Όταν ξεκίνησα να διαβάζω την σύνοψη της παράστασης «Το τσίρκο των ψυχών» μού έδωσε μία ιδέα περί τίνος πρόκειται, ωστόσο, ομολογώ, πώς δεν ήμουν σίγουρη, πώς θα αποτυπωνόταν επί σκηνής.
Όταν καλείσαι να μεταφέρεις μείζονα κοινωνικά ζητήματα σε ένα θεατρικό κείμενο και κατ’ επέκταση στο σανίδι πολλές φορές κρύβει παγίδες. Πώς θα θέσεις το εκάστοτε ζήτημα, ο τρόπος που θα το προσεγγίσεις, τόσο σεναριακά, όσο και σκηνοθετικά, αλλά και ερμηνευτικά από την πλευρά των ηθοποιών, καθότι η διαχωριστική γραμμή προς τη γραφικότητα και το πομπώδες είναι εξαιρετικά λεπτή.
Στο «Τσίρκο των ψυχών» το πρώτο πράγμα που μου έκανε εντύπωση ήταν ο τίτλος. Ίσως γιατί σε ένα τσίρκο βλέπουμε ρόλους, μάσκες, που τις περισσότερες φορές κρύβουν την αλήθεια τους. Διασκεδαστές κόσμου, αλλά και εντυπώσεων. Τι γίνεται, όμως, όταν οι μάσκες πέφτουν; Ξεμπρόστιασμα.
Παρακολουθώντας με προσοχή την παράσταση, είδα ανθρώπους της διπλανής πόρτας. Ήρωες και αντιήρωες. Άνθρωποι που καθημερινά βιώνουν επώδυνες καταστάσεις, πίσω από τις κλειστές πόρτες. Άνθρωποι που δέχονται βία σε όλες τις μορφές της: σωματική, ψυχολογική, κοινωνική. Αποκλεισμός, κακοποίηση, εκφοβισμός, λέξεις που ακούμε περισσότερο από οποιεσδήποτε άλλες σε μία εποχή, όπου τα πράγματα θα έπρεπε να είναι πολύ διαφορετικά. Διαφορετικά… Ωραία λέξη, που όμως πολλοί την πολεμούν. Δεν είναι ο γενικός κανόνας, αλλά ισχύει σε μεγάλο – δυστυχώς- βαθμό.
Στο «Τσίρκο των ψυχών» πρωταγωνιστούν έξι βασανισμένες ψυχές. Μία γυναίκα με αναπηρία, ένα θύμα κακοποίησης, ένα κορίτσι θύμα σεξουαλικής κακοποίησης από τον παππού του, ένας ομοφυλόφιλος, μία χρήστρια ναρκωτικών κι ένας «μαύρος». Ο καθένας από τους πρωταγωνιστές ξεδιπλώνει με μαεστρία την κάθε ψυχή που υποδύεται.
Με ευγένεια, αλλά και αλήθεια που σφίγγει το στομάχι, σού ρίχνει χαστούκι να ξυπνήσεις και να δεις αυτήν την αλήθεια, για να κινητοποιηθείς, όχι απλά να τραβάς το κακό με το κινητό σου για να νιώσεις μάγκας στα social media. Και κυρίως, να αποδεχθείς.
Να ξεκουνήσεις για τον άνθρωπο με αναπηρίες σε όλες τους τις μορφές. Από το να μην παρκάρεις στη ράμπα μέχρι να τον ερωτευτείς. Ναι, ο άνθρωπος που δεν έχει την όρασή του, όπως εν προκειμένω η «Αφροδίτη» μπορεί να βιώσει τον έρωτα: «εσύ τον βλέπεις, εγώ τον ακούω».
Όπως είχε εκμυστηρευτεί η Βένια Σταυροπούλου στο Infowoman.gr, «η Αφροδίτη που υποδύομαι είναι ένας ρόλος που εξωτερικά μου μοιάζει πολύ, είναι μία “ψυχή” που μέσα από αυτήν, η Ασπασία Ποντίκα, φέρνει στην επιφάνεια, τα θέματα που καλείται να αντιμετωπίσει ένα τυφλό άτομο στην καθημερινότητα του, σήμερα!»
Να ξεκουνηθείς, για το θύμα μιας κακοποίησης ή μία γυναικοκτονία: «με βίασαν ομαδικά και μετά με πέταξαν στη θάλασσα». Μέσα στην μορφή αυτής της ηρωίδας είδα την Ελένη Τοπαλούδη, την Γαρυφαλλιά, την Κική και πόσες ακόμη… Την οποιαδήποτε γυναίκα βιώνει τον εφιάλτη της και μπορεί να την ακούμε, αλλά δεν σπεύδουμε από δικό μας φόβο και το «πού να μπλέκεις τώρα».
