Ψάχνοντας τον ορισμό του εθισμού καταλήγουμε στο ότι πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία το άτομο λαμβάνει μια ουσία ή συμμετέχει σε μια δραστηριότητα, η οποία μπορεί να είναι ευχάριστη, αλλά της οποίας η χρήση γίνεται καταναγκαστική και επηρεάζει σημαντικά την λειτουργικότητα του (εργασία, διαπροσωπικές σχέσεις, υγεία). Ανάμεσα σε αυτούς που παλεύουν καθημερινά με κάποιον χρόνιο εθισμό βρίσκονται συχνά κι αγαπημένα μας πρόσωπα. Είναι λογικό να αισθάνεσαι την ανάγκη να τα βοηθήσεις στη μάχη τους με τις εξαρτήσεις ωστόσο, είναι σημαντικό να το κάνεις με τον σωστό τρόπο.
Μην είσαι επικριτικός/η γιατί τα εύκολα αναθέματα δεν βοηθούν
«Οι αλκοολικοί είναι ανήθικοι άνθρωποι που επιλέγουν να είναι μπεκρήδες». «Οι ναρκομανείς είναι κακοποιοί και ληστές». Οι παραπάνω στερεοτυπικές φράσεις σίγουρα δεν θα βοηθήσουν κάποιον/α εθισμένο/η. Αν θέλεις να σταθείς πραγματικά δίπλα τους, πρέπει να αποφύγεις παρόμοιους χαρακτηρισμούς κι εύκολα αναθέματα, καθώς συνήθως θα φέρουν τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα στη σχέση σας.
Μάθε πράγματα για το πώς λειτουργεί ο εθισμός
Είναι πολύ εύκολο στις μέρες μας να βρεις υλικό που σχετίζεται με τον εθισμό, ώστε να καταλάβεις καλύτερα τους δαίμονες με τους οποίους παλεύει καθημερινά κάποιος/α εξαρτημένος/η. Είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι στους εθισμούς υπάρχουν πισωγυρίσματα, εκρήξεις, άσχημες συμπεριφορές. Αν μπεις για λίγο στον κόσμο ενός εθισμένου, είναι σίγουρο ότι θα σε βοηθήσει να κατανοήσεις καλύτερα τα προβλήματα, τα οποία αντιμετωπίζει.
Μην κάνεις τον κηδεμόνα του
Πολλές φορές η επιλογή να αναλάβεις το ρόλο του «κηδεμόνα» ενός εθισμένου ατόμου, γυρνάει μπούμερανγκ, φέρνοντας τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Είναι πολύ πιο σημαντικό να είσαι ειλικρινής απέναντι τους, εκφράζοντας τις ανησυχίες σου για την κατάσταση τους παρά να πάρεις τον ρόλο του μπαμπά ή της μαμάς που μαλώνει το παιδί του επειδή έμπλεξε με ουσίες κτλ.
Βοήθησε αυτόν/ην που παλεύει με τον εθισμό να βρει επαγγελματική υποστήριξη
Όσο καλές κι αν είναι οι προθέσεις σου, οι εξαρτημένοι χρειάζονται και επαγγελματική βοήθεια και συμβουλευτική προκειμένου να ανταπεξέλθουν των προβλημάτων που φέρνει στη ζωή τους ο εθισμός τους. Θα μπορούσες λοιπόν να προσφερθείς να κλείσεις ένα ραντεβού εκ μέρους τους για να δείτε μαζί τον γιατρό τους. Μπορείς να τους συνοδέψεις στο ραντεβού για ηθική υποστήριξη ώστε να συζητήσετε από κοινού με τον γιατρό/ψυχολόγο/κτλ τις επιλογές και τα επόμενα βήματα.
Η συμβουλευτική δεν είναι μόνο για τον εθισμένο
Καλό είναι να γνωρίζεις πως η διαδικασία κινητοποίησης ενός εξαρτημένου ατόμου ώστε να δεχτεί βοήθεια δεν βασίζεται στην λογική ή στην αγάπη. Ο τρόπος προσέγγισης είναι συγκεκριμένος και δεν είσαι υποχρεωμένος να τον γνωρίζεις. Παίρνοντας τις σωστές συμβουλές ως προς την αντιμετώπιση ενός εθισμένου, θα μπορέσεις να τον βοηθήσεις καλύτερα.
Καλό είναι να έχεις ρεαλιστικές προσδοκίες
Καλό είναι να μην αντιδράς με οίκτο ή θυμό, όταν δεν ακολουθούν τις συμβουλές σου. Απόφυγε τα κηρύγματα γιατί τις περισσότερες φορές δεν τα ακούει καν κάποιος/α εθισμένος/η. Μην εφησυχάζεις, περιμένοντας ότι θα τηρήσουν τη συμφωνία σας κι ότι θα «καθαρίσουν». Θα υπάρξουν πισωγυρίσματα για αυτό φρόντισε να τον/ην κατευθύνεις προς την θεραπεία τους. Καλό είναι να επαναλαμβάνεις στον εαυτό σου τη φράση ένα βήμα τη φορά, κρατώντας σε ρεαλιστικό επίπεδο τις προσδοκίες σου ως προς την απεξάρτησή τους.
Μην τον «σώζεις» συνέχεια
Το σύνδρομο του Σωτήρα διακατέχει συχνά εκείνους/ες που έχουν στον περίγυρό τους ένα εθισμένο άτομο. Μην κάνεις κάτι παρόμοιο. Μην υποστηρίζεις οικονομικά τον εξαρτημένο ή τον εθισμό του, διευκολύνοντας τον να καταλήξει ξανά στις εξαρτήσεις του. Άφησέ τον να βιώσει τις συνέπειες της ασθένειάς του. Πολλές φορές, οι άνθρωποι δεν μπορούν να αλλάξουν μέχρι να αναγκαστούν.
Φρόντισε και τον εαυτό σου
Η ενασχόληση με έναν εθισμένο μπορεί να αποστραγγίσει και να έχει αρνητική επίδραση στη ζωή και στην καθημερινότητά σου. Φρόντισε να κοιμάσαι αρκετά, να ασκείσαι και να τρως όσο καλύτερα και πιο υγιεινά μπορείς. Αντίστοιχα είναι πολύ σημαντικό να αφιερώνεις λίγο χρόνο κάθε μέρα για να κάνεις κάτι που σου αρέσει και σε χαλαρώνει.