Οι άνθρωποι που ζουν το όνειρό τους ζουν στη Νικητούπολη, άνθρωποι που καταβάλλουν απίστευτη προσπάθεια να δημιουργήσουν ένα όραμα και που κάνουν μεγάλα όνειρα. Που δεν φοβούνται τη δουλειά η οποία πρέπει να γίνει για να πραγματοποιηθεί ένα όνειρο. Άνθρωποι που όταν ο γείτονάς τους αγοράζει καλύτερο αυτοκίνητο, πηγαίνουν αμέσως να τον συγχαρούν για την αγορά και ζητούν να κάνουν μια δοκιμαστική βόλτα. Μήπως πρέπει να δουλέψετε κι εσείς για να μπορέσετε να αγοράσετε ένα τόσο ωραίο όχημα;
Εδώ εμπνέεστε από την επιτυχία των άλλων, δεν χλευάζετε ποτέ τα όνειρα κάποιου ή την επιθυμία να προχωρήσει στη ζωή του. Στη Νικητούπολη οι γείτονές σας, αντί να εξηγήσουν γιατί μια ιδέα δεν θα έχει αποτέλεσμα, θα πουν αμέσως: Υπέροχη ιδέα. Πώς σκοπεύεις να την πραγματοποιήσεις; Και συχνά θα προσφερθούν να σας βοηθήσουν.
Εδώ οι άνθρωποι βλέπουν τις περίφημες πιθανότητες. Τολμούν να πιστέψουν στην αλλαγή. Όμως, αποδέχονται ότι πρέπει να δουλέψουν για να την κατακτήσουν. Συνειδητοποιούν ότι ένα σοβαρό σχέδιο για το μέλλον πρέπει να περιλαμβάνει κάτι παραπάνω από πέντε λαχεία κάθε Σάββατο. Όλοι στη Νικητούπολη έχουν καταβάλει προσπάθεια για να φτάσουν εκεί. Κανείς δεν βρέθηκε σε αυτή την πόλη επειδή κληρονόμησε περιουσία ή κέρδισε στο ΣΤΟΙΧΗΜΑ.
Στη Νικητούπολη ξέρουν ότι δεν είναι αυτοδημιούργητοι μόνο οι εκατομμυριούχοι. Έχουν καταλάβει ότι όλοι είναι αυτοδημιούργητοι. Όμως, μόνο οι επιτυχημένοι το παραδέχονται.
Πώς είναι οι γειτονιές στη Νικητούπολη;
Η Νικητούπολη είναι το μέρος όπου ζουν όλοι οι πετυχημένοι πρωτοπόροι. Η αφρόκρεμα των αθλητών. Οι διευθυντές, οι συγγραφείς, οι γιατροί, οι δικηγόροι, οι διευθυντές αστυνομίας, οι επιχειρηματίες και όλοι όσοι είναι πετυχημένοι στον τομέα τους. Το πιθανότερο είναι ότι οι καλύτεροι σε κάθε κλάδο που μπορείτε να σκεφτείτε ζουν εκεί.
Όμως, εδώ επίσης ζει και η χωρισμένη νοσηλεύτρια η οποία –παρά το γεγονός ότι πρέπει να συντηρήσει την ανάπηρη κόρη της– καταφέρνει να βάζει στην άκρη μερικά ευρώ κάθε μήνα για το μέλλον.
Εδώ επίσης ζει ο πρόσφυγας που αρνήθηκε να τα παρατήσει παρά το ότι άκουσε το «όχι» 784 φορές στις αιτήσεις του για εργασία, και ο οποίος τώρα δουλεύει σε μια τοπική τράπεζα.
Εδώ έχει κατασταλάξει ο δυσλεξικός, ο οποίος, αφού του φόρεσαν την ταμπέλα του ηλίθιου για δώδεκα χρόνια στο σχολείο, τώρα διευθύνει τη δική του επιχείρηση με διακόσιους υπαλλήλους.
Στη Νικητούπολη, ανάμεσα στους καινούριους δισεκατομμυριούχους της πληροφορικής, θα βρείτε επίσης τον συγγραφέα που, έχοντας δεχτεί μόνο απορρίψεις τη μισή του ζωή, κατάφερε τελικά να εκδώσει το βιβλίο του.