Να ξεκουνηθείς για το παιδί του διπλανού σπιτιού, που το ονομάζουν «Αθωότητα», που του την κλέβει ανερυθρίαστα ο ίδιος ο παππούς του. Ο όποιος συγγενείς του κατ’ επέκταση: είτε είναι παππούς, θείος, νονός, ακόμα και ο πατέρας. Εξαιρετικά ευρηματικό σκηνοθετικά τα δύο παιχνίδια του μικρού κοριτσιού: Ο Φόβος και η Σιωπή ματωμένα αμφότερα και με λάθος κεφάλια.
Να ξεκουνηθείς για τον ομοφυλόφιλο συμμαθητή σου, συνάδελφό σου, φίλο σου, συγγενή σου, το παιδί σου, που ο φόβος τον κάνει να σιωπά για την ταυτότητά του. Σε αυτόν τον ήρωα ίσως και κάπου να είδα τον Ζακ ή τη Δήμητρα της Λέσβου. Άνθρωποι που ζητούν το αυτονόητο: την αγάπη. Και η αγάπη σημαίνει αποδοχή και η αποδοχή αγάπη.
Να ξεκουνηθείς για τον χρήστη. Πάντα αντιμετωπίζαμε τους χρήστες ως πρεζάκια, κατεστραμμένους, λιγδερούς, βρωμιάρηδες, τελειωμένους. Και ποτέ ως ασθενείς. Πάντα στο περιθώριο, χωρίς στον ήλιο μοίρα. Όπως λέει και το γνωστό τραγούδι: «Μα ήσουν άτυχος πολύ γιατί έπεσες και σ’ εποχή, που όλοι σφίγγαν το λουρί κι εσύ είχες κίτρινο χαρτί… κι αυτό το χρώμα ξέρεις φέρνει αλλεργία». Σε αυτήν την ηρωίδα είδα πολλά παιδιά… Συμμαθητές που άλλοι πήραν την κάτω βόλτα για πάντα, αφού ήταν «πρεζόνια» κι άλλους που κατάφεραν να υψώσουν το ανάστημά τους και να βγούν, να ξεφύγουν από το κελί τους.
Να ξεκουνηθείς για τον μαύρο. Τον κάθε μαύρο, τον πρόσφυγα, τον μετανάστη, αυτόν που μιλάει άλλη γλώσσα, έχει άλλη ταυτότητα, φυλή, θρησκεία. «Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία» έγραψε ο Ανδρέας Κάλβος. Θέλει και αρετή και τόλμη ναι, είχε δίκιο. Αρετή και τόλμη να αποδεχθείς, αρετή και τόλμη να παλέψεις για να κερδίσεις αυτήν την ελευθερία.
Όλα αυτά η Ασπασία Ποντίκα, στο κείμενο και στη σκηνοθεσία της, κατάφερε να τα περάσει στον θεατή με αμεσότητα, απλή γλώσσα, κατανοητή, χωρίς φιοριτούρες και πομπώδεις εκφράσεις. Ένα αριστοτεχνικό ξεμπρόστιασμα μίας κοινωνίας έντονα σκοτεινής κι εξουσιαστικής. Ξεμπροστιάζει τον ίδιο τον δυνάστη, έναν αντιήρωα, που ακόμη κι εκείνος κρύβει την δική του σκοτεινή αλήθεια (δεν θα κάνουμε άλλο σπόιλερ).
Ερμηνείες που σε κερδίζουν από την πρώτη ατάκα. Εξαιρετικές ερμηνείες από τους Δημήτρη Χαβρέ, Βένια Σταυροπούλου, Χρήστο Ζαν Μπατίστ, Νεφέλη Πιτσή, Ιωάννα Ρούσσου, Νίκο Τριανταφύλλου και Όλγα Τσαρσιταλίδη. Όλοι μαζί, αλλά και ο καθένας ξεχωριστά πέρασαν τα μηνύματα της παράστασης στον θεατή με ευγένεια, αλλά και δυναμικότητα, μακριά από ανούσιες τσιρίδες και σκηνικές υπερβολές.
Ένα πραγματικό διαμαντάκι που αξίζει να το δείτε!
Πληροφορίες παράστασης:
«Το Τσίρκο των Ψυχών»
Ημέρες και ώρες παραστάσεων
Κυριακη 19,26 Μάϊου | 18:30
Πέμπτη 23,30 Μαΐου | 21:15
Κυριακη 2 Ιουνίου | 18:30
Θέατρο Αλκμήνη
Διάρκεια: 90 λεπτά
Τιμές εισιτηρίων:
Κανονικό 15€
Μειωμένο 12€
(Φοιτητικό, Ανέργων, AMEA, άνω των 65)
Κατάλληλο για άνω των 16 ετών
– Υποχρεωτική η συνοδεία ενήλικα για άτομα ηλικίας κάτω των 16 ετών
– Περιέχει απρεπή εκφορά λόγου
Προπώληση εισιτηρίων: ticketservices.gr