Εάν προσπαθείτε πάντα να βοηθήσετε τους άλλους με κόστος την παραμέληση του εαυτού σας, μπορεί να υποφέρετε από αυτό που αποκαλούμε συνοπτικά σύνδρομο του σωτήρα. Από τη συμπεριφορά σας φαίνεται λες και είστε παντοδύναμος. Αυτό σημαίνει ότι αισθάνεστε σαν να μπορείτε να λύσετε τα προβλήματα όλων και να τους βοηθήσετε να αλλάξουν τη ζωή τους.
Παρόλο που είναι πάντα καλό να βοηθάτε τους άλλους, ωστόσο δεν είστε η απάντηση σε όλα τα ζητήματά τους. Αυτό το είδος πεποίθησης μπορεί να προσελκύσει τοξικά άτομα στη ζωή σας, επομένως δεν είναι βοηθητικό να σκέφτεστε κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Μερικές φορές είναι δύσκολο να αναγνωρίσετε το σύνδρομο του σωτήρα. Αυτό συμβαίνει επειδή το να βοηθάς τους άλλους είναι θετικό. Ωστόσο, υπάρχει ένα όριο όταν βοηθάτε τους άλλους, επειδή η υπερβολική βοήθεια τους παροτρύνει έμμεσα να συνεχίσουν την αναποτελεσματική συμπεριφορά.
Παρακάτω θα δείτε πώς μπορείτε να αναγνωρίσετε πότε εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε υποφέρει από αυτή τη συνήθεια
1. Ξέρεις τι είναι καλύτερο
Όταν κάποιος έχει πρόβλημα, συνήθως χρειάζεται απλώς να βρει διέξοδο σε κάποιον άλλο. Εάν έχετε το συγκεκριμένο σύνδρομο, αντί να απλώς να τον ακούσετε, μάλλον θα εργαστείτε πολύ σκληρά για να λύσετε το πρόβλημά του. Ως εκ τούτου, θα προσελκύετε άτομα που θα θέλουν να τους λύνετε τα προβλήματα. Και το να γνωρίζεις πάντα τι είναι το καλύτερο για κάποιον άλλο, πιστέψτε με, είναι full time job!
2. Νομίζετε ότι είστε καλύτεροι από τους ειδικούς
Εάν ένας φίλος σας χρειάζεται βοήθεια, ναι ίσως χρειάζεται να κάνετε ό, τι μπορείτε. Αλλά όταν ο φίλος σας έχει προβλήματα όπως οι ψυχικές ασθένειες, δεν πρέπει να παίρνετε το ρόλο του ειδικού. Πολλοί από εμάς το κάνουμε αυτό κατά καιρούς, βάζοντας τον καλύτερό μας εαυτό για να κατανοήσουμε και να προσφέρουμε τις καλύτερες συμβουλές, αλλά χρειάζεται να θυμόμαστε ότι δεν μπορούμε να γίνουμε οι θεραπευτές του φίλου μας.
Οι επαγγελματίες δεν είναι ούτε εκείνοι σωτήρες, αλλά είναι εκπαιδευμένοι για να γνωρίζουν καλύτερα πώς να προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια στους ψυχικά παθόντες. Το είδος της συμπεριφοράς του σωτήρα συχνά προσελκύει εκείνους που είναι σοβαρά άρρωστοι, αναζητώντας κάποιον για να θεραπεύσει τα βαθιά τραύματά τους, επωμίζοντας όμως τεράστιο βάρος ευθύνης στους «σωτήρες».
3. Κάνεις όλη τη «δουλειά»
Εάν είστε σε μια σχέση και είστε ο μόνος που παλεύει για τη σχέση αυτή, που σκέφτεται τρόπους να αναζωπυρώσει το πάθος, που μιλάει γλυκά ή κάνει εκπλήξεις, είναι πολύ πιθανό να έχετε το σύνδρομο του σωτήρα. Έχετε αναλάβει το ρόλο να κάνετε ό, τι μπορείτε για να δείτε τον σύντροφό σας ευτυχισμένο και να τον αποτρέψετε από να σας αφήσει, ακόμα κι αν κατά βάθος γνωρίζετε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εξ ολοκλήρου υπό τον έλεγχό σας.
4. Δεν φροντίζεις τον εαυτό σου
Το να έχεις το σύνδρομο του σωτήρα συχνά σημαίνει ότι βάζεις τον σύντροφό σου πάνω απ’ όλα. Αυτό σημαίνει, επίσης, ότι τοποθετείς τον εαυτό σου σε δεύτερη μοίρα, αν όχι σε τελευταία. Όταν βάζεις τον εαυτό σου στη θέση αυτή, αφήνεις την εμφάνισή σου, τις υπόλοιπες πραγματικές ευθύνες σου και χάνεις επαφή με άλλα άτομα. Εάν αναρωτιέστε γιατί δεν φαίνεστε τόσο ζωντανοί και χαρούμενοι όπως κάποτε, τότε μπορεί να συμβαίνει επειδή βοηθάτε τους άλλους πολύ παραπάνω απ’ ότι τον εαυτό σας.
5. Νομίζετε ότι δεν μπορούν να τα καταφέρουν χωρίς εσάς
Ίσως στο παρελθόν καταλήξατε στο συμπέρασμα ότι οι άλλοι δεν θα μπορούσαν να τα καταφέρουν χωρίς εσάς. Φαίνονται πάντα αβοήθητοι και σας βλέπουν ως τον «ιππότη» τους στη λαμπερή πανοπλία που ήρθε για να τους σώσει. Ένα κομμάτι σου ίσως, παραπάνω αλτρουιστικό απ’ ότι θα έπρεπε, να το βλέπει όλο αυτό ως κάτι καλό, αλλά δεν είναι.
