Ίσως χωρίσατε ή πήρατε διαζύγιο και αναζητάτε έναν τρόπο να αντιμετωπίσετε τη θλίψη, τον πόνο. Για συμβουλές που μπορείτε να εφαρμόσετε άμεσα προχωρήστε στην ενότητα «Διαβάστε σε περίπτωση ανάγκης». Το επόμενο μέρος εστιάζει στην ψυχολογία πίσω από τον πόνο του χωρισμού: Πώς οι εξηγήσεις που δίνετε στον εαυτό σας για τον χωρισμό μπορούν είτε να αυξήσουν την αυτοεκτίμησή σας ή να σας κάνουν να μισήσετε τον εαυτό σας. Το τελευταίο μέρος σάς δίνει πέντε στρατηγικές που θα σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε τη θλίψη – στρατηγικές που θα σας βοηθήσουν να προχωρήσετε, να κοιτάξετε στο μέλλον και να νιώσετε και πάλι ότι όλα είναι δυνατά.
Διαβάστε σε περίπτωση ανάγκης
Τηλεφωνήστε σε κάποιον και μιλήστε για κάτι άλλο πέρα από τον χωρισμό. Ένας αποτελεσματικός τρόπος να ξεχάσετε τον πόνο του χωρισμού και να βελτιώσετε αμέσως τη διάθεσή σας είναι να τηλεφωνήσετε σε κάποιον και να μιλήσετε για κάτι άλλο πέρα από τον χωρισμό σας. Αυτό είναι αποτελεσματικό γιατί εστιάζετε αναγκαστικά στη συζήτηση. Είτε σας μιλούν για τη μαγειρική, την ανιψιά τους ή κάποια ταινία, δεν έχετε επιλογή, πρέπει να δώσετε βάση, προκειμένου να απαντήσετε. Και αυτό θα σας αλλάξει τη διάθεση.
Προχωρήστε κάτι που κάνατε. Ακόμα και αν απλώς συγυρίσετε την κουζίνα για τριάντα λεπτά ή κάνετε κάποιο πρότζεκτ για τη δουλειά. Αν, παρότι δεν έχετε διάθεση, ασχοληθείτε με κάτι που σας κάνει να νιώθετε ότι σημειώνετε πρόοδο, η οπτική σας θα αλλάξει. Θα αρχίσετε να βλέπετε πιο καθαρά τα προβλήματα.
Αλλάξτε σεντόνια. Πολλές φορές τα φρέσκα σεντόνια σάς ανανεώνουν. Δεν υπάρχει καλύτερη αίσθηση από το να ξαπλώνετε σε καθαρά, φρεσκοπλυμένα σεντόνια. Και, παρότι δεν θα κάνει τα προβλήματα να εξαφανιστούν, αυτή η μικρή πράξη αυτοφροντίδας θα σας κάνει να νιώσετε καλύτερα με τον εαυτό σας, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό σε μια περίοδο που η αυτοεκτίμησή σας έχει πληγεί.
Η ψυχολογία του χωρισμού
Χρόνος ανάγνωσης: 10 λεπτά
Ο χωρισμός ή το διαζύγιο είναι από τα πιο δύσκολα πράγματα στη ζωή και πραγματικά μπορεί να σας καταρρακώσει ψυχολογικά. Είτε βιώσατε την απόρριψη είτε χωρίσατε με δική σας πρωτοβουλία, ο χωρισμός μπορεί να προκαλέσει άγχος και κατάθλιψη και να ωθήσει σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, όπως η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Το πόσο υποφέρετε μετά τον χωρισμό εξαρτάται από πολλά πράγματα. Από το πόση προσπάθεια κάνατε για να σώσετε τη σχέση σας, πόσο προσπαθήσατε «να κερδίσετε» το άλλο πρόσωπο και πόσο αφοσιωμένοι ήσαστε ο ένας στον άλλο. Όσο μεγαλύτερη η προσπάθεια και όσο πιο δεμένοι ήσαστε, τόσο δυσκολότερο είναι να ξεπεράσετε τον χωρισμό.
Παρότι ο χωρισμός είναι σκληρός, η εξήγηση που θα δώσετε στον εαυτό σας για το τέλος της σχέσης έχει τεράστια επίδραση στην ψυχολογία σας. Μπορεί να ενισχύσει την αυτοεκτίμησή σας ή να σας κάνει να μισήσετε τον εαυτό σας. Η εξήγηση που δίνετε στον εαυτό σας για τον χωρισμό ή το διαζύγιο έχει σημαντικές συνέπειες.
