«Αγαπώ τον πεθερό μου. Επίσης τον σέβομαι. Έχει τρομερή συναισθηματική σταθερότητα – είναι από αυτούς τους σκληροτράχηλους ή τυχερούς ανθρώπους (ίσως λίγο κι απ’ τα δυο) που μπορούν και αφήνουν τις δοκιμασίες και τα βάσανα της ζωής να περνάνε και να μην τους αγγίζουν, που μπορούν και προχωράνε με ελάχιστα παράπονα και μπόλικη αξιοσύνη. Είναι γέρος άνθρωπος τώρα πια ο Ντελ Ρόμπερτς – ογδόντα οκτώ χρονών.
Έχει κάνει ολική αρθροπλαστική γόνατος και ετοιμάζεται να κάνει το ίδιο και στο άλλο γόνατο. Έχει βάλει στεντ στις στεφανιαίες αρτηρίες του κι έχει κάνει αντικατάσταση αορτικής βαλβίδας. Υποφέρει από πτώση άκρου ποδός και μερικές φορές γλιστράει και πέφτει εξαιτίας της. Κι όμως εξακολουθούσε να παίζει κέρλινγκ πριν από έναν χρόνο, σπρώχνοντας τη βαριά γρανιτένια πέτρα στον πάγο με ένα μπαστούνι σχεδιασμένο ειδικά για ανθρώπους που δεν μπορούν πια να σκύψουν τόσο άνετα όσο παλιά.
Όταν η αείμνηστη γυναίκα του η Μπεθ έπαθε άνοια σε σχετικά νεαρή ηλικία, το πόσο αδιαμαρτύρητα και αγόγγυστα τη φρόντισε δεν το χωρά ο νους. Ήταν εντυπωσιακό. Δεν είμαι διόλου πεπεισμένος ότι θα τα είχα καταφέρει εξίσου καλά. Συνέχισε να τη φροντίζει ως το σημείο που του ήταν πια αδύνατο να τη σηκώνει από εκεί που ήταν καθισμένη. Κι αυτό πολύ καιρό αφότου είχε χάσει την ικανότητά της να μιλάει. Κι όμως ήταν ολοφάνερο από τον τρόπο που φωτίζονταν τα μάτια της όταν τον έβλεπε να μπαίνει στο δωμάτιο ότι τον αγαπούσε ακόμη – και ότι το αίσθημα ήταν αμοιβαίο. Δεν θα τον περιέγραφα ως άνθρωπο που έχει την τάση να το βάζει κάτω όταν ζορίζουν τα πράγματα. Κάθε άλλο.
Πολύ νεότερος ο Ντελ εργαζόταν επί κάμποσες δεκαετίες ως κτηματομεσίτης στο Φέρβιου της Αλμπέρτα – στη μικρή πόλη όπου μεγάλωσα (μάλιστα, ζούσαμε ακριβώς απέναντι από την οικογένεια Ρόμπερτς). Όλο εκείνο το διάστημα γύριζε στο σπίτι για το μεσημεριανό του, όπως ήταν το συνήθειο της εποχής. Η Μπεθ κατά κανόνα τού ετοίμαζε σούπα (πιθανότατα τη γνωστή σούπα Campbell’s, όλοι αυτήν έτρωγαν εκείνο τον καιρό – «Μμ! Μμ! Τι νοστιμιά!») και ένα σάντουιτς. Μια μέρα, χωρίς καμιά προειδοποίηση, αποπήρε τη γυναίκα του: «Μα γιατί τρώμε πάντα σ’ αυτά τα πιάτα που είναι τόσα δα; Τα ’χω σιχαθεί αυτά τα πιατάκια!».
Η Μπεθ σέρβιρε τα σάντουιτς σε πιατάκια του γλυκού, που κατά κανόνα έχουν διάμετρο μεταξύ δεκαπέντε και είκοσι εκατοστά, αντί για κανονικά πιάτα φαγητού, διαμέτρου είκοσι πέντε έως σαράντα εκατοστών. Λίγο αργότερα αφηγήθηκε την ιστορία στις κόρες της ελαφρώς σοκαρισμένη. Έκτοτε η ιστορία έχει αναπαραχθεί πολλές φορές σε οικογενειακές συγκεντρώσεις προκαλώντας άφθονο γέλιο. Εξάλλου η γυναίκα σέρβιρε το μεσημεριανό σε αυτά τα πιάτα τουλάχιστον είκοσι χρόνια μέχρι να της πει επιτέλους κάτι ο άνδρας της. Δεν είχε ιδέα ότι τον δυσαρεστούσε το σερβίρισμά της. Δεν είχε προβάλει ποτέ κάποια ένσταση. Κι αυτό έχει κάτι το αστείρευτα διασκεδαστικό.
