερα νόστιμος. Γίνεται πάντοτε βραστός αποδίδοντας εξαιρετική ψαρόσουπα.

Σκουμπρί

Πρασινογάλαζο, ατρακτοειδές, μακρουλό ψάρι, με σκούρες κυματιστές κορδέλες στο πλάι. Είναι συγγενής του κολιού και έχει τα ίδια χαρακτηριστικά: είναι λιπαρό. Μπορεί να φτάσει και τα 40 εκ. Το κρέας του είναι μέτριας νοστιμιάς.
Έτσι, τα παχιά σκουμπριά παστώνονται, όπως ο κολιός, ενώ τα αδύνατα ξεραίνονται για να μας δώσουν έναν ωραιότατο μεζέ, τον γνωστό μας τσίρο.

Το σκουμπρί τρώγεται ψητό, μαγειρεύεται με καταλύτη το ξίδι και με τρόπους όπου λειτουργεί επικουρικά σε συνδυασμούς με λαχανικά και βασικά υλικά, όπως το ρύζι.

Σμέρνα ή σμύρνα ή σμύρενα

Άγριο φειδίσιο ψάρι με μυτερό ρύγχος χωρίς λέπια, με γλυστερό βλεννώδες, κοκκινόμαυρο δέρμα με κίτρινα στίγματα. Συγγενεύει με το μουγκρί και το χέλι. Το μήκος της σμέρνας φτάνει το 1,5 μέτρο και το βάρος της τα 6-8 κιλά. Η σμέρνα επιτίθεται όταν αγριέψει, δαγκώνει και το δάγκωμά της είναι τοξικό και επικίνδυνο.

Το κρέας της είναι λιπαρό, με σχετικά βαριά μυρωδιά, αλλά είναι αρκετά νόστιμο. Μαγειρεύεται ψητή, τηγανητή και ενίοτε πλακί.

Σουβλίτης

Βλ. Αθερίνα στο Α’ μέρος του άρθρου: Κυριότερα ελληνικά ψάρια αλφαβητικά Α-Μ και πως τρώγονται. Ενίοτε σουβλίτης αποκαλείται και η μαρίδα.

Σπάρος

Μικρό ψαράκι με πεπλατυσμένο σώμα και κίτρινα κάτω πτερύγια. Το μήκος του φτάνει τα 20 εκ. Συγγενεύει με το μελανούρι και τον σαργό. Έχει πολύ νόστιμο κρέας ειδικά από τον Αύγουστο και μετά που είναι παχύτερος, αλλά και πολλά κόκαλα. Ο σπάρος γίνεται τηγανητός και ψητός. Οι μικροί σπάροι (σπαράκια) γίνονται και παστοί.

Στήρα

Μεγάλο πετρόψαρο με σκούρο καστανοπράσινο χρώμα και μεγάλο προγναθικό σαγόνι. Μοιάζει με τον ροφό και τον βλάχο, αλλά έχει μικρότερο σώμα και πιο μακρουλό. Το μήκος της μπορεί να φτάσει τα 80 εκ.

Η στήρα έχει σφιχτή σάρκα όπως ο ροφός, και για πολλούς πιο νόστιμη. Μαγειρεύεται κυρίως ψητή αλλά και βραστή, αποδίδοντας ωραία σούπα.

Συναγρίδα

Ένα από τα πλέον γνωστά, μεγάλα ελληνικά ψάρια και τα εξαιρετικά νόστιμα, ειδικά οι ροδόχρωμες συναγρίδες. Συγγενεύει με τον σπάρο και το σκαθάρι. Το σώμα της συναγρίδας είναι κανονικό σαν αυτό που έχουν τα ζωγραφιστά ψάρια. Το μήκος της κυμαίνεται από 50 – 100 εκ. και το βάρος της φτάνει τα 12 κιλά.

Η συναγρίδα μαγειρεύεται με όλους τους τρόπους. Οι μεγαλύτερες συναγρίδες κόβονται σε φέτες. Επειδή λόγω μεγέθους αποδίδει πολύ καθαρό κρέας (με λίγα συγκριτικά κόκαλα) ενδείκνυται και για σχετικά απαιτητικές συνταγές όπως το κρύο ψάρι μαγιονέζα, η γνωστή Αθηναϊκή.