Ερευνητές στο Χάρβαρντ μελέτησαν τη νοοτροπία χωρισμένων γυναικών και διαπίστωσαν ότι σκέφτονταν τον χωρισμό τους με δύο διαφορετικούς τρόπους:
Ατομικές ευθύνες – φταις ή φταίω
Κάποιες γυναίκες θεωρούσαν το τέλος του γάμου τους «προσωπική ευθύνη» κάποιου. Για παράδειγμα, κατηγορούσαν τον σύζυγό τους για τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν και το έβλεπαν ως μια μονόπλευρη κατάσταση. Ωστόσο, ούτε το να εστιάζετε αποκλειστικά στον εαυτό σας και στα «ελαττώματά» σας είναι καλή ιδέα.
Η πεποίθηση ότι φταίτε αποκλειστικά για τον χωρισμό ίσως σας παγιδέψει σε έναν φαύλο κύκλο αυτοκριτικής. Επίσης, αν θεωρείτε υπεύθυνο τον εαυτό σας ή τον σύντροφό σας, ίσως αισθανθείτε ενοχές ή μετανιώσετε, κάτι που βλάπτει την αυτοαξία σας, αφού θεωρείτε ότι δεν έχετε τη δύναμη να κάνετε τίποτα για αυτό.
Προβληματική αλληλεπίδραση
Κάποιες άλλες γυναίκες στην έρευνα του Χάρβαρντ έδωσαν διαφορετική εξήγηση για το διαζύγιό τους: Το απέδωσαν σε «προβλήματα αλληλεπίδρασης». Συνειδητοποίησαν ότι δεν έφταιγε απαραίτητα ένα άτομο για τα προβλήματα του γάμου τους και, αντίθετα, εστίασαν στην αλληλεπίδραση με τον σύζυγό τους – θεωρούσαν ότι ο γάμος τους κατέρρευσε για λόγους όπως η έλλειψη επικοινωνίας ή τρυφερότητας, ή αλλαγές στον τρόπο ζωής ή στις αξίες.
Η «προβληματική αλληλεπίδραση» αποτελεί πιο περίπλοκη εξήγηση για τον χωρισμό και απαιτεί βαθύτερη ενδοσκόπηση από ό,τι το να κατηγορήσετε τον εαυτό σας ή τον σύντροφό σας. Συχνά είναι πιο ρεαλιστικό και βοηθητικό να σκέφτεστε ότι το πρόβλημα ήταν η αλληλεπίδρασή σας και θα σας δώσει μεγαλύτερη αίσθηση ελέγχου.
Μερικές φορές τα προβλήματα προκύπτουν από ασυμφωνία στις αντιλήψεις ή στον τρόπο επικοινωνίας. Οι ερευνητές στο Χάρβαρντ έδειξαν ότι οι γυναίκες που χρησιμοποιούσαν την προβληματική αλληλεπίδραση ως εξήγηση είχαν γενικά μεγαλύτερη αυτοαξία από όσες κατηγορούσαν τον πρώην σύζυγό τους.
Επίσης, παρακολουθώντας τις γυναίκες μακροπρόθεσμα, διαπίστωσαν ότι, όσες απέδιδαν τον χωρισμό σε προβλήματα αλληλεπίδρασης, ήταν πολύ πιο χαρούμενες και είχαν πιο θετικά συναισθήματα απέναντι στους πρώην τους.
Πολλές φορές είναι εύκολο να κατηγορήσουμε κάποιον άλλο για όσα συνέβησαν στη σχέση μας. Δεν χρειάζεται να σκεφτούμε και να βγάλουμε κάποιο συμπέρασμα από την κατάσταση. Αν και αυτό είναι πιο βολικό τη δεδομένη στιγμή, αυτή η νοοτροπία μπορεί να σας βλάψει μακροπρόθεσμα.
Όσοι κατηγορούν συστηματικά τον σύντροφό τους είναι πιο δυστυχισμένοι μετά τον χωρισμό, καθώς και λιγότερο αισιόδοξοι. Αντίθετα, αν αφιερώσετε λίγο χρόνο για να σκεφτείτε την αιτία των προβλημάτων σας και να καταλάβετε γιατί η μεταξύ σας αλληλεπίδραση ήταν προβληματική, θα δείτε καθαρότερα την κατάσταση και θα προστατευτείτε από περισσότερο πόνο.
