«Αλλάζουμε συνεχώς ρόλους. Γινόμαστε πότε ενήλικες, πότε παιδιά. Χάνουμε τον εαυτό μας μέσα στους άλλους και τον ξαναβρίσκουμε πάλι μέσα σ’ αυτούς. Τους έχουμε ανάγκη για να βρίσκουμε το στίγμα μας στον κόσμο»
Η κανονική ζωή του Νικόλα ανατρέπεται τη στιγμή που του αποκαλύπτεται ένα μυστικό από το παρελθόν. Και ξαφνικά καλείται –ίσως για πρώτη φορά– να αναμετρηθεί με τους ανθρώπους που τον καθόρισαν. Οι στενοί συγγενείς αλλάζουν πρόσωπα.
Οι μάσκες πέφτουν με βίαιο τρόπο και ο ήρωας της ιστορίας πρέπει να δημιουργήσει ξανά τον εαυτό του και να ανακατασκευάσει τις αναμνήσεις του. Η οικογένεια χάνει την αίγλη που είχε άλλοτε στα μάτια του. Το παρελθόν δεν αποτελεί πια καταφύγιο. Άνθρωποι ημιτελείς περιδιαβαίνουν τις σελίδες του βιβλίου και έρχονται αντιμέτωποι με τα σκοτεινά τους κομμάτια, με μουσική υπόκρουση την Ημιτελή Συμφωνία του Σούμπερτ.
Η Χρυσοξένη Προκοπάκη –με τη χαρακτηριστική γραφή της– φτιάχνει με τους «Ημιτελείς» ένα ψυχογράφημα της ελληνικής οικογένειας που θα μπορούσε να είναι η οικογένεια καθενός από εμάς.
Με αφορμή το νέο της βιβλίο, η συγγραφέας και εκδότρια, μιλά στο Infowoman.gr για τα κομβικά πρόσωπα της ιστορίας της, τη συγγραφή, καθώς και τον ρόλο του βιβλίου στην ψηφιακή εποχή.
Πώς θα περιγράφατε την υπόθεση σ ένα κοντινό σας πρόσωπο;
Είναι η ιστορία του Νικόλα, ο οποίος καλείται στα σαράντα του να επαναπροσδιορίσει τις επιλογές που έχει κάνει ως τότε, αλλά και τις σχέσεις του με τα μέλη της οικογένειάς του. Επαναξιολογεί τους ρόλους που κουβαλάει και αναμετριέται με τον εαυτό του και με τους άλλους. Με αφορμή ένα σκάνδαλο που αφορά τον πατέρα του, θα δει να αλλάζουν οι συμπεριφορές των ανθρώπων που βρίσκονται δίπλα του και θα ανακαλύψει και ο ίδιος έναν καινούργιο τρόπο να υπάρχει πια.
Η μητέρα είναι ένα κομβικό πρόσωπο στην ιστορία σας
Η μητέρα θεωρώ ότι είναι ένα κομβικό πρόσωπο σχεδόν σε κάθε ιστορία. Παρά το γεγονός ότι ο κεντρικός ήρωας είναι ο γιος, η μητέρα είναι αυτή που υπάρχει παντού με τον τρόπο της, αν όχι τόσο με την παρουσία της, σίγουρα με την επιρροή που ασκεί ακόμα και με σιωπή της. Υπάρχει μία κεκαλυμμένη, υπόγεια βία πολλές φορές στη συμπεριφορά της, οι συνέπειες της οποίας φαίνονται ακόμα και χρόνια μετά.
Τι επιδιώκεις να πάρει ο αναγνώστης από το βιβλίο;
Ο καθένας θα μπορούσε να εστιάσει σε διαφορετικά σημεία. Για μένα, οι Ημιτελείς είναι μια ιστορία που μιλάει για τη δυσκολία του ανθρώπου να επικοινωνήσει με τους γύρω του (ιδίως τους πιο οικείους), να εκφράσει τα συναισθήματά του και να υπάρξει ανάμεσα στους άλλους έτσι όπως πραγματικά είναι και όχι έτσι όπως θα ήθελαν εκείνοι να είναι. Μιλάει για το βάρος και την ευθύνη που φέρει ο καθένας μας σε σχέση με το σύνολο και τα «εγκλήματα» που μπορεί να λαμβάνουν χώρα πίσω απ’ τις κλειστές πόρτες και έχουν τεράστιο αντίκτυπο στην ευρύτερη κοινωνία. Αν έστω και μια φράση αγγίξει τον αναγνώστη, τον προβληματίσει και τον κάνει να αναρωτηθεί για τον δικό του ρόλο στον κόσμο, για μένα είναι σημαντικό.