Σφυρίδα

Μεγάλο πετρόψαρο, σε ανοιχτό σταχτί χρώμα. Είναι συγγενής της στήρας, αλλά με μακρύτερο σώμα που μπορεί να φτάσει τα 80 εκ. Διαθέτει εκλεκτό, τρυφερό, νοστιμότατο κρέας και θεωρείται από τα πλέον κορυφαία ελληνικά ψάρια. Η σφυρίδα μπορεί να μαγειρευτεί με όλους τους τρόπους.

Σφύρνα

Βλ. Λούτσος στο Α’ μέρος του άρθρου: Κυριότερα ελληνικά ψάρια αλφαβητικά Α-Μ και πως τρώγονται. Σφύρνα (σφυρί) αποκαλείται και το σκυλόψαρο πατερίτσα, το οποίο διαθέτει λευκό κρέας αλλά δεν κυκλοφορεί στην αγορά.

Τόνος

Πολύ μεγάλο ψάρι με υδροδυναμικό σώμα, το οποίο ανάλογα με το είδος μπορεί φτάσει το 1,5 μέτρο μήκος και σε βάρος τα 500 κιλά. Στα ελληνικά νερά υπάρχουν: ο λευκός τόνος ή όρκινο (εδώ ανήκει και ο τόνος Αλοννήσου), το καρβούνι και το (μικρότερο) κοπάνι.

Ο τόνος διαθέτει σφιχτό κόκκινο κρέας εξαιρετικά νόστιμο και ζουμερό. Τρώγεται και ωμός (ταρτάρ, σούσι και σασίμι) ή μαριναρισμένος εν είδει καρπάτσιο ή ελάχιστα ψημένος εξωτερικά ως τατάκι. Όντας φρέσκος πωλείται σε φέτες, αν και αυτός ο τόνος σπάνια είναι πραγματικά πολύ φρέσκος. Μαγειρεύεται σύντομα στο τηγάνι όπως ένα φιλέτο, ψήνεται στη σχάρα αλλά και στο φούρνο. Δείτε και τη συνταγή Φρέσκος τόνος ψητός με σπανάκι και γκρέιπφρουτ.

Ειδικότερα στον τόνο έχουμε αναφερθεί στο άρθρο Ο τόνος αλλιώς και γιατί σπάνια τρώμε τον καλό με όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για το συγκεκριμένο ψάρι.

Συχνότερα πάντως, στην Ελλάδα καταναλώνεται ο τόνος σε κονσέρβα, απλός και καπνιστός, ο οποίος χρησιμοποιείται σε πάρα πολλά διαφορετικά νόστιμα πιάτα. Δείτε και τις σχετικές συνταγές:

Τσέρουλα

Αν και συχνά μπερδεύεται με την μαρίδα, οι παλαιότεροι την διαφοροποιούν ως μεγαλύτερη σε μέγεθος, πλατύτερη και πιο ανοιχτόχρωμη. Φτάνει τα 15 εκ., οι αρσενικές και περισσότερο. Επίσης, κάποιοι ταυτίζουν την τσέρουλα με την μαίνουλα (ή μένουλα). Είναι ψάρι με πολλά κόκαλα και μάλλον άνοστη σάρκα, εξ ου και γίνεται τηγανητή ή ψητή.

Τσιπούρα

Γευστικότατο ψάρι, ασημόχρωμο με καφετί, αχνούς γαλάζιους τόνους και χρυσούς, καθώς και ένα χρυσοκίτρινο «φρύδι» κοντά στα μάτια. Εξ ου αποκαλείται και χρυσόφα από τους ψαράδες αλλά και Σπάρος ο χρυσόχρους (Sparus aurata) επιστημονικά. Το σώμα της τσιπούρας είναι ελαφρώς πλατύ και το κεφάλι της καμπυλωτό. Το μήκος της μπορεί να φτάσει τα 30 – 60 εκ.

Η τσιπούρα (μαζί με το λαβράκι) συγκαταλέγονται στα αγαπημένα και ιδιαίτερα επιτυχημένα ψάρια της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας, γεγονός που την έχει κάνει δημοφιλή και προσιτή στον καταναλωτή. Αποτελεί επίσης, σημαντικό εξαγώγιμο ελληνικό προϊόν, αναγνωρίσιμο για την ποιότητά του.

