γράφει ο Βασίλης Παπαμίκος, Διατροφολόγος
Το εορταστικό κλίμα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, ιδιαίτερα με την προοπτική ενός πιθανού προληπτικού “κλεισίματος” λόγω covid19, δημιουργούν ένα ευχάριστα στρεσογόνο περιβάλλον που μόνο αυξητικές τάσεις μπορεί να προσδώσει στην όρεξη του καθενός.
Η αβεβαιότητα που δημιουργείται από την έναρξη των “κλεισιμάτων” σε διάφορες χώρες της Ευρώπης από τη μια πλευρά και η ευφορία των εορτών από την άλλη μόνο λήθη μπορούν να προσφέρουν στην όποια διάθεση εγκράτειας και διατροφικού μέτρου.
Η στατιστική άλλωστε πρότερων χρόνων δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας: οι Ελληνίδες και οι Έλληνες κατά την περίοδο των εορτών προσλαμβάνουν κατά μέσο όρο ένα με δύο κιλά, παρά το γεγονός ότι οι ίδιοι θεωρούν ότι έχουν προσλάβει τρία με τέσσερα. Μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό προσλαμβάνει πάνω από 2 κιλά στις γιορτές. Σε επίπεδο θερμίδων, αν κάποιος, την περίοδο αυτή, καταναλώσει 1750 θερμίδες περισσότερες από αυτές που χρειάζεται, τότε το μισό κιλό παραπάνω μπορεί να θεωρείται δεδομένο.
Παρ’ όλ’ αυτά, υπάρχουν τρόποι και στρατηγικές για να επιτευχθεί ένας πολύ λογικός στόχος κατά τη διάρκεια αυτής της “πονηρής περιόδου”: να μην προσληφθούν παραπανίσια κιλά και όχι απαραίτητα να χαθεί σωματικό λίπος όταν οι γιορτινές συνθήκες δεν ευνοούν κάτι τέτοιο. Αρχικά, κάποιος που θα ήθελε να προσπαθήσει να ισορροπήσει διατροφικά στις γιορτές θα μπορούσε σε πρώτη φάση να μειώσει αισθητά τη συχνότητα με την οποία παραγγέλνει απ’ έξω. Είναι πολύ συχνό το φαινόμενο πλέον όλοι, ανεξαρτήτου ηλικίας, να παραγγέλνουν, ακόμα και τον πρωινό καφέ, στο σπίτι ή στο γραφείο.
Ο σύγχρονος κατακλυσμός της αγοράς από τις αλυσίδες παράδοσης φαγητού κατ’ οίκον έχει απλοποιήσει πλέον πολύ αυτή τη διαδικασία που με ένα απλό κλικ στο κινητό τηλέφωνο κάποιος μπορεί να παραγγείλει ολόκληρο πρωινό ή brunch μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Το ελάχιστο ποσό παραγγελίας άλλωστε αναγκάζει τον καταναλωτή να παραγγείλει το κάτι παραπάνω από έναν απλό καφέ. Και κάπως έτσι αρχίζει η συσσώρευση παραπανίσιων θερμίδων ακόμα και από το πρωινό γεύμα. Αποχή λοιπόν από τις παραγγελίες μέσω κινητού ενόψει εορτών. Ας επιλέξει λοιπόν κάποιος ένα υγιεινό πρωινό με βρώμη, κράνμπερι, χρυσό λιναρόσπορο, γκότζι μπέρι και γιαούρτι χαμηλών λιπαρών.
Μια άλλη στρατηγική αυτή την περίοδο θα μπορούσε να είναι η έμφαση στη φυσική δραστηριότητα. Πλέον στην Αθήνα υπάρχουν διάφορα νεοσύστατα πάρκα ή κήποι, όπως για παράδειγμα ο πρώτος δημόσιος ιαπωνικός κήπος, το Experience Park του Ελληνικού, το πάρκο στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ή το Μητροπολιτικό Πάρκο «Αντώνης Τρίτσης», που αξίζουν την προσοχή και το περπάτημά μας. Με 1 ½ ώρα περπάτημα ημερησίως εύκολα κάποιος θα μπορούσε να διατηρήσει αλώβητο το σωματικό του βάρος από τους εορταστικούς πειρασμούς.
