Τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα συχνά θεωρoύνται λιγότερο θρεπτικά από τα φρέσκα ή κατεψυγμένα τρόφιμα. Ορισμένοι μάλιστα, ισχυρίζονται ότι περιέχουν επιβλαβή συστατικά και πρέπει να αποφεύγονται. Άλλοι πάλι θεωρούν ότι μπορούν να είναι μέρος μιας υγιεινής διατροφής.
Τι ισχύει τελικά;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή
Η κονσερβοποίηση είναι μια μέθοδος συντήρησης τροφίμων για μεγάλο χρονικό διάστημα, η οποία επιτυγχάνεται με τη συσκευασία τους σε αεροστεγή δοχεία. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 18ου αιώνα για τη σίτηση στρατιωτών και ναυτικών σε καιρό πολέμου.
Η διαδικασία κονσερβοποίησης μπορεί να διαφέρει ελαφρώς ανά προϊόν, αλλά υπάρχουν τρία βασικά βήματα:
Επεξεργασία: Το φαγητό ξεφλουδίζεται, τεμαχίζεται, ψιλοκόβεται ή μαγειρεύεται
Στεγανοποίηση: Τα τρόφιμα σφραγίζονται σε δοχεία
Θέρμανση: Τα δοχεία θερμαίνονται για να σκοτωθούν τα επιβλαβή βακτήρια και να αποτραπεί η αλλοίωση
Η όλη αυτή διαδικασία κάνει τα τρόφιμα ασφαλή για κατανάλωση για 1-5 χρόνια ή περισσότερο.
Τι γίνεται με τα θρεπτικά συστατικά;
Τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα συχνά θεωρούνται λιγότερο θρεπτικά από τα φρέσκα ή τα όμως οι έρευνες δείχνουν ότι αυτό δεν ισχύει πάντα. Στην πραγματικότητα, η κονσερβοποίηση διατηρεί ακέραια τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά ενός τροφίμου.
Οι πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες και το λίπος δεν επηρεάζονται από τη διαδικασία. Τα περισσότερα μέταλλα και λιποδιαλυτές βιταμίνες, όπως οι βιταμίνες A, D, E και K επίσης διατηρούνται.
Ως εκ τούτου, μελέτες δείχνουν ότι τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ορισμένα θρεπτικά συστατικά, διατηρούν τα υψηλά επίπεδα θρεπτικών συστατικών τους ακόμα και μετά την κονσερβοποίηση
Όμως, δεδομένου ότι η κονσερβοποίηση συνήθως περιλαμβάνει υψηλές θερμοκρασίες, υδατοδιαλυτές βιταμίνες, όπως οι C και B μπορεί να καταστραφούν.
Ωστόσο, ενώ η διαδικασία κονσερβοποίησης μπορεί να βλάψει ορισμένες βιταμίνες, ενδέχεται να αυξήσει τα επίπεδα άλλων θρεπτικών συστατικών. Για παράδειγμα, οι ντομάτες και το καλαμπόκι απελευθερώνουν περισσότερα αντιοξειδωτικά όταν θερμαίνονται, γεγονός που κάνει τις κονσέρβες αυτού του είδους μια καλή επιλογή αντιοξειδωτικών.
Οι πιθανοί κίνδυνοι
Η δισφαινόλη-Α (Bisphenol-A, ή BPA) είναι μια χημική ουσία που χρησιμοποιείται συχνά στην συσκευασία τροφίμων, όπως και στις κονσέρβες. Έρευνες έχουν δείξει ότι η BPA στα κονσερβοποιημένα τρόφιμα μπορούν να μεταφερθεί από την επένδυση του μεταλλικού δοχείου στο τρόφιμο.
Μία μελέτη, ανέλυσε 78 κονσέρβες τροφίμων και διαπίστωσε ότι υπήρχε BPA σε πάνω από το 90% αυτών. Επιπλέον, η έρευνα κατέστησε σαφές ότι η κατανάλωση κονσερβοποιημένων τροφίμων είναι η κύρια αιτία έκθεσης στην BPA.
Σε μία άλλη μελέτη, οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν μία μερίδα κονσερβοποιημένης σούπας καθημερινά για πέντε ημέρες, εμφάνισαν πάνω από 1.000% αύξηση των επιπέδων BPA στα ούρα τους. Αν και τα στοιχεία είναι ακόμα θολά, ορισμένες μελέτες σε ανθρώπους έχουν συνδέσει την BPA με προβλήματα υγείας όπως καρδιακές παθήσεις, διαβήτη τύπου 2 και σεξουαλική δυσλειτουργία στους άνδρες.
Αν λοιπόν θέλετε να μειώσετε την έκθεσή σας στην εν λόγω ουσία, τότε καλό θα ήταν να αποφεύγετε την υπερβολική κατανάλωση κονσερβοποιημένων τροφίμων.
Επίσης, κονσέρβες που δεν έχουν επεξεργαστεί σωστά, μπορεί να περιέχουν επικίνδυνα βακτήρια γνωστά ως Clostridium botulinum. Η κατανάλωση τέτοιων μολυσμένων τροφίμων μπορεί να προκαλέσει αλλαντίαση, μια σοβαρή ασθένεια που μπορεί να οδηγήσει σε παράλυση και θάνατο εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία.
Τέλος, κατά τη διαδικασία κονσερβοποίησης προστίθενται μερικές φορές αλάτι, ζάχαρη και άλλα συντηρητικά. Κάποια κονσερβοποιημένα τρόφιμα λοιπόν μπορεί να έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και παρόλο που αυτό δεν αποτελεί κίνδυνο για την υγεία των περισσότερων ανθρώπων, μπορεί να είναι προβληματικό όσους έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση.
Αναφορικά με την ζάχαρη, η υπερβολική κατανάλωσή της έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο πολλών ασθενειών, όπως η παχυσαρκία, οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης τύπου 2.
Τι να προσέχω;
Όπως και σε κάθε τρόφιμο, διαβάζετε πρώτα την ετικέτα. Αν δεν κάνει να τρώτε πολύ αλάτι, επιλέξτε κονσέρβες που αναγράφουν στην ετικέτα τους “χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο” ή “χωρίς πρόσθετο αλάτι”.
Για να αποφύγετε την επιπλέον ζάχαρη, επιλέξτε φρούτα σε κονσέρβα σε νερό, ή σε χυμό, αντί για σιρόπι. Μπορείτε, επίσης, να στραγγίσετε και να ξεπλένετε τα τρόφιμα όταν τα βγάζετε από την κονσέρβα, για να μειώσετε το περιεχόμενο τους σε αλάτι ή ζάχαρη.
Πηγή: Healthline