Εδώ θα βρείτε τον κολυμβητή που κέρδισε το τοπικό πρωτάθλημα παρά το γεγονός ότι δεν έχει χέρια.
Τη γυναίκα που μετά από χρόνια κακοποίησης τελικά βρήκε το κουράγιο να καταγγείλει τον άντρα της, το κάθαρμα, στην αστυνομία και τώρα τολμάει να βγει από το σπίτι όταν πέφτει η νύχτα.
Πού μένει αυτή; Στη Νικητούπολη.
Ο γείτονάς σας στη Νικητούπολη μπορεί να είναι οποιοσδήποτε – από τον άνθρωπο που πήγε σε όλες τις τράπεζες και του αρνήθηκαν δάνειο 10.000 ευρώ για να ανοίξει γυμναστήριο, που ξεκίνησε και δεύτερη δουλειά, κάνοντας τον καθαριστή τις νύχτες για να εξοικονομήσει χρήματα ώστε να ξεκινήσει την επιχείρησή του και τώρα έχει μια αλυσίδα τριάντα γυμναστηρίων και απασχολεί εκατό υπαλλήλους… μέχρι τον καρκινοπαθή στον οποίο είπαν ότι δεν είχε καμία πιθανότητα επιβίωσης κι εκείνος αρνήθηκε να δεχτεί την ετυμηγορία των γιατρών και τώρα, πέντε χρόνια αργότερα, είναι πιο δυνατός από ποτέ και προπονείται για να τρέξει στον μαραθώνιο της Νέας Υόρκης.
Όλοι οι άνθρωποι που τολμούν να πιστέψουν στον εαυτό τους ζουν εδώ
Στη Νικητούπολη θα βρείτε όλους όσοι βρήκαν το θάρρος να πιστέψουν στον εαυτό τους παρά να ακούσουν ό,τι τους έλεγαν οι άλλοι. Αυτούς που αρνήθηκαν να πιστέψουν ότι κάτι ήταν αδύνατο. Και τώρα βρίσκονται εκεί πιο δυνατοί απ’ ό,τι κι οι ίδιοι τολμούσαν να πιστέψουν.
Η Νικητούπολη είναι ένα υπέροχο μέρος για να ζεις. Όταν οι άνθρωποι συναντιούνται στους κήπους τα βράδια, δεν μιλούν για άλλους ανθρώπους. Δεν κουτσομπολεύουν ποιος είπε τι για το ένα και για το άλλο, ποιος χώρισε ποια. Συζητούν ιδέες, δυνατότητες, και πάντα εστιάζουν ξεκάθαρα στο μέλλον.
Δεν συζητούν για προβλήματα και δεν παραπονιούνται πάρα πολύ. Αντίθετα, συζητούν για το πώς μπορούν να βελτιωθούν τα πράγματα.
Φυσικά, κάποιες ανησυχίες εκφράζονται, κι ακόμα και στη Νικητούπολη μπορεί να βρείτε ανθρώπους που έχουν δεχτεί πλήγματα στη ζωή τους. Όμως, το ενδιαφέρον είναι ότι, επειδή μένουν στη Νικητούπολη και όχι στην Καθυστερούπολη, ξανασηκώνονται πάντα μετά από αυτά τα χτυπήματα. Αυτός είναι ο λόγος που καταλήγουν στη Νικητούπολη. Δεν κουβαλούν όλες τις αμαρτίες του κόσμου στους ώμους τους. Αποδέχονται ότι μερικές φορές θα χάσουν και μαθαίνουν από τα λάθη τους. Αντί να χτυπάνε το κεφάλι τους πάνω στα τούβλα που τους πετάει η ζωή, χρησιμοποιούν τα ίδια τούβλα για να χτίσουν σκάλες.
Και δεν γελάνε εις βάρος των ανθρώπων που χτυπήθηκαν από την κακοτυχία. Αντίθετα, τους προσφέρουν χείρα βοηθείας γιατί ξέρουν ότι την επόμενη φορά μπορεί να χρειάζονται οι ίδιοι βοήθεια.
