Πώς επηρεάζει η ζέστη τον οργανισμό και τι κινδύνους κρύβουν οι φυσιολογικές αντιδράσεις του.
Η ζέστη είναι ιδιαίτερα απαιτητική για τις εγκύους, ιδίως όταν βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο της κύησης. Γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να προστατεύουν την υγεία τους και το αγέννητο μωρό τους.
Η εγκυμοσύνη εκ φύσεως είναι μία πολύ απαιτητική περίοδος της ζωής. Η γυναίκα καλείται να ανταπεξέλθει στις αυξημένες ανάγκες του κυκλοφορικού της συστήματος που απορρέουν:
- Από την αύξηση του όγκου του αίματός της
- Από το γεγονός ότι πάρα πολλές από τις ουσίες τις οποίες καταναλώνει, μεταβολίζονται προς όφελος του παιδιού και της ιδίας
Γιατί όμως αυξάνεται ο όγκος του αίματός της; Όπως εξηγεί ο γυναικολόγος αναπαραγωγής δρ Χάρης Χ. Χηνιάδης, η σταδιακή αύξηση της περιεκτικότητας του σώματος σε υγρά είναι απαραίτητη για να υποστηριχθεί επαρκώς το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Είναι επίσης αναγκαία για να προετοιμαστεί ο οργανισμός της γυναίκας για την απώλεια αίματος κατά τον τοκετό.
Ταυτοχρόνως, όμως, μειώνεται ο αιματοκρίτης της μητέρας διότι ελαττώνεται η πυκνότητα της αιμοσφαιρίνης στο αίμα της. Το επακόλουθο είναι να γίνεται πλημμελής μεταφορά οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στους ιστούς.
Οι απαιτήσεις από την καρδιά
Οι αλλαγές αυτές οδηγούν σε αύξηση του όγκου αίματος κατά περίπου 1,5 λίτρο μέχρι το τέλος της εγκυμοσύνης. Η αύξηση αυτή έχει αυξημένες απαιτήσεις από την καρδιά, που καλείται να λειτουργεί πιο σκληρά για να τροφοδοτεί επαρκώς με οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά μητέρα και έμβρυο.
«Αυτός είναι και ο λόγος που καθώς περνούν οι εβδομάδες της κύησης, βλέπουμε συχνά τις εγκύους να μην έχουν την αντοχή που είχαν έως τότε», αναφέρει ο κ. Χηνιάδης. «Και όταν λέμε αντοχή δεν εννοούμε μόνο για άσκηση και τυχόν απαιτητικές δραστηριότητες. Εννοούμε και για απλά πράγματα, όπως το περπάτημα, η αυτοεξυπηρέτηση, η εργασία κ.λπ. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι μετά από τις 32 εβδομάδες αρχίζει η άδεια εγκυμοσύνης».
Το πώς θα αντεπεξέλθει κάθε γυναίκα στις συνθήκες της εγκυμοσύνης, εξαρτάται και από άλλους παράγοντες, όπως:
- Η φυσική κατάσταση
- Η ηλικία
- Οι ενδεχόμενες προϋπάρχουσες ασθένειες
- Η προσαρμοστικότητα του οργανισμού της
«Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο να βλέπει κανείς υγιείς εγκύους με μικρότερες αντοχές από άλλες που ενδεχομένως είναι αγύμναστες, με μεγαλύτερο βάρος και μεγαλύτερη ηλικία, οι οποίες όμως έχουν καλύτερη προσαρμοστικότητα στις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα τους», διευκρινίζει ο κ. Χηνιάδης.
Οι συνέπειες από τη ζέστη
Σε αυτή την κατάσταση, οποιαδήποτε ακραία συνθήκη μπορεί να πιέσει πάρα πολύ την έγκυο και να την φέρει στα όρια της. Η έντονη ζέστη είναι μία από αυτές, διότι προκαλείται αγγειοδιαστολή σε μία προσπάθεια του σώματος να αποβάλλει θερμότητα.
Η αγγειοδιαστολή, όμως, μειώνει την αρτηριακή πίεση και επηρεάζει τη λειτουργία της εφίδρωσης που είναι ο ψυκτικός μηχανισμός του σώματος. Η συνέπεια είναι να μην ρυθμίζεται σωστά η σωματική θερμοκρασία.
Επιπλέον, η μείωση της αρτηριακής πίεσης επηρεάζει και τη λειτουργία των νεφρών, με επακόλουθο να μην γίνεται καλό φιλτράρισμα του αίματος, ούτε καλή διούρηση. Αυτό έχει συνέπειες στην ισορροπία των ηλεκτρολυτών στο αίμα (οξεοβασική ισορροπία).
«Αυτό έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο να μην τρέφεται καλά το έμβρυο, αλλά να μην έχουμε φυσιολογικές λειτουργίες και εργαστηριακές τιμές στην ίδια την έγκυο», τονίζει ο ειδικός.
Πρακτικά αυτά σημαίνουν πως όταν έχει πολλή ζέστη η έγκυος έχει αυξημένες ανάγκες σε υγρά και σε ηλεκτρολύτες (κάλιο, νάτριο). Επομένως «πρέπει να συνεργάζεται με τον μαιευτήρα της ώστε να έχει μια ισορροπημένη διατροφή και λήψη υγρών, που θα την βοηθήσει να αντέξει τη ζέστη», προσθέτει.
Επικίνδυνη η έκθεση στον ήλιο
Πολύ σημαντικό για την έγκυο είναι να αποφεύγει πάση θυσία την παρατεταμένη έκθεση στη ζέστη, είτε με απ’ ευθείας έκθεση στον ήλιο είτε υπό σκιά.
Το ιδανικό για τις εγκύους είναι να παραμένουν σε κλειστούς, καλά αεριζόμενους, δροσερούς χώρους. Εάν είναι εφικτό, οι χώροι αυτοί πρέπει να κλιματίζονται.
Οι μέλλουσες μητέρες πρέπει επίσης να καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες υγρών και φαγητού. Πρέπει ακόμα να έχουν χρόνο για ξεκούραση και να κοιμούνται αρκετά και καλά.
Ωστόσο το υπνοδωμάτιό τους πρέπει να είναι δροσερό και όχι παγωμένο λόγω του κλιματισμού. Ειδάλλως υπάρχει κίνδυνος κρυολογήματος ή άλλων καταστάσεων που μπορεί να υπονομεύσουν την υγεία τους.
Αν το σπίτι ή/και ο χώρος εργασίας δεν κλιματίζονται, πιθανώς θα χρειαστούν συχνά ντους με δροσερό νερό για να ρυθμίσουν τη σωματική θερμοκρασία τους και να αποφύγουν τη θερμοπληξία.
«Αυτή την εποχή, ακόμα κι αν δεν έχει καύσωνα, πρέπει να αποφεύγεται η ηλιοθεραπεία ή έστω να γίνεται με χρήση αντηλιακών και στη σκιά. Πάντοτε να συνοδεύεται με συνεχή κατανάλωση υγρών, ώστε να αποσοβηθεί ο κίνδυνος θερμοπληξίας. Εννοείται πως σε περίπτωση δυσφορίας ή οποιουδήποτε περίεργου συμπτώματος, η έγκυος θα ενημερώσει αμέσως τον μαιευτήρα της, για να της δώσει οδηγίες», καταλήγει ο δρ Χηνιάδης.
Φωτογραφία: iStock