Είναι η γραφή ο καλύτερος ψυχαναλυτικός τρόπος;
Για μένα η γραφή είναι ένας τρόπος να υπάρχω και να αντιλαμβάνομαι τον κόσμο, και βέβαια ένα μέσο να μοιράζομαι με τους άλλους αυτό που έχω βιώσει η ίδια, άρα να επικοινωνώ και να σχετίζομαι. Η καταγραφή συναισθημάτων και σκέψεων ίσως βοηθάει στη διαχείριση κάποιων δύσκολων καταστάσεων, αλλά από μόνη της δεν αρκεί, γιατί ταυτόχρονα μπορεί να φέρει στην επιφάνεια ξεχασμένα, δυσάρεστα συναισθήματα.
Πώς προέκυψε το «μικρόβιο» του γράφειν;
Το γράψιμο προκύπτει μέσα από τις συνθήκες που βιώνουμε. Είναι μια ανάγκη που ζητάει ικανοποίηση. Εγώ ξεκίνησα στην εφηβεία, και σίγουρα έπαιξαν ρόλο τα πολλά βιβλία που διάβαζα. Ήταν ένας υπέροχος τρόπος να συνδέομαι με έναν διαφορετικό, πιο μεστό τρόπο με τον υπόλοιπο κόσμο. Αλλά δεν μου ήταν αρκετό. Ήθελα να φτιάχνω εγώ τις ιστορίες και να μη μένω μόνο σ’ αυτό που κάποιος άλλος είχε φανταστεί.
Εκδότρια και συγγραφέας ή συγγραφέας και εκδότρια. Τι προηγείται στη δική σας ταυτότητα;
Βεβαίως και προηγείται το «συγγραφέας», όχι μόνο χρονικά, αλλά και επειδή δεν νομίζω ότι θα σταματήσω ποτέ να πλάθω ιστορίες, ακόμα και αν είναι να διαβαστούν από ελάχιστους ανθρώπους. Εκδότρια έγινα από την αγάπη μου για το γράψιμο και την ανάγνωση. Δεν παύει όμως να είναι ένα επάγγελμα που έχει πολλούς περιορισμούς, τους οποίους βέβαια η συγγραφή δεν έχει.
Τι ρόλο έχει το βιβλίο στην ψηφιακή εποχή;
Θεωρώ ότι το βιβλίο ακόμα και στη σημερινή, ψηφιακή εποχή έχει σημαντικό ρόλο. Μπορεί το διαδίκτυο να αποτελεί μέσο διασκέδασης, επικοινωνίας και επαγγελματικής προβολής, όμως εντείνει πολύ το κομμάτι της βιασύνης, το να γίνουν όλα γρήγορα, αγχωτικά. Το βιβλίο βοηθάει στο να μένουμε περισσότερο σε κάτι, να στεκόμαστε για λίγο και να αντιλαμβανόμαστε πού είμαστε. Κι αυτό σήμερα το έχουμε ανάγκη περισσότερο από ποτέ. Δεν είναι τυχαίο που η UNESCO τον περασμένο Αύγουστο έκανε «επείγουσα έκκληση για κατάλληλη χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση», την ίδια στιγμή που η Σουηδία, μία χώρα όπου η ικανότητα ανάγνωσης των παιδιών είναι σε υψηλό σημείο, θα επενδύσει πολλά εκατομμύρια ευρώ στα έντυπα βιβλία, στοχεύοντας στην ποιοτική εκπαίδευση.
Το βιβλίο «Ημιτελείς» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Στίξις.
Λίγα λόγια για την συγγραφέα
Η συγγραφέας και εκδότρια Χρυσοξένη Προκοπάκη γεννήθηκε το 1981 στο Ρέθυμνο και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ (Φιλοσοφία, Παιδαγωγική και Ψυχολογία).
Το 2017 ίδρυσε και διευθύνει από τότε τις Εκδόσεις Στίξις.
Βιβλία της:
Αβαρής, Μικρή Στίξις, 2024
Μαργαρίτες, Στίξις, 2020
Μια τυχαία Ιφιγένεια, Στίξις, 2017
Λευκό μακρύ παλτό (και άλλες ιστορίες), Μανδραγόρας, 2016 (Το 2017 εκδόθηκε στα Γαλλικά από την Paulette Éditrice, “Long manteau blanc” )
Μέλαινα Χολή, Άπαρσις, 2013