Με λίγα λόγια, στη Νικητούπολη οι άνθρωποι νιώθουν καλά, πολύ συχνά εξίσου καλά όσο και στην Καθυστερούπολη. Και δεν θα μου προκαλούσε καμία έκπληξη αν, μάλιστα, ένιωθαν πολύ καλύτερα.
Πώς διαχειρίζονται μια ιδέα στη Νικητούπολη…
Φανταστείτε το παρακάτω σενάριο: Στο τμήμα όπου εργάζεστε μερικά χρόνια έχετε παρατηρήσει ότι ορισμένα πράγματα δεν λειτουργούν καλά. Απέχουν πολύ από το τέλειο και έχετε αναρωτηθεί επανειλημμένως με τους συναδέλφους σας γιατί κανείς δεν κάνει κάτι γι’ αυτό. Έχετε αφιερώσει πολύ χρόνο σε συζητήσεις για το πρόβλημα, και κυρίως για το ποιος ευθύνεται εξαρχής για την κατάσταση.
Ένα πρωί, λοιπόν, ξυπνάτε με μια ιδέα. Ξαφνικά βλέπετε τη λύση πεντακάθαρα μπροστά σας. Λύση που δεν την είχατε ξανασκεφτεί! Φυσικά, δεν έχετε ξεδιαλύνει όλες τις λεπτομέρειες, γιατί η ιδέα σάς ήρθε μόλις εκείνη τη στιγμή. Δεν κάνετε κάποια σκέψη για το πώς θα προχωρήσετε. Πάντως, αισθάνεστε με όλο σας το είναι ότι σας έχει έρθει κάτι πολύ σημαντικό. Όμως, πώς θα ξεκινήσετε το καινούριο σας εγχείρημα; Είναι αχαρτογράφητα νερά για σας.
Φανταστείτε να κάνετε αυτή την ερώτηση σε έναν καλό φίλο σας στη Νικητούπολη. Ίσως σε έναν γείτονα. Του περιγράφετε την προϊστορία, του μιλάτε για την ιδέα σας και εκφράζετε τους δικαιολογημένους φόβους σας.
Ο γείτονάς σας θα πει ότι πρέπει να κάνετε μια προσπάθεια. Φαίνεται καταπληκτική ιδέα. Όταν λέτε ότι δεν έχετε κάνει τίποτα παρόμοιο παλιότερα, εκείνος θα απαντήσει ότι κανένας άνθρωπος που κάνει κάτι για πρώτη φορά δεν το έχει ξανακάνει.
Όταν λέτε ότι ανησυχείτε ότι δεν έχετε αρκετά χρήματα για να προχωρήσετε, εκείνος σας μιλάει για την εποχή που ξεκίνησε τη δική του επιχείρηση. Επί τρία χρόνια η οικογένειά του δεν είχε αυτοκίνητο, λέει. Τώρα έχουν τρία, και είναι όλα βρετανικά. Δεν πήγαιναν διακοπές, δεν πήγαιναν ούτε σινεμά. Όμως, τώρα έχει μια ανθηρή επιχείρηση με πολλούς υπαλλήλους. Μένει στο πιο καλοδιατηρημένο σπίτι του δρόμου και τα παιδιά του τον βλέπουν πολύ πιο συχνά γιατί μπορεί να βρίσκεται στο σπίτι τρεις μέρες την εβδομάδα. Και ταξιδεύουν όπου θέλουν, όποτε θέλουν.
Πιθανόν να αναφέρετε σε αυτόν τον επιτυχημένο γείτονα ότι δεν ξέρετε πώς θα βρείτε τον απαραίτητο χρόνο. Εκείνος σας ρωτάει πόσες ώρες την εβδομάδα σάς απασχολεί η κανονική σας δουλειά. Όταν του απαντάτε σαράντα, εκείνος γελάει και λέει ότι αυτό είναι θαυμάσιο – είστε ελεύθεροι τα Σάββατα και τις Κυριακές! Για να μην αναφέρουμε τα βράδια τις καθημερινές. Και αν αφιερώνετε λιγότερο χρόνο μπροστά στην τηλεόραση, μπορείτε να ξεκινήσετε με μικρά βήματα. Προσπαθήστε να ξεκινήσετε, λέει ο φίλος σας.
Αν, όμως, όλα πάνε στραβά; ρωτάτε.