Κίνητρο και κινητοποίηση χρειάζεται, τα οποία θα μπορούσαν να βρεθούν στο πρόσωπο του συντρόφου, ενός συγγενή ή ακόμα και φίλου.
Τα γλυκά των εορτών ομολογουμένως αποτελούν τον μεγάλο πειρασμό. Το ένα μικρό καθημερινό κομμάτι σοκολάτας έρχεται να αντικαταστήσει ο κουραμπιές (λόγω των ιχνών που αφήνει χαρακτηρίζεται και ως χαφιές των εορτών) ή το μελομακάρονο. Έτσι οι ημερήσιες θερμίδες επιβαρύνονται πολλαπλασιαστικά όταν αυτού του είδους τα σνακ επαναλαμβάνονται μέσα στην ημέρα, όλη αυτή την περίοδο. Αν σε αυτά προσθέσουμε και τις δίπλες τότε ο έλεγχος μπορεί να χαθεί πολύ εύκολα.
Καλό θα ήταν κάποιος λοιπόν να προτιμήσει υγιεινότερες εναλλακτικές όπως θρεπτικά φρούτα (πχ κλημεντίνες πλούσιες σε βιταμίνη C), μικρές ποσότητες ξηρών καρπών πλούσιων σε φυτικές ίνες, τα αποξηραμένα φρούτα, τις μπάρες δημητριακών, τα μικρά υγιεινά σαντουιτσάκια μπριός με γαλοπούλα (πλούσια σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β) ή σολομό (πλούσιος σε ω-3 λιπαρά οξέα) ή αν είναι τόσο ανυποχώρητος να διαλέξει τα μελομακάρονα με στέβια, τους κουραμπιέδες χωρίς ζάχαρη για διαβητικούς, το διαβητικό γαλακτομπούρεκο και φυσικά μόνο περιορισμένες φορές την εορταστική εβδομάδα και όχι καθημερινά. Τα πιθανά ανθυγιεινά γλυκά που θα φέρουν οι επισκέπτες μπορούν να μοιραστούν απλόχερα στους γείτονες.
Η μεγάλη θερμιδική απόκλιση αυτών των ημερών παρατηρείται ιδιαίτερα την παραμονή και την κυρίως ημέρα της γιορτής. Ο έλεγχος της μερίδας και οι ποιοτικές επιλογές (αποφυγή αλλαντικών, λιπαρών τυριών, κρεάτων και τηγανιτών τροφίμων) μπορούν να αποβούν καθοριστικές στη μελλοντική ένδειξη της ζυγαριάς και η έμφαση καλό είναι να δοθεί στη γευστικότητα που μπορεί να προσδώσει η ποικιλία στο πιάτο και όχι η μεγάλη ποσότητα τροφών.
Φυσικά, προσοχή πρέπει να δίνει κάποιος στα σήματα που εκπέμπει το σώμα του ώστε να αναγνωρίζει έγκυρα την πληρότητα και να μη δοκιμάζει τα όριά του. Επιπρόσθετα, η γνώση ότι η υπερκατανάλωση αλκοόλ, εκτός της υπερθερμιδικής επιβάρυνσης, αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα θα μπορούσε να θέσει δεύτερη σκέψη πριν την τελική παράδοση τη σαγήνη του. Οι υγρές θερμίδες άλλωστε είναι αυτό ακριβώς που δε χρειάζεται κάποιος αυτή την περίοδο και αυτό περιλαμβάνει και τα αναψυκτικά.
Ανακεφαλαιώνοντας, η διατροφική διαχείριση των εορτών χρειάζεται μεθοδικότητα, στρατηγική και υγιεινές αντισταθμιστικές πρακτικές. Φυσικά και δεν κρίνεται όλη η προσπάθεια απώλειας βάρους από αυτήν την περίοδο, αλλά δεν παύει να αποτελεί μια καθοριστική δοκιμασία.
Έξυπνες και χορταστικές επιλογές, καλός χρονισμός γευμάτων και φυσική δραστηριότητα που θα δώσει την ευκαιρία της κοινωνικοποίησης και της απόλαυσης της φύσης λίγο πριν την πιθανή λήψη επιπρόσθετων περιοριστικών μέτρων για την covid19 θα μπορούσαν να γεμίσουν τις μπαταρίες του καθενός. Το φαγητό δεν είναι το παν. Οι άνθρωποι κάνουν τη διαφορά. Ας εστιάσουμε σε αυτούς.