Βέβαια, είναι πιθανό να τον εκνεύρισε κάτι τελείως διαφορετικό εκείνη την ημέρα και να μην τον ενδιέφεραν στ’ αλήθεια τα πιάτα. Και από μια άποψη, το ζήτημα είναι ασήμαντο. Αν όμως το δει κανείς διαφορετικά, δεν είναι διόλου ασήμαντο, κι αυτό για δύο λόγους. Πρώτον, αν κάτι συμβαίνει κάθε μέρα, είναι σημαντικό, και το μεσημεριανό ήταν μια τέτοια περίπτωση. Κατά συνέπεια αν υπήρχε κάτι χρονίως ενοχλητικό σε αυτό, ακόμη και κάπως μηδαμινό, έπρεπε να διορθωθεί. Δεύτερον, είθισται να επιτρέπουμε σε ήσσονος σημασίας εκνευρισμούς (που δεν είναι ήσσονος σημασίας, όπως είπα, αν είναι διαρκείς) να συνεχίζονται επί σειρά ετών, αφήνοντάς τους ασχολίαστους ή ανεπίλυτους.
Το πρόβλημα εδώ είναι το εξής: Αν μαζέψεις εκατό ή χίλιους τέτοιους εκνευρισμούς, η ζωή σου θα είναι μίζερη και ο γάμος σου καταδικασμένος. Μην παριστάνεις ότι είσαι ευχαριστημένος με κάτι αν δεν είσαι και αν θα μπορούσε, θεωρητικά, να επιτευχθεί μια ανεκτή λύση. Διεκδίκησέ το, που να πάρει. Όσο δυσάρεστο κι αν είναι προς στιγμήν, θα είναι μία λιγότερη σταγόνα ικανή να κάνει το ποτήρι να ξεχειλίσει. Κι αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για τα καθημερινά πράγματα που όλοι τείνουμε να θεωρούμε ασήμαντα – ακόμη κι αν πρόκειται για τα πιάτα στα οποία τρως το μεσημεριανό σου. Η ζωή είναι επανάληψη και αξίζει να κάνεις την επανάληψη επιτυχή.
Ιδού μια σκέψη, μια τρομακτική και αποκαρδιωτική σκέψη, που μπορεί να σας παρακινήσει να βελτιώσετε τον γάμο σας – να σας προκαλέσει τέτοιο φόβο, ώστε να αναγκαστείτε να αποδεχθείτε τις αποκρουστικές δυσκολίες της γνήσιας διαπραγμάτευσης. Το κάθε προβληματάκι που αντιμετωπίζετε κάθε πρωί, απόγευμα ή βράδυ με τον ή τη σύζυγο θα επαναληφθεί καθεμιά από τις δεκαπέντε χιλιάδες μέρες που συναποτελούν έναν σαραντάχρονο γάμο. Κάθε τετριμμένη αλλά χρόνια διαφωνία σχετικά με το μαγείρεμα, τα πιάτα, τη φασίνα, την ευθύνη για τα οικονομικά ή τη συχνότητα ερωτικής επαφής θα αναπαράγεται, ξανά και ξανά, αν δεν καταπιαστείτε μαζί της με επιτυχία.
Ίσως νομίζετε (τη δεδομένη στιγμή, αν μη τι άλλο) ότι είναι προτιμότερο να αποφύγετε την αντιπαράθεση και να παραδέρνετε σε μια φαινομενική αλλά ψευδή αρμονία. Μην αυταπατάστε: γερνάτε το ίδιο γρήγορα είτε αποφεύγετε είτε δίνετε τις μάχες σας. Μόνο που δεν έχετε καμία κατεύθυνση όταν παραδέρνετε και οι πιθανότητες να αποκτήσετε αυτά που χρειάζεστε και θέλετε βωλοδέρνοντας άσκοπα είναι ελάχιστες. Τα πράγματα καταρρέουν είτε θέλουμε είτε όχι, αλλά οι αμαρτίες μας επισπεύδουν την επιδείνωση: αυτό δείχνει η προαιώνια σοφία. Ίσως ο συνειδητός φόβος για τη φρίκη της ίδιας επαναλαμβανόμενης μικρής κόλασης να είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται για να σας αναγκάσει να παλέψετε με τα προβλήματα του γάμου σας και να διαπραγματευτείτε με καλή και απεγνωσμένη πίστη προκειμένου να τα επιλύσετε.
Μολαταύτα, το ευκολότερο, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, είναι να αγνοήσετε το κέντρισμα της συνείδησης και να συνεχίσετε να αφήνετε τις μικρές ήττες να περνάνε ασχολίαστες. Δεν είναι καλή στρατηγική.
Μόνο η προσεκτική στόχευση και η άγρυπνη προσπάθεια και δέσμευση μπορούν να εξαλείψουν τις συσσωρευόμενες πανωλεθρίες της εθελοτυφλίας, να περιορίσουν την παλίρροια της εντροπίας και να κρατήσουν τη συμφορά –οικογενειακή και κοινωνική– μακριά σας.»
Απόσπασμα από το διεθνές bestseller του Jordan B. Peterson “Πέρα από την τάξη” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Key Books. Δείτε περισσότερα για το βιβλίο εδώ