Ναι, αυτό μπορεί να συμβεί, απαντάει ο φίλος σας. Όμως, κι έτσι θα έχετε αποκτήσει μία ακόμα εμπειρία.
Εξάλλου, μιας και ο ίδιος γνωρίζει πόσο κοπιαστικό είναι να δημιουργήσεις τη δική σου επιχείρηση, σας αφιερώνει όσο χρόνο μπορεί. Σας προσκαλεί να εξετάσετε μαζί όποια ερωτήματα μπορεί να έχετε. Αν μπορεί να σας βοηθήσει, θα το κάνει μετά χαράς. Γιατί όσο απασχολημένος κι αν είναι, πάντα μπορεί να βρει λίγο χρόνο ακόμα. Ο φιλαράκος σας από τη Νικητούπολη ξέρει να οργανώνει τον χρόνο του.
Γιατί υπάρχει και κάτι ακόμα που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους στη Νικητούπολη. Βοηθούν ο ένας τον άλλο. Δεν κάθονται να σκάνε από τη ζήλια για το καινούριο αμάξι του γείτονα, όχι, γνωρίζουν ότι είναι σημαντικό να δημιουργούν δίκτυα γνωριμιών. Ποιος ξέρει; Ίσως κάποτε του ξεπληρώσετε τη χάρη.
Δοκιμάστε το! Ποιο είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί;
…και στην Καθυστερούπολη…
Τι θα συνέβαινε αν το ίδιο πρωινό ανοίγατε τα αθώα γαλάζια μάτια σας στην Καθυστερούπολη; Ίδια εταιρεία, ίδια προϊστορία, ακριβώς ο ίδιος εκνευρισμός για τις αποτυχίες στο τμήμα σας. Και η ίδια λαμπρή ιδέα που εμφανίστηκε ξαφνικά στο κεφάλι σας.
Γεμάτοι ενέργεια την περιγράφετε στον φίλο σας καθώς πίνετε την μπίρα σας την Παρασκευή το βράδυ. Επειδή επιτέλους είναι Παρασκευή και πάνω από όλα θέλει να διασκεδάσει, αρχικά θα σας ακούσει με μισή καρδιά. Όμως, όταν καταλάβει –ίσως και να δουλεύετε μαζί– ότι έχετε, πράγματι, μια καλή ιδέα, θα πει πρόθυμα:
Μα εσύ δεν είσαι επιχειρηματίας! Εσύ δουλεύεις σε γραφείο/αποθήκη/στην πόλη.
Όμως, είναι καταπληκτική ιδέα, δεν είναι; ανταπαντάτε. Αμέσως αναρωτιέται πώς θα χρηματοδοτήσετε την ιδέα. Φαίνεται ότι πρέπει να επενδύσετε πολλά χρήματα. Τα δικά σας χρήματα. Είναι χάσιμο χρόνου να πάτε στην τράπεζα. Έτσι κι αλλιώς δεν δανείζουν σε μικρές επιχειρήσεις. Όλοι ξέρουν πώς είναι οι τράπεζες. Σου πίνουν το αίμα. Μπορεί να χάσετε τα πάντα. Να χρειαστεί να πουλήσετε το σπίτι σας. Σκεφτείτε την οικογένειά σας. Μην το κάνετε.
Τώρα θα ακούσετε μια ιστορία για τον γαμπρό κάποιου που ταλαιπωρήθηκε με τις τράπεζες. Ωστόσο, μετά την ιστορία κάνετε άλλη μια προσπάθεια.
Ο φίλος σας λέει ότι δεν θα λειτουργήσει γιατί αν ήταν καλή ιδέα τότε κάποιος άλλος θα την είχε υλοποιήσει. Γι’ αυτό λοιπόν είναι κακή ιδέα. Τώρα ας πιούμε ακόμα μια μπίρα.
Επιπλέον, ο φίλος σας σας λέει ότι πρέπει να έχετε επαφές για να κάνετε οτιδήποτε. Χωρίς επαφές το σχέδιο είναι καταδικασμένο. Ποιον γνωρίζετε; Καθώς εσείς συλλογίζεστε την απάντηση, εκείνος σας πετάει ότι κάποιος πρέπει να αγοράσει αυτό που πουλάτε. Έχετε πουλήσει τίποτα παλιότερα; Όχι, καλά το φαντάστηκε.
