Όταν έχετε μια διαφωνία με τον εργοδότη σας, πώς αντιδράτε; Προσπαθείτε να δείτε αν έχετε εσείς άδικο και έτσι εξετάζετε και την άποψη του άλλου; Ή απαιτείτε οι άλλοι να ενστερνιστούν τον δικό σας τρόπο σκέψης; Με άλλα λόγια, παίρνετε σοφές, πρακτικές αποφάσεις, ή είστε ευάλωτοι στο πείσμα και αντιδράτε αμυντικά στην κριτική;
Ένα νέο κύμα ερευνών προσπαθεί να αξιολογήσει αυτές τις διαφορές στην σκέψη και στη συμπεριφορά των ανθρώπων και να κατανοήσει τους λόγους που κρύβονται πίσω από τις σοφές ή μη επιλογές. Αυτοί οι ψυχολόγοι εμπνέονται από φιλοσόφους όπως ο Αριστοτέλης και ο Σωκράτης και υποστηρίζουν ότι οι σοφές αποφάσεις επηρεάζονται από 5 χαρακτηριστικά:
– την διανοητική ταπεινότητα (το να αναγνωρίζουμε δηλαδή τα όρια της γνώσης μας)
– την αναγνώριση της αβεβαιότητας για το γεγονός που ξεδιπλώνεται εκείνη τη στιγμή μπροστά μας
– την εξέταση των άλλων οπτικών
– τη χρήση της άποψης μιας τρίτης πλευράς
– και την αναζήτηση συμβιβασμού.
Σήμερα, υπάρχουν διάφοροι τρόποι μέτρησης αυτών των τρόπων σκέψης, όπως ερωτηματολόγια και εργαστηριακά πειράματα. Και οι ερευνητές έχουν αρχίσει να μελετούν πώς οι σοφές αποφάσεις σχετίζονται με άλλες ατομικές διαφορές, για παράδειγμα γνωστικά χαρακτηριστικά και επίπεδο ψυχικής ευεξίας.
Ο Igor Grossmann πρωτοπορεί σε αυτό τον τομέα ερευνών και μια πρόσφατη μελέτη του εξετάζει αν το επίπεδο ευαισθησίας στην απόρριψη καθορίζει τον βαθμό σοφίας που χρησιμοποιούμε για να πάρουμε μια απόφαση. Αυτός και η επιστημονική του ομάδα υπέθεσαν ότι η απειλή της απόρριψης μας κάνει πιο αμυντικούς, καθώς προσπαθούμε να προστατεύσουμε το εγώ μας. Έτσι, δεν έχουμε καμία προθυμία να παραδεχτούμε τα λάθη μας, να δούμε την πλευρά του άλλου και να στραφούμε στο συμβιβασμό.
Η έρευνα αποτελούταν από 6 πειράματα με 1.617 συμμετέχοντες. Οι ειδικοί εξέτασαν πώς οι συμμετέχοντες αντιδρούσαν σε διάφορες συγκρούσεις στο εργασιακό περιβάλλον, όπως αν λάμβαναν για παράδειγμα ακραία κριτική από συνάδελφο. Στη συνέχεια, απαντούσαν στο κατά πόσο τελικά χρησιμοποίησαν κάποιο ή κάποια από τα παραπάνω 5 χαρακτηριστικά στην προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος. Επίσης, συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο σχετικό με την γενική ευαισθησία στην απόρριψη.
Όπως είχαν υποθέσει οι ερευνητές, όσοι ήταν πιο ευαίσθητοι στην απόρριψη δεν χρησιμοποιούσαν και τα 5 χαρακτηριστικά για να αντιμετωπίσουν σοφά την σύγκρουση: αντιδρούσαν με έναν πιο αμυντικό και «περιοριστικό» τρόπο και έδειχναν ότι ήταν λιγότερο διανοητικά μετριόφρονες. Αυτά τα αποτελέσματα μαρτυρούν ότι όταν φοβόμαστε την απόρριψη είναι λιγότερο πιθανό να βρούμε μια πιο συμφιλιωτική λύση σε τέτοιες καταστάσεις.
Αυτή η αμυντική στάση θέτει σε κίνδυνο την εργασιακή θέση και συνεισφέρει στον περιορισμό των δυνατοτήτων ανέλιξης και εξέλιξης. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να μελετηθεί αυτό το φαινόμενο εκτός εργασιακού περιβάλλοντος, ώστε να διερευνηθούν οι συνέπειές του και σε άλλες πλευρές της ζωής μας.
Πηγή: psyarxiv.com/ack8n/