Η σάρκα της είναι λευκή και τρυφερή, με ωραία υφή και γεύση. Μαγειρεύεται με όλους τους τρόπους. Στο Μεσολόγγι οι μικρές τσιπούρες παστώνονται και λέγονται λύγδες, ένα μάλλον άκομψο ακουστικά παρατσούκλι για ψάρι με τόσες χάρες.

Όλες σχεδόν οι ψαροσυνταγές του pandespani γίνονται με τσιπούρες, με προεξάρχουσα το Ψάρι ψητό στο φούρνο, το πιο εύκολο έβερ. Δείτε και κάποιες ακόμη:

Τσίρος

Βλ. Κολιός στο Α’ μέρος του άρθρου: Κυριότερα ελληνικά ψάρια αλφαβητικά Α-Μ και πως τρώγονται. Βλ. και σκουμπρί (παραπάνω).

Φαγκρί (ή φαγγρί)

Εκλεκτό, ροδόχρωμο ψάρι με χρυσές ανταύγειες και γαλάζια στίγματα στα πλευρά.  Μοιάζει με την συναγρίδα και το λυθρίνι, είδη με τα οποία συγγενεύει. Το φαγκρί μπορεί να γίνει αρκετά μεγάλο, όπως η συναγρίδα, φτάνοντας τα 70-90 εκ. μήκος και βάρος τα 8-9 κιλά.

Λόγω της νοστιμότατης, κρουστής και καθαρής σάρκας του, το φαγκρί μαγειρεύεται με όλους τους τρόπους. Του ταιριάζουν ιδιαιτέρως τα εσπεριδοειδή. Δείτε και τις συνταγές: Φαγκρί με χόρτα στη λαδόκολλα και Φαγκρί ψητό στο φούρνο με ελιές, κουμκουάτ και βασιλικό.

Σήμερα, από την ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια παράγεται το φαγκρί βραχύπτερο (Pagrus  Major) εξαιρετικής ποιότητας, το οποίο διατίθεται στην ντόπια αγορά αλλά και εξάγεται.

Φρίσσα

Η φρίσσα μοιάζει με μεγάλη σαρδέλα, γι’ αυτό λέγεται και σαρδελομάνα. Διαφοροποιείται από την σαρδέλα λόγω του 3πλάσιου (και παραπάνω) μεγέθους, αλλά και επειδή φέρει μια κιτρινωπή ρίγα στο πλάι. Επιπλέον, έχει συγκριτικά περισσότερα κόκαλα και υποδεέστερης νοστιμιάς κρέας.

Οι μεγάλες φρίσσες γίνονται ψητές, οι μικρότερες και τηγανητές. Επίσης, οι μικρές μαρινάρονται όπως ο γαύρος, αποδίδοντας ωραίο ουζομεζέ. Βλ. και Φρίσσες μαρινάτες με πικάντικη διάθεση.

Χάνος

Κιτρινωκαφέ πετρόψαρο με στρογγυλό σώμα και σχέδια αναποφάσιστα μεταξύ πιέ ντε πουλ και πρενς ντε γκαλ. Είναι συγγενής του ροφού και του λαβρακιού αλλά σε μικρότερες διαστάσεις – μπορεί να φτάσει τα 40 εκ. Μοιάζει με την πέρκα, είναι εξίσου νόστιμος και κάνει ωραία ψαρόσουπα.

Ο χάνος γίνεται επίσης ψητός. Οι ψαράδες παλιότερα τον έψηναν στα κάρβουνα χωρίς να τον ξελεπιάζουν.

Χάφτες

Βλ. Σκορπίνα και σκορπιός.

Χαψί

Βλ. Γαύρος στο Α’ μέρος του άρθρου: Κυριότερα ελληνικά ψάρια αλφαβητικά Α-Μ και πως τρώγονται.