Τώρα κι εσείς επίσης αρχίζετε να σκέφτεστε ότι η ιδέα ακούγεται ηλίθια.
Όμως, ο φίλος σας δεν έχει τελειώσει ακόμα. Σας δίνει τη χαριστική βολή.
Πώς θα βρείτε τον χρόνο να κάνετε όλη τη δουλειά που χρειάζεται; Ήδη δουλεύετε υπερωρίες κι έχετε ανάγκη από λίγο ελεύθερο χρόνο. Αν επιμείνετε και πείτε ότι έχετε υπολογίσει ότι θα σας πάρει πέντε χρόνια για να τα καταφέρετε, εκείνος θα βάλει τα γέλια.
Πέντε χρόνια! Τρελαθήκατε; Τότε θα είστε πέντε χρόνια μεγαλύτεροι απ’ ό,τι τώρα!
Το ότι κι οι δυο σας θα είστε πέντε χρόνια μεγαλύτεροι ανεξάρτητα από το πώς θα επιλέξετε να αξιοποιήσετε τον χρόνο σας δεν τον απασχολεί και πολύ. Δεν το καταλαβαίνει καν. Προσηλώνεται στα προβλήματα. Δεν μπορεί να δει τον στόχο. Δεν έχει όραμα. Η σκέψη του παραείναι περιορισμένη.
Αντί να σας ενθαρρύνει και να σας βοηθήσει να σκεφτείτε λύσεις, τραβάει την προσοχή όλων των θαμώνων του μπαρ και λέει σε όσους κάθονται να τον ακούσουν πόσο ηλίθιος είναι ο συνάδελφός του. Κι όταν όλοι σταματήσουν να γελούν, εσείς έχετε ήδη μετανιώσει που αναφέρατε την ηλίθια ιδέα σας.
Έχουν δίκιο. Αφού δεν πετύχατε σε τίποτε άλλο στη ζωή σας, φυσικά, δεν πρόκειται να πετύχετε ούτε και σε αυτό. Μα πώς σας ήρθε;
Σημειώστε το εξής: ο φίλος σας στο μπαρ στην Καθυστερούπολη μπορεί να είναι και έξυπνος και φιλικός, καλός πατέρας, δουλευταράς, μορφωμένος καριερίστας και να πληρώνει κανονικά τους φόρους του. Δεν έχει να κάνει με αυτά. Έχει να κάνει με τον πολύ περιορισμένο τρόπο σκέψης. Η στάση του είναι λάθος. Βλέπει μόνο προβλήματα και δεν θέλει να πετύχετε ούτε κι εσείς.
Σας περιορίζει και αναπτύσσει όλα τα επιχειρήματα που χρειάζεστε για να περιμένετε μέχρι που η λαμπρή ιδέα σας να χάσει τη λάμψη της.
Το επόμενο πρωί τα πάντα έχουν εξαφανιστεί.
Όμως… και σίγουρα θα το έχετε βιώσει αυτό: Δυο χρόνια αφότου πέρασε από το μυαλό σας η σκέψη Δεν θα έπρεπε κάποιος να κάνει κάτι γι’ αυτό το πρόβλημα βλέπετε μια διαφήμιση που προβάλλει την ίδια ακριβώς λύση. Κάποιος έλυσε το πρόβλημα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και τώρα είναι καθ’ οδόν για να χτίσει το μέλλον του βασισμένος πάνω σε αυτή.
Και τότε θα μετανιώσετε που δεν προχωρήσατε ποτέ την ιδέα σας. Ω Θεέ μου, θα μετανιώσετε πικρά.
Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται λίγο σκληρά. Το καταλαβαίνω. Και ίσως σας έχω εκνευρίσει πραγματικά τώρα.
Ωραία. Διότι θέλω να αντιδράσετε. Και να συνεχίσετε να διαβάζετε το βιβλίο.
Γιατί έχω να εξομολογηθώ κάτι: Για πολλά χρόνια κι εγώ στην Καθυστερούπολη ζούσα.
Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο «Ανάμεσα σε εμπόδια» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα