Κατ’ αρχάς, να πούμε ότι δεν σου συμβαίνει κάτι παράλογο. Ο φόβος της δέσμευσης είναι η μάστιγα των ημερών μας· ταλαιπωρεί σύμφωνα με εντελώς αναξιόπιστα δεδομένα που βγάλαμε παρατηρώντας τον κοινωνικό μας κύκλο περίπου τους μισούς ανθρώπους του δυτικού κόσμου –οι άλλοι έχουν σοβαρότερα προβλήματα, δεν τρώγονται με τα ρούχα τους.
Τα καλά νέα είναι πρώτον ότι, για να έκανες κλικ σε αυτό το κείμενο, αναγνωρίζεις το πρόβλημα, κι αυτό είναι το σημαντικότερο βήμα για να το διορθώσεις, και δεύτερον ότι ο φόβος αυτός, όπως και όλοι οι άλλοι φόβοι, φεύγει. Πώς; Απλά.
Απάντα στον εαυτό σου: Τι ακριβώς φοβάσαι;
Όπως όλα τα κλισέ, το «φοβάμαι τη δέσμευση» φορέθηκε τα τελευταία χρόνια τόσο πολύ που κατέληξε να μη σημαίνει τίποτα. Χρησιμοποίησε την βασική τεχνική της ψυχοθεραπείας, που είναι να απαντήσεις σε πολλά συνεχόμενα «γιατί»: Ωραία, φοβάσαι τη δέσμευση. Γιατί αν δεσμευτείς, θα γίνει κάτι κακό. Ποιο ακριβώς είναι αυτό το κακό; Με λέξεις. Αν σε βρει αυτό το κακό, πώς θα νιώσεις; Γιατί θα νιώσεις έτσι; Γιατί θέλεις να αποφύγεις να νιώσεις έτσι; Και πάει λέγοντας, μέχρι να φτάσεις σε κάτι τόσο απλοϊκό, που αν το έλεγες σε κάποιον τρίτο θα ακουγόταν σχεδόν αστείο.
Σκάβοντας βαθιά σε αυτόν που αποκαλείς φόβο της δέσμευσης, θα φτάσεις σε μία από τις εξής δύο ρίζες: Είτε θέλεις να αποφύγεις να στεναχωρηθείς, είτε θέλεις να αποφύγεις να στεναχωρήσεις. Το πρώτο σενάριο, που είναι και το πιο συχνό, είναι βασικά ο φόβος της απόρριψης: Θα δεσμευτείς, κάτι θα πάει στραβά, θα χωρίσεις, και θα περάσεις ένα διάστημα πένθους και αυτοαμφισβήτησης, το οποίο θα μπορούσες να έχεις αποφύγει. Το δεύτερο σενάριο λέει ότι θα δεσμευτείς, μετά θα αλλάξεις γνώμη, θα θέλεις να φύγεις, και θα κάνεις έναν άνθρωπο να στεναχωρηθεί –και ενδεχομένως να σε θεωρήσει κακό/ ψεύτη/ αναξιόπιστο.
Ποιες θα είναι οι συνέπειες;
Οι σύγχρονοι (δυτικοί, τα είπαμε, μην τα ξαναλέμε) άνθρωποι έχουμε μάθει να θεωρούμε τα αρνητικά συναισθήματα τόσο απευκταία, που φτάνουμε να βάζουμε στον πάγο τις ζωές μας προκειμένου να τα αποφύγουμε. Προκειμένου να μην στεναχωρηθείς ποτέ, καλύτερα να μη ζήσεις. Ακούγεται τραβηγμένο από τα μαλλιά; Κι όμως, σκέψου πόσους ανθρώπους ξέρεις που μπορεί να μην το ξεστόμιζαν ποτέ, αλλά ακριβώς έτσι επιλέγουν να ζουν τη ζωή τους. Με χλιαρά συναισθήματα, μέτριες καταστάσεις και σύντομες, λίγο βαρετές σχέσεις-που-δεν-είναι-ακριβώς-σχέσεις.
Ας υποθέσουμε, τώρα, πως εσύ το ξεπερνάς όλο αυτό, επιλέγεις να δεσμευτείς και ένα από τα δύο παραπάνω εφιαλτικά σενάρια γίνεται πραγματικότητα: Κάποιος αλλάζει γνώμη και στεναχωρεί τον άλλον. Τι θα γίνει; Πρώτα θα στεναχωρηθείς, και μετά θα σου περάσει. Αυτό είναι όλο. Γι’ αυτή την τρομακτική ακολουθία γεγονότων στερείς από τον εαυτό σου το πιο μεγαλειώδες συναίσθημα που μπορεί ο άνθρωπος να νιώσει. Κρίμα κι άδικο, δεν είναι;