Να σας πω, όσο κι υπερρεαλιστής να είμαι, είμαι Έλλην. Και φυσικά δεν μπορώ να αρνηθώ τη γλώσσα μου , ούτε τις συνήθειες μου, ούτε τον τρόπο του σκέπτεσθαι που έχω, τον τόπο που ανήκω. Δεν παραδέχομαι τις εμπορικές κι άλλες οικονομικές βάσεις που κάνουν τις πατρίδες. Παραδέχομαι τις άλλες πατρίδες, τις πατρίδες της καρδιάς, της σκέψης, της διανόησης. Δεν διδάχτηκα μόνο απ’ τους βυζαντινούς. Αυτή η ορθή αντίληψη του ελληνισμού για κάθε το ανθρώπινο με κράτησε στη ζωή.
Ο χριστιανισμός κράτησε 20 αιώνες. Ο κομμουνισμός δεν κράτησε πάνω από 10 χρόνια. Αν είναι ειλικρινείς όλοι αυτοί οι άνθρωποι, αν τους ρωτήσετε δεν πιστεύουν σ’ αυτά τα πράγματα. Υπάρχει ένας κομμουνιστής και να το βάλει το χέρι στην καρδιά να πιστεύει ακόμα στα κηρύγματα αυτά; Όλα αυτά που πέρασαν βαραίνουν στη ζωή μας, ξέρετε. Αυτά που συνέβησαν πριν από αιώνες για μας. Και ενώ για μας τους έλληνες είναι πολύ πιο βαριά η ζωή παρότι στους άλλους εκεί πέρα, της Ευρώπης, πρέπει να πούμε ότι ο κομμουνισμός φανερώθηκε, πριν μάλιστα, σαν μια σωτηρία. Δεν μπορεί να πει κανείς ότι δεν γοητεύτηκε. Κι εμένα με γοήτεψε πολύ ο κομμουνισμός. Ο Λένιν μου φάνηκε σαν μία φωτεινή μορφή, την οποία και εξακολουθώ να την θεωρώ και σήμερα, αλλά ένας αποτυχών.
Προσωπικά, δεν πιστεύω στον σουρεαλισµό σαν σχολή. Όµως µου ταιριάζει. Εκείνο που προσπάθησα να κάνω, είναι να τον ανανεώσω µε ελληνικά στοιχεία, να προσθέσω σε αυτόν την ελληνική µεταφυσική, να τον ανεβάσω πιο πάνω από τον απλό µορφασµό, όπου τον έχουν σταµατήσει οι Φράγκοι. Νοµίζω πως σουρεαλισµός σήµερα σηµαίνει καθετί που βλέπει κανείς µε πάθος. ∆εν αποκλείω ότι έχει ορισµένες ασυναρτησίες. Αλλά µήπως η ζωή δεν είναι ασυνάρτητη;
Ο Εμπειρίκος είναι ένας πραγματικός ποιητής. Δεν μπορείτε να φανταστείτε μέσα σ’ αυτό το σκυλολόι με τον Μυριβήλη και τον Σεφεριάδη και τους άλλους , με τα μίση τους, με τη διάθεσή τους να επιβληθούν, να πάρουν τα Νόμπελ, να πάρουν τα βραβεία, δεν μπορείτε να φανταστείτε τι αγνός άνθρωπος ήταν. Ήταν μια ψυχή φωτεινή, η οποία ήθελε να καταλάβει, να ’λθει σε επαφή με τους άλλους.
Μα φυσικά ήταν αισθησιακά ένθεος. Αλλοίμονο. Αφού αγαπάει πολύ τις γυναίκες, και τις οποίες αγαπώ κι εγώ πάρα πολύ. Δεν είναι αυτό ένα δείγμα της αγάπης του θεού; Είναι όμως κι ένα δείγμα της ιδιομορφίας του ελληνικού υπερρεαλισμού σε σύγκριση με τους γάλλους που κατά βάση οι πιο πολλοί ήταν άθεοι ουμανιστές; Πάρτε τον κύριο Μπένζαμιν Περέ , τον αείμνηστο, ασχολείτο με σαρδέλες, με φαγητά ή με τον Ντεσνό, τον επιπολαιότατο.
Έλληνες είμαστε τέλος πάντων θαρρώ, δεν θα κάναμε υπερρεαλισμό όπως ο Περέ. Θα σας παρακαλέσω να μου φερθείτε δίκαια. Αυτά όλα με τα οποία ασχολούμαστε θέλουν έτσι μια επιμέλεια, η οποία μας βοηθά και καλλίτερα να καταλάβουμε τα πράγματα και να βελτιωθούμε κι εμείς. Αυτά τα οποία συμβαίνουν γύρω μας, αυτά τα βιαστικά, οι βιαστικές προσχωρήσεις στο ένα ή το άλλο κίνημα, πρέπει να τ’ αποφεύγετε. Γι αυτό και τον Εμπειρίκο πρέπει να τον παρακολουθήσει κανείς. Είμαστε εύκολοι, και ο Εμπειρίκος κι εγώ, είμαστε εύκολα διακωμωδούμενοι. Αλλά όχι, για προσέξτε καλά. Στο βάθος υπάρχει μια ανθρώπινη ψυχή. Ανιμούλα, όπως έλεγε ο Μάρκος Αυρήλιος. Μια ψυχούλα είμαστε. Μια ημέρα, κάποτε, μου έλεγε ο Φιλήντας, ο μεγάλος γλωσσολόγος Φιλήντας, διάφορες ρωμέικες , μικρασιάτικες απαιτήσεις του: «πρέπει να κάνουμε εκείνο, πρέπει, έλληνες είμαστε, να κάνουμε αυτό, να κάνουμε τα’ άλλο…» και του λέω: «Μα γιατί τόσες υποχρεώσεις;» και με κοίταζε, κατάπληκτος. «Γιατί είμαστε ωραίες ψυχούλες παιδί μου!». Καταλάβατε; Ο Εμπειρίκος ήταν μια ωραία ψυχούλα. Ένας ποιητής πρέπει να είναι μια ωραία ψυχούλα. Εγώ, τι να σας πω; Πιστεύω, χωρίς να είμαι υπερβολικά εγωπαθής, ότι κι εγώ είμαι μια ωραία ψυχούλα, και θα σας ευχηθώ και σεις να γίνεται μια ωραία ψυχούλα.