Στην ουσία, είναι ένας άλλος τρόπος να τους ενισχύσετε να συνεχίσουν τη συμπεριφορά της αβοηθησίας τους και κάθε φορά που προσπαθείτε να απελευθερωθείτε από αυτή σας την ιδιότητα, αντιλαμβάνεστε ότι δεν μπορείτε.
6. Βοηθάτε εκείνους που δε σας σέβονται
Όταν έχετε το σύνδρομο να βοηθάτε τους άλλους υπερβολικά, μερικές φορές ίσως να επιλέγετε αυτούς που ενδιαφέρονται λιγότερο για την ευημερία σας. Το βλέπετε ως υποχρέωσή σας να τους βοηθήσετε, αλλά εκείνοι αδυνατούν να δουν ότι κι εσείς χρειάζεστε βοήθεια μερικές φορές.
Σας χρησιμοποιούν με κάθε τρόπο για να πάρουν ό,τι παραπάνω μπορούν από εσάς. Και δυστυχώς για εσάς, τους αφήνετε να το κάνουν αυτό, βλέποντας τον εαυτό σας ως μια σημαντική πτυχή της ζωής τους. Είναι πραγματικά παραπλανητικό.
7. Είστε χαρούμενοι μόνο όταν βοηθάτε
Μερικοί άνθρωποι δεν είναι ευχαριστημένοι παρά μόνο όταν βοηθούν κάποιον, ειδικά τον σύντροφό τους. Έχετε παρατηρήσει ότι όταν ο σύντροφός σας σάς λέει ότι δεν χρειάζεται βοήθεια, σας κάνει να νιώθετε άχρηστοι; Αυτό δεν είναι φυσιολογικό.
Θα πρέπει να είστε σε θέση να αισθάνεστε χαρούμενοι είτε βοηθάτε κάποιον είτε όχι. Το να βάζεις την ευτυχία σου στα χέρια κάποιου που χρειάζεται πάντα βοήθεια είναι εξαιρετικά τοξική συμπεριφορά και από τα δύο μέρη.
8. Κατηγορείτε τον εαυτό σας για αποτυχίες
Εάν συμβεί κάτι, εσείς πιθανότατα θα προσπαθήσετε να βοηθήσετε. Ωστόσο, κάποια στιγμή μπορεί να μην έρθουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Τότε, μάλλον θα κατηγορήσετε πρώτα τον εαυτό σας. Θα θέσετε ερωτήσεις όπως, «Είπα τα σωστά λόγια για να τους βοηθήσω;» ή «Τι έκανα λάθος;»
Η αλήθεια είναι ότι, παρόλο που προσπαθείτε να βοηθήσετε τους άλλους, είναι απαραίτητο, επίσης, κι οι άλλοι να προσπαθήσουν να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Μην πιστέψετε ότι κάθε αποτυχία να βοηθήσετε κάποιον είναι δικό σας λάθος. Μια τέτοια πεποίθηση θα είναι απόρροια του συνδρόμου σας κι όχι πραγματικότητα.
9. Διαχειρίζεστε το πλάνο της ζωής τους για αυτούς
Δεν πρέπει ποτέ να γνωρίζετε περισσότερα για το πρόγραμμα της ζωής ενός φίλου από ότι για το δικό σας. Όταν οι άλλοι δεν μπορούν να αναλάβουν την ευθύνη της ζωής τους, αυτό δείχνει το κατά πόσο ενδιαφέρονται για το μέλλον τους.
Το να διαχειρίζεστε ζητήματα της καθημερινότητάς τους μπορεί να σας φαίνεται ιδιαίτερα βοηθητικό, αλλά μακροπρόθεσμα δεν είναι. Δεν είστε ο σωτήρας τους, και μόλις σταματήσετε να αναλαμβάνετε τις ευθύνες τους, τότε είναι πολύ πιθανό να διαπιστώσουν ότι μπορούν να το κάνουν και μόνοι τους.
10. Οι συζητήσεις σας είναι ερωτήσεις
Όταν παίζετε το ρόλο του σωτήρα με έναν φίλο, κάθε επικοινωνία μετατρέπεται σε μια σειρά ερωτήσεων, σαν να παίρνετε συνέντευξη από κάποιον για μια δουλειά. Αντί να μοιράζεστε διασκεδαστικές εμπειρίες μαζί τους, τους ρωτάτε για την υγεία τους, τις διατροφικές τους συνήθειες , ακόμη και αν έχουν βγει έξω τελευταία.
Εάν κάποιος που σας ενδιαφέρει πάσχει, ας πούμε, από μια ψυχική ασθένεια, μπορείτε να καλέσετε και να κάνετε κάθε είδους ερωτήσεις σχετικά με τη διάθεση, τις δραστηριότητές τους, ακόμη και τα φάρμακά τους. Πρέπει να θυμάστε, είστε φίλος κι όχι ο ψυχολόγος τους. Οι συνομιλίες είναι καλύτερες όταν μπορούμε να κάνουμε θετικούς διαλόγους και να μοιραζόμαστε ιδέες. Ας αφήσουμε τις υπόλοιπες πτυχές, ως επί το πλείστον, σε έναν επαγγελματία.
Αλλαγή της νοοτροπίας σας
Ολοκληρώνοντας λοιπόν, θα προτείναμε να προσπαθήσετε να σώσετε τον… εαυτό σας! Η αλήθεια είναι ότι μόνο εσείς μπορείτε να σώσετε τον εαυτό σας. Αυτό σημαίνει απλώς ότι μπορείτε να αφιερώσετε περισσότερο χρόνο εστιάζοντας στις ανάγκες σας και λιγότερο στην προσπάθεια αλλαγής ολόκληρου του κόσμου.