Η Μείζων Καταθλιπτική Διαταραχή (ΜΚΔ) είναι ένα συνηθισμένο πρόβλημα ψυχικής υγείας που επηρέασε παγκοσμίως περίπου 163 εκατομμύρια ανθρώπους το 2017. Οι πάσχοντες από ΜΚΔ μπορεί να παρουσιάζουν χρόνια πεσμένη διάθεση, χαμηλή αυτοεκτίμηση και απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που παλιότερα έβρισκαν απολαυστικές ή ενδιαφέρουσες.
Η καταθλιπτική διάθεση μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στις διαπροσωπικές σχέσεις και να μειώσει την σεξουαλική επιθυμία. Κατά συνέπεια δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η ΜΚΔ συνδέεται με σεξουαλικές δυσλειτουργίες.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το γεγονός ότι οι φαρμακευτικές θεραπείες πρώτης γραμμής για τη ΜΚΔ (εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης, SSRIs) επίσης επηρεάζουν αρνητικά την σεξουαλική λειτουργία. Γι’ αυτό τον λόγο μια ομάδα ερευνητών αναζήτησε τους μηχανισμούς με τους οποίους η ΜΚΔ και οι SSRIs επηρεάζουν την σεξουαλική λειτουργία.
Για να γίνει αυτό, η επιστημονική ομάδα σχεδίασε μελέτη που αξιολόγησε τα καταθλιπτικά συμπτώματα και την σεξουαλική λειτουργία σε 92 ασθενείς με ΜΚΔ σε τέσσερα χρονικά σημεία: Στο επίπεδο αναφοράς και 4, 8 και 12 εβδομάδες μετά την έναρξη θεραπείας με εσκιταλοπράμη (τυπος SSRI αντικαταθλιπτικού).
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τις εκδόσεις 6 και 17 σημείων του ερωτηματολογίου Hamilton Depression Rating Scale (HDRS6 and HDRS17) για να αξιολογήσουν τα καταθλιπτικά συμπτώματα των ασθενών και το ερωτηματολόγιο Changes in Sexual Functioning Questionnaire (CSFQ) για να αξιολογήσουν την σεξουαλική τους λειτουργία. Η σεξουαλική λειτουργία στο επίπεδο αναφοράς συγκρίθηκε με αυτή 73 υγιών ατόμων της ομάδας ελέγχου.
Οι ερευνητές βρήκαν ότι (όπως είχαν υποθέσει εξαρχής) οι ασθενείς με ΜΚΔ παρουσίαζαν χειρότερη σεξουαλική λειτουργία από τους υγιείς στο επίπεδο αναφοράς. Όχι μόνο οι επιδόσεις τους στο CSFQ ήταν σημαντικά χαμηλότερες από αυτές των υγιών, είχαν επίσης πολύ μεγαλύτερο ποσοστό ατόμων των οποίων οι επιδόσεις αιτιολογούσαν διάγνωση σεξουαλικής δυσλειτουργίας.
Το πολλά υποσχόμενο εύρημα ήταν το ότι το ποσοστό πασχόντων από ΜΚΔ με σεξουαλική δυσλειτουργία μειώθηκε σημαντικά από το επίπεδο αναφοράς στις 12 εβδομάδες με την εκκίνηση φαρμακοθεραπείας από 60,8% στο 38,7%. Η μεταβολή αυτή συμπίπτει με τη μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων.
Συνολικά, τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η θεραπεία με αντικαταθλιπτικά SSRI έχει συνολικά θετική επίδραση στην σεξουαλική λειτουργία των ασθενών με ΜΚΔ, παρά τις πιθανές παρενέργειες των φαρμάκων. Οι συγγραφείς της μελέτης εικάζουν ότι αν και τα φάρμακα αυτά μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην σεξουαλική λειτουργία, η βελτίωση στα καταθλιπτικά συμπτώματα που παρέχουν υπερτερεί των πιθανών παρενεργειών στην σεξουαλική υγεία.
Οι συγγραφείς της μελέτης σημειώνουν τους παρακάτω περιορισμούς: Δεν διενεργήθηκε έλεγχος με εικονικό φάρμακο σε αυτή την έρευνα, κάτι που σημαίνει ότι οι ερευνητές δε μπορούν κατηγορηματικά να αποδώσουν την βελτίωση στην σεξουαλική υγεία στην χρήση αντικαταθλιπτικών. Επιπλέον οι περισσότεροι συμμετέχοντες στην έρευνα ήταν νεαρής ηλικίας, κάτι που μπορεί να έχει προστατευτική επίδραση από τις παρενέργειες των φαρμάκων στην σεξουαλική λειτουργία.
Ακόμα κι έτσι, αυτά τα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά και η μελλοντική έρευνα θα βοηθήσει στην ενδυνάμωσή τους με την πάροδο του χρόνου.