Αυτοανάπτυξη μετά τον χωρισμό
Αν στραφούμε και πάλι στα επιστημονικά στοιχεία, βλέπουμε ότι οι χωρισμοί και τα διαζύγια μπορούν να μας επηρεάσουν σε βαθύτερο επίπεδο και να πλήξουν την αυτοεκτίμησή μας. Υπάρχουν όμως πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να ανακάμψουμε. Στην ψυχολογία υπάρχει ένα φαινόμενο που ονομάζεται «μετατραυματική πρόοδος» (βλ., επίσης, Κεφάλαιο 9). Όποτε περνάμε κάποια μεγάλη δυσκολία στη ζωή, η ψυχολογία μας μπορεί να πληγεί και να αισθανθούμε πόνο.
Αλλά οι δυσκολίες μάς κάνουν επίσης να αναπτυχθούμε. Υπάρχουν αμέτρητοι άνθρωποι που πέρασαν μεγάλες δυσκολίες, μάχη με τον καρκίνο ή κάποιο ατύχημα, και βίωσαν τη μετατραυματική αυτή ανάπτυξη. Όπως λέει το ρητό: Ό,τι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό.
Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τον χωρισμό, αν τον προσεγγίσουμε με την ίδια νοοτροπία. Τα τραγούδια και οι ταινίες συνήθως τον παρουσιάζουν ως κάτι τραγικό, αγνοώντας το γεγονός ότι οι δύσκολες καταστάσεις, όπως ένας χωρισμός, μπορεί να αποτελέσουν έναυσμα για να αλλάξετε ζωή – να ζήσετε πιο ουσιαστικά.
Ο χωρισμός μπορεί να αυξήσει το αίσθημα ανεξαρτησίας και ίσως αποτελέσει ευκαιρία να ανακαλύψετε τον εαυτό σας από την αρχή. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα αν ήσαστε παγιδευμένοι σε μια κακή σχέση που δεν σας άφηνε να αναπτυχθείτε. Αν υποφέρετε στη σχέση σας, αν οι χαρούμενες στιγμές σπανίζουν και σκέφτεστε να βάλετε τέλος, υπάρχουν μερικά πράγματα που πρέπει να σκεφτείτε πρώτα:
Συνήθως, όποιος χωρίζει τον άλλο πονάει λιγότερο. Έτσι, αν θεωρείτε ότι ο άλλος σάς εκμεταλλεύεται και δεν δείχνει ανταπόκριση στα συναισθήματά σας, ίσως είναι ευκολότερο να βάλετε εσείς τέλος στη σχέση, αντί να περιμένετε από εκείνον.
Αν πήρατε διαζύγιο και ανησυχείτε τι θα κάνετε και τι σημαίνει αυτό για εσάς, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι οι άντρες είναι πιο χαρούμενοι στον γάμο, αλλά μετά το διαζύγιο αισθάνονται ότι βρίσκονται σε αδιέξοδο περισσότερο από τις γυναίκες. Αυτό ενδεχομένως σημαίνει ότι οι γυναίκες αναπτύσσονται περισσότερο μετά από ένα διαζύγιο, κάτι που δίνει ελπίδα σε πολλές χωρισμένες γυναίκες στον κόσμο, δείχνοντάς τους ότι δεν πρέπει να φοβούνται να μείνουν μόνες· αντίθετα, ίσως κάτι τέτοιο να ανοίγει νέες προοπτικές.
Μια παλιά γειτόνισσά μου ήταν παντρεμένη για είκοσι χρόνια και, όταν ο σύζυγός της επέστρεψε μια μέρα σπίτι και της είπε ότι θα παρατούσε εκείνη και τα παιδιά για μια πολύ νεότερη γυναίκα, το πλήγμα ήταν μεγάλο. Είχε να δουλέψει πάνω από είκοσι χρόνια –δούλευε μόνο εκείνος– και φοβόταν να ξεκινήσει μια νέα ζωή μόνη της. Ύστερα από δύο χρόνια που την ξανασυνάντησα τυχαία, φορούσε τρέντι ρούχα γυμναστικής, κρατούσε ένα μπουκάλι και έκανε βάδην με μια φίλη της.
Όταν σταματήσαμε να μιλήσουμε, είδα ότι εξέπεμπε αυτοέλεγχο. Για πρώτη φορά, έδειχνε να έχει πάρει τα ηνία της ζωής της. Στα δύο αυτά χρόνια βρήκε νέο σύντροφο που την εκτιμάει, σε αντίθεση με τον πρώην σύζυγό της, και είναι πολύ πιο ευτυχισμένη.
Απόσπασμα από το βιβλίο Αλλαγή διάθεσης στη στιγμή της Dr Olivia Remes. Κυκλοφορεί σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Διόπτρα. Μπορείτε να το βρείτε πατώντας εδώ