Χειλού ή χειλούτα ή λαπίνα

Μικρό πετρόψαρο με ελαφρώς πεπλατυσμένο σώμα και φουσκωτά «μποτοξένια» χείλη. Εξ ου και το όνομα. Φτάνει τα 15-50 εκ. Ανάλογα με τα χρώματά τους έχουμε μαυροχειλούδες, πράσινες, κοκκινωπές και πολύχρωμες περδικοχειλούδες. Υπάρχει και η σμερνοχειλού, στα χρώματα της σμέρνας.

Η χειλού έχει τρυφερό, λευκό κρέας αλλά άνοστο. Μπορεί να γίνει τηγανητή, συνήθως όμως μπαίνει στην ψαρόσουπα με άλλα πετρόψαρα για να την εμπλουτίσει.

Χέλι

Φειδίσιο ψάρι με πρασινόγκριζο χρώμα και κυλινδρικό, γλυστερό σώμα. Ζει και στα υφάλμυρα και γλυκά νερά. Το βάρος του ξεπερνάει ενίοτε τα 3,5 κιλά, ενώ το μήκος σε κάποια είδη (υπάρχουν 800) μπορεί να φτάσει και τα 4 μέτρα.

Αν και το κρέας του θεωρείται από κάποιους βαρύ, είναι πολύ νόστιμο και έχει φανατικούς λάτρεις που το καταναλώνουν ως μεζέ. Τα χέλια της Λιμνοθάλασσας του Αιτωλικού – Μεσολογγίου είναι από τα γευστικότερα της Ευρώπης. Ανήκουν στα είδη Σουβλομυτάρι, Καβάτσα, Βιτσέλουρο και Καθαρόχελο.

Παρότι γενικά για το χέλι ενδείκνυται το ψήσιμο (γίνεται στα κάρβουνα, στο φούρνο, πετάλι, ακόμη και στη σούβλα), η τοπική κουζίνα της περιοχής του Μεσολογγίου το μαγειρεύει με διάφορους τρόπους: στην κατσαρόλα λεμονάτο, γιουβέτσι, μπουρδέτο κλπ. Επίσης, γίνεται παστό και καπνιστό, που ως μεζές θεωρείται κορυφαίος.

Χελιδονόψαρο

Πεταλουδόμορφο, πελαγίσιο, μικρό ψάρι με σουρεάλ εμφάνιση, φτερωτά πτερύγια και κεφάλι που θυμίζει χελώνα. Συγγενεύει με την ζαργάνα. Το μήκος του φτάνει τα 30 εκ. και το βάρος τα  500 γρ. Κάποια χελιδονόψαρα έχουν χρώμα κοραλιού, ενώ άλλα είναι γαλάζια. Είναι πολύ γρήγορο.

Το εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του είναι ότι πετάει πάνω απ’ το νερό όταν βρίσκεται σε κίνδυνο και μάλιστα σε πορεία τεθλασμένη. Το πέταγμα μπορεί να διαρκέσει 10-15 δευτερόλεπτα, να έχει ως 1-4 μέτρα ύψος και μ’ αυτό να φτάσει ως 300 μέτρα μακριά.

Η σάρκα του είναι λευκή και αρκετά νόστιμη, εξ ου και μαγειρεύεται με όλους τους τρόπους. Εκτός κι αν έχετε άκρη σε ανεμότρατα, όπου πιάνεται νύχτες χωρίς φεγγάρι, σπάνια θα  βρείτε στην αγορά.

Δείτε και το Α’ μέρος, με τα Κυριότερα ελληνικά ψάρια από Α έως και Μ.

Σημείωση: Θεωρείτε ότι λείπουν κάποια ψάρια ανάμεσα στα κυριότερα ελληνικά; Παρακαλούμε σημειώστε το στα σχόλια, βοηθώντας να κάνουμε την εδώ λίστα πληρέστερη. Αυτός ο κατάλογος είναι ευέλικτος και ανοιχτός στις ιδέες σας για ολοκλήρωση.

Άλλες πηγές και περισσότερες πληροφορίες: 1. Στο βιβλίο «Τα ψάρια και η μαγειρική του Θέμου Ποταμιάνου, βιβλιοπωλείο της Εστίας, Αθήνα 1995» και στα sites: 2. (wiki) Κατάλογος ελληνικών αλιευμάτων, 3. Οδηγός ελληνικών ψαριών ypaithros..gr, 4. psaria.eu, 